Պաղեստին

Դե յուրե ինքնիշխան պետություն Միջին Արեւելքում՝ Հորդանան գետի արեւմտյան ափին (սահմանակցում է Իսրայելին եւ Հորդանանին) եւ Գազայի հատվածին (սահմանակցում է Իսրայելին եւ Եգիպտոսին), որի մայրաքաղաքն է համարվում Արեւելյան Երուսաղեմը՝ չնայած վարչական կենտրոնը Ռամալլահում է: Պաղեստին պետության մեծ հատվածն, ըստ համացանցի աղբյուրների, օկուպացված է Իսրայելի կողմից՝ 1967 թվականի Վեցօրյա պատերազմից հետո: 

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, 1947 թվականին ՄԱԿ-ը հաստատեց Բաժանման նախագիծը Պաղեստինի համար, որը հորդորում էր ստեղծել անկախ արաբական եւ հրեական պետություններ` առանձնացնելով Երուսաղեմը, որը պետք է ղեկավարվեր ՄԱԿ-ի հատուկ միջազգային կառավարման ռեժիմով: Հրեական պետության հիմնադրումից հետո, որը 1948 թվականի մայիսի 14-ին ստացավ Իսրայել անվանում, ներքաշվեց պատերազմների մեջ արաբական բանակների հետ: Ավելի ուշ Արաբական լիգայի կողմից ստեղծվեց Համապաղեստինյան կառավարությունը, որը կառավարեց Եգիպտոսի կողմից վերահսկվող Գազայի հատվածը: Այն շուտով ճանաչվեց Արաբական լիգայի անդամ բոլոր պետությունների կողմից՝ բացառությամբ Հորդանանի: Չնայած Համապաղեստինյան կառավարությունը իրեն հռչակեց ոչ միայն Գազայի հատվածի, այլ ամբողջ նախկին Բրիտանական Պաղեստինի կառավարիչ, այն միայն սահմանափակվում էր Գազայի հատվածով: Իսրայելը ավելի ուշ նվաճեց Գազայի հատվածը եւ Սինայի թերակղզին Եգիպտոսից, Հորդանանի գետի արեւմտյան ափը Հորդանանից եւ Գոլանի բարձունքները՝ Սիրայից՝ Վեցօրյա պատերազմի ընթացքում:

Սալիվանը Պաղեստինի ղեկավարի հետ քննարկել է Գազայում հետկոնֆլիկտային կայունացման հեռանկարները
 |armenpress.am|

Սալիվանը Պաղեստինի ղեկավարի հետ քննարկել է Գազայում հետկոնֆլիկտային կայունացման հեռանկարները |armenpress.am|

armenpress.am:  Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով օգնական Ջեք Սալիվանը և Պաղեստինի նախագահ Մահմուդ Աբասը Ռամալլայում հանդիպման ժամանակ քննարկել են Գազայի հատվածում հետկոնֆլիկտային կայունացման հեռանկարները և դրանցում պաղեստինյան իշխանությունների դերը։ Այս մասին լրագրողների համար նախատեսված  առցանց ճեպազրույցում հայտարարել է Սպիտակ տան Ազգային անվտանգության խորհրդի (ԱԱԽ) ռազմավարական հաղորդակցությունների համակարգող Ջոն Քիրբին։ Նրա խոսքով՝ անդրադարձ է կատարվել նաև  Պաղեստինի ազգային նորացված վարչակազմին և նրա դերակատարությանը պաղեստինցիների ապագայի համար, ինչպես նաև լայն կերպով քննարկվել է թե ինչպիսին կարող է լինել այն ու ինչպիսին պիտի լինի: Հանդիպումից հետո Սպիտակ տան մամուլի ծառայության տարածած հայտարարության մեջ նշվել  է, որ ԱՄՆ նախագահի օգնականը խորին ցավակցություն է հայտնել հոկտեմբերի 7-ից ի վեր Գազայում պաղեստինցի խաղաղ բնակիչների մահվան կապակցությամբ։ Հաղորդագրության  համաձայն՝ Սալիվանը քննարկել է Գազայի պաղեստինյան բնակչությանը կենսական նշանակության մարդասիրական օգնության մատակարարումը մեծացնելու ԱՄՆ ջանքերը և ընդգծել խաղաղ բնակիչներին պաշտպանելու լրացուցիչ միջոցների կարևորությունը: Սալիվանը ներկայացրել է ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի տեսակետն առ այն, թե ինչպես կարելի է Մերձավոր Արևելքը դարձնել ավելի խաղաղ, ինտեգրված և բարգավաճ ՝երկու պետությունների գոյակցության սկզբունքի հիման վրա:
14:00 - 16 դեկտեմբերի, 2023
Իսրայելը կշարունակի ռազմական գործողությունները մինչև հաղթանակի հասնելը. Նեթանյահու
 |1lurer.am|

