ՀՀ առողջապահության նախարարություն

Գործադիր իշխանության հանրապետական մարմին է, որը մշակում եւ իրականացնում է առողջապահության բնագավառում ՀՀ կառավարության քաղաքականությունը։ Նախարարության ենթակայության տակ են գտնվում Առողջապահության ազգային ինստիտուտը, Դեղերի եւ բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնը, Հանրապետական գիտաբժշկական գրադարանը, Ստացիոնար բուժօգնություն իրականացնող կազմակերպությունները, Առաջնային բուժօգնություն իրականացնող կազմակերպությունները, այլ կազմակերպություններ։

ՀՀ առողջապահության նախարարն է Անահիտ Ավանեսյան, տեղակալներն են՝ Լենա Նանուշյանը, Գեւորգ Սիմոնյանը, Արտյոմ Սմբատյանը։

Բուժանձնակազմին տվել ենք առավելագույնը, ինչն այդ պահին COVID-ի մասին ուներ արդի բժշկությունը |hetq.am|

hetq.am: Հարցազրույց Առողջապահության ազգային ինստիտուտի տնօրեն, բժշկական գիտությունների թեկնածու Ալեքսանդր Բազարչյանի հետ։ Պրն Բազարչյան, Առողջապահության ազգային ինստիտուտն (ԱԱԻ) ինչպե՞ս է ներգրավված կորոնովիրուսի դեմ պայքարում: Ինստիտուտը փետրվարի վերջից ներգրավվեց կորոնավիրուսի դեմ իրականացվող միջոցառումներին, մենք ակտիվորեն սկսեցինք ուսումնասիրել վիրուսը: Այն ժամանակ վիրուսի մասին տեղեկատվությունը քիչ էր, իհարկե, որոշակի ծավալով տեղեկատվություն կար ամբողջ աշխարհից, բայց այն շուտ-շուտ փոխվում էր: Սկզբում Չինաստանից էինք տեղեկատվություն ստանում, այնուհետև սկսեց գալ Եվրոպայից: Հետո սկսեցինք որոշակի ուսումնական ծրագրեր իրականացնել, կարճաժամկետ դասընթացներ տարբեր մասնագիտացում ունեցող բժիշկների, միջին և կրտսեր բուժանձնակազմի համար: Հիմա դասընթացներ ենք իրականացնում մանկապարտեզների, քրեակատարողական հիմնարկների աշխատողների համար: Ինստիտուտի ամենամեծ ներգրավվածությունը պրոցեսին, անշուշտ, եղել է բուժանձնակազմի կրթական գործընթացը կազմակերպելը, նաև որոշ չափով իրազեկման նյութեր էինք նախապատրաստում: Հիմա աշխատում ենք տարբեր տեսակի էլեկտրոնային գործիքներ ստեղծելու ուղղությամբ՝ էլեկտրոնային կոնսիլիում և նմանատիպ