Իսրայելը կշարունակի ռազմական գործողությունները մինչև հաղթանակի հասնելը. Նեթանյահու |1lurer.am|

1lurer.am: Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն հայտարարել է, որ կշարունակեն ռազմական գործողությունները մինչև հաղթանակի հասնելը: Նա շեշտել է, որ «ոչինչ, այդ թվում՝ միջազգային ճնշումը, չի ստիպի Իսրայելին՝ դադարեցնել ՀԱՄԱՍ-ի դեմ պատերազմը»։ Նա այդ հայտարարությունն արել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից հրադադարի պահանջով ոչ պարտադիր բանաձև ընդունելուց մեկ օր անց: Իսրայելի արտաքին գործերի նախարար Էլի Քոհենը արձագանքել է ՄԱԿ-ի գլխավոր վեհաժողովի ընդունած բանաձևին: Նա հայտարարել է, որ պատերազմը կշարունակվի «միջազգային աջակցությամբ կամ առանց դրա»։ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան 153 կողմ, 10 դեմ, 23 ձեռնպահ ձայներով քվեարկել էր հօգուտ զինադադար պահանջող բանաձևի։ Այսպիսով՝ նոյեմբերին նույն հարցով կայացած քվեարկությունից հետո 32 երկիր փոխել է իր դիրքորոշումը և միացել զինադադարին կողմ երկրների ցանկին։
12:47 - 14 դեկտեմբերի, 2023
ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի և Կանադայի կառավարությունները պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն․ Իրանի ԱԳՆ |news.am|

ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի և Կանադայի կառավարությունները պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն․ Իրանի ԱԳՆ |news.am|

news.am: Իրանի արտգործնախարարության խոսնակ Նասեր Քանանին հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի և Կանադայի կառավարությունները պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն Գազայի դեմ Իսրայելի պատերազմին մեղսակցության համար, գրում է Mehr-ը։ Նասեր Քանանին կիրակի օրը հանդես է եկել ի պատասխան արևմտյան երեք կառավարությունների՝ ամբողջ աշխարհում Իրանի մի շարք քաղաքացիների նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելու չարդարացված քայլի: «Այն երկրները, որոնք ունեն գաղութատիրության և մարդու իրավունքների սիստեմատիկ ոտնահարման պատմություն… նման կանխակալ և կեղծ միջոցներով փորձում են շեղել համաշխարհային հանրային կարծիքը մարդու իրավունքների դեմ իրենց գործողություններից և երեխաների սպանող սիոնիստական ռեժիմի անմարդկային հանցագործությունների հետ իրենց լիարժեք համագործակցությունից», - ասել է Իրանի ԱԳՆ ներկայացուցիչը։ Նա մատնանշել է երեք երկրների «սկանդալային մասնակցությունը իսրայելական ռազմական հանցագործություններին հոկտեմբերի սկզբից շրջափակված Գազայի հատվածում», նշելով, որ նրանք «ընդհանրապես ի վիճակի չեն դատելու և մեկնաբանելու այլ երկրներում մարդու իրավունքների իրավիճակը»:
20:18 - 10 դեկտեմբերի, 2023
Ռուսաստանի և Եգիպտոսի նախագահները պայմանավորվել են հետամուտ լինել Գազայում հրադադարի հաստատմանը
 |armenpress.am|

Ռուսաստանի և Եգիպտոսի նախագահները պայմանավորվել են հետամուտ լինել Գազայում հրադադարի հաստատմանը |armenpress.am|

armenpress.am: Եգիպտոսի և Ռուսաստանի նախագահներ Աբդել Ֆաթահ Ալ-Սիսին և Վլադիմիր Պուտինը հեռախոսազրույցի ընթացքում քննարկել են իրավիճակը Գազայում, հումանիտար օգնության առաքումը անկլավ և պայմանավորվել են շարունակել պաղեստինյան հատվածում հրադադարի հաստատմանն ուղղված համատեղ ջանքերը: Ինչպես տեղեկացնում է «ՏԱՍՍ»-ը, այդ մասին հայտարարել է Եգիպտոսի առաջնորդի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ահմեդ Ֆահմին։ Նա հավելել է, որ կողմերը քննարկել են Եգիպտոսի միջոցով հակամարտության գոտի ամենամեծ քանակությամբ մարդասիրական օգնություն հասցնելու հարցը, որն անհրաժեշտ է Գազայի ժողովրդին։ Ալ-Սիսին և Պուտինը պայմանավորվել են ապագայում նույնպես լրջորեն հետամուտ լինել հրադադարի հաստատմանը։ Նրանց կարծիքով՝ միջազգային հանրությունը նույնպես պետք է պատասխանատվություն ստանձնի այդ նպատակին հասնելու համար:
16:12 - 09 դեկտեմբերի, 2023
ԱՄՆ-ն վետո է դրել Գազայում անհապաղ հրադադար պահանջող ՄԱԿ-ի բանաձևի վրա |armenpress.am|

ԱՄՆ-ն վետո է դրել Գազայում անհապաղ հրադադար պահանջող ՄԱԿ-ի բանաձևի վրա |armenpress.am|

armenpress.am: Միացյալ Նահանգները վետո է դրել Գազայի հատվածում Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ արմատական կազմակերպության միջև անհապաղ հրադադարի մասին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևի վրա, հաղորդում է «Ալջազիրան»: Քվեարկությունը հաջորդել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշի՝  15 անդամներից բաղկացած խորհրդին գլոբալ սպառնալիքի մասին պաշտոնական նախազգուշացմանը: ՄԱԿ-ում ԱՄՆ փոխդեսպան Ռոբերտ Վուդը հայտարարել է ՝թեև ԱՄՆ-ն վճռականորեն աջակցում է կայուն խաղաղությանը, սակայն չեն աջակցում անհապաղ հրադադարի կոչերին: «Սա միայն հաջորդ պատերազմի սերմերն է ցանելու, քանի որ ՀԱՄԱՍ-ը ցանկություն չունի տեսնել կայուն խաղաղություն, լուծում»,- ասել է Ռոբերտ Վուդը: Դեկտեմբերի 1-ին ավարտվել է 7-օրյա հրադադարը, որի արդյունքում ՀԱՄԱՍ-ը ազատ է արձակել մի քանի պատանդների և ավելացրել Գազային մարդասիրական օգնությունը:
12:08 - 09 դեկտեմբերի, 2023
Նեթանյահուն կտրականապես մերժել է Գազայի հատվածում միջազգային ուժեր տեղակայելու գաղափարը |news.am|

Նեթանյահուն կտրականապես մերժել է Գազայի հատվածում միջազգային ուժեր տեղակայելու գաղափարը |news.am|

news.am: Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն կտրականապես մերժել է Գազայի հատվածում միջազգային ուժեր տեղակայելու գաղափարը՝ ասելով, որ Իսրայելի պաշտպանության բանակը պետք է պահպանի հսկողությունը պատերազմից հետո Գազայի հատվածի զինաթափման վրա։ «Գազան պետք է զինաթափվի. Եվ կա միայն մեկ ուժ, որը կարող է դա ապահովել, և այդ ուժը Իսրայելի պաշտպանության բանակն է»,- ասել է Նեթանյահուն: «Ոչ մի միջազգային ուժ չի կարող պատասխանատվություն կրել դրա համար»,- ասաց նա։ «Մենք տեսել ենք, թե ինչ է տեղի ունեցել այլ վայրերում, որտեղ միջազգային ուժեր են բերվել ապառազմականացման նպատակով», - շարունակել է նա՝ ակնարկելով UNIFIL-ի ձախողումը Լիբանանի հարավում՝ ապառազմականացնելու տարածքը 2006 թվականի Երկրորդ լիբանանյան պատերազմից հետո:
10:02 - 06 դեկտեմբերի, 2023
Նեթանյահուն վտանգում է ողջ Մերձավոր Արևելքի անվտանգությունն՝ իր քաղաքական կյանքը երկարացնելու համար․ Էրդողան |azatutyun.am|

Նեթանյահուն վտանգում է ողջ Մերձավոր Արևելքի անվտանգությունն՝ իր քաղաքական կյանքը երկարացնելու համար․ Էրդողան |azatutyun.am|

azatutyun.am: Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի կառավարությունը վտանգում է ողջ Մերձավոր Արևելքի անվտանգությունն ու ապագան՝ իր քաղաքական կյանքը երկարացնելու համար, Դոհայում, Պարսից ծոցի համագործակցության խորհրդի գագաթնաժողովում հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը։ Միջազգային հանրությունը չպետք է թույլ տա, որ «Գազայի հատվածում իրականացված վայրագությունները վերաճեն տարածաշրջանային պատերազմի, որը կներառի Սիրիան», ըստ Anadolu գործակալության, ասել է Էրդողանը՝ շեշտելով՝ Իսրայելի և Պաղեստինի պատերազմի հարցով Թուրքիայի առաջնահերթությունը կրակի անհապաղ և մշտական դադարեցումն է և Գազայի հատված մարդասիրական օգնության անխափան առաքման ապահովումը։ Իսրայելի գործողությունները Գազայի հատվածում որակելով հանցագործություն մարդկության դեմ՝ Էրդողանը շեշտել է՝ Իսրայելը ռազմական հանցագործությունների համար պետք է պատասխանատվության ենթարկվի։ «17 հազար անմեղ պաղեստինցիների մահը, հիմնականում՝ երեխաներ և կանայք, հանցագործություն է մարդկության դեմ, ռազմական հանցագործություն։ Իսրայելը չպետք է հեշտ ազատվի պատասխանատվությունից»,- մասնավորապես, ասել է Թուրքիայի ղեկավարը։ Մոտ մեկ շաբաթ տևած ժամանակավոր հրադադարից հետո ծանր ռազմական գործողությունները Գազայում շարունակվում են, Իսրայելի օդուժը հարվածներ է հասցնում ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի կողմից ահաբեկչական կազմակերպություն ճանաչված «Համաս»-ի դիրքերին, որին Թել Ավիվը մեղադրում է կրակի դադարեցման ռեժիմը խախտելու համար: «Ռազմական գործողությունների վերսկսմամբ մենք ընդգծում ենք՝ Իսրայելի կառավարությունը հավատարիմ է պատերազմի նպատակներին՝ ազատել մեր պատանդներին, վերացնել «Համաս»-ը և երաշխավորել, որ Գազայի հատվածը երբեք վտանգ չի ներկայացնի Իսրայելի բնակիչների համար», - հայտարարել է Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուի գրասենյակը։  
09:31 - 06 դեկտեմբերի, 2023
Գազայի հատվածում և Իսրայելում զոհերի թիվն անցել է 16000-ը
 |1lurer.am|

Գազայի հատվածում և Իսրայելում զոհերի թիվն անցել է 16000-ը |1lurer.am|

1lurer.am: Գազայի հատվածի հարավում մարդաշատ Խան-Յունիս քաղաքը դարձել է ՀԱՄԱՍ-ի վրա Իսրայելի նոր հարձակումների կենտրոնը: Իսրայելական բանակը վերսկսել է ռազմական գործողությունները, երբ չի հաջողվել երկարացնել ժամանակավոր հրադադարը: Իսրայելը հրամայել է տարհանել քաղաքի շրջակայքի բազմաթիվ շրջաններ: Իսրայելի իշխանությունների կարծիքով՝ հենց այդտեղ կարող են թաքնվել ՀԱՄԱՍ-ի ղեկավարության անդամները։ Գազայի հատվածում ՀԱՄԱՍ-ի առաջնորդ Յահյա Սինվարը ծագումով այդ քաղաքից է։ Ենթադրվում է, որ այստեղից է ընդլայնվելու ցամաքային հարձակումը: Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուն հայտարարել է, որ իր նպատակն է ոչնչացնել ՀԱՄԱՍ-ը: Ժամանակավոր հրադադարը խախտելու համար ՀԱՄԱՍ-ը մեղադրել է Իսրայելին, նշելով՝ պատրաստ են կրկին վերադառնալ հրադադարի ռեժիմին, եթե Իսրայելը վերջ տա խաղաղ բնակիչների դեմ ագրեսիային: Իսրայելն էլ մեղադրել է ՀԱՄԱՍ-ին, հայտարարել, որ կանեն հնարավորը՝ վերադարձնելու գերիներին: ՑԱՀԱԼ-ի տվյալով՝ Գազայի հատվածում 137 գերի է մնում: Իսրայելական բանակը թիրախավորում է տարածաշրջանի հիվանդանոցները, քաղաքացիական ենթակառուցվածքները, ինչի հետևանքով կան զոհեր: Գազայի հատվածում հակամարտության մեկնարկից ի վեր զոհվել է ավելի քան 15500 մարդ, վիրավորվել՝ 41300-ը: Զոհվել են նաև Գազայի հատվածում պահվող գերիներ: Իսրայելական կողմը հայտնում է 1200 զոհի մասին, այդ թվում՝ 398 զինվորական։ Չնայած զոհերի թվի զգալի տարբերությանը, իսրայելցի փաստաբան, իրավունքի պրոֆեսոր Ռութ Գալպերինը համոզված է, որ զոհի կարգավիճակում են իսրայելցիները: Նա դժգոհել է, որ միջազգային հանրությունը չի ցանկանում դուրս գալ ընդունված պատկերացումից՝ պաղեստինցիներին համարելով որպես հիմնական զոհեր, իսրայելցիներին՝ ագրեսորներ:
17:20 - 03 դեկտեմբերի, 2023
Պենտագոնն Իսրայելին նախազգուշացրել է Գազայում ռազմավարական պարտության հնարավորության մասին, եթե անտեսվի խաղաղ բնակչության պաշտպանությունը |azatutyun.am|

Պենտագոնն Իսրայելին նախազգուշացրել է Գազայում ռազմավարական պարտության հնարավորության մասին, եթե անտեսվի խաղաղ բնակչության պաշտպանությունը |azatutyun.am|

azatutyun.am: ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը հայտարարել է, որ Իսրայելին կարող է սպառնալ ռազմավարական պարտություն, եթե Գազայի հատվածում գործողության ընթացքում չաշխատի պաղեստինցի խաղաղ բնակիչներին պաշտպանելու համար: Նա նշել է, որ Իսրայելի ներկայացուցիչների հետ զրույցներում զգուշացրել է Գազայում քաղաքացիական զոհերից խուսափելու և Գազա մարդասիրական օգնության առաքումն ապահովելու անհրաժեշտության մասին։ «Մենք կշարունակենք ճնշում գործադրել Իսրայելի վրա՝ խաղաղ բնակիչներին պաշտպանելու և մարդասիրական օգնության հուսալի հոսք ապահովելու համար», - ասել է Օսթինը։ Նա շեշտել է, որ ԱՄՆ-ն կմնա Իսրայելի «աշխարհում ամենամոտ բարեկամը», իսկ ամերիկյան աջակցությունը սակարկելի չէ: Միաժամանակ նա ընդգծել է, որ Միացյալ Նահանգները՝ որպես «ամենահզոր երկիր», կարող է միաժամանակ մի քանի խնդիր լուծել՝ նշելով, որ ԱՄՆ-ը շարունակելու է աջակցել Ուկրաինային։
11:46 - 03 դեկտեմբերի, 2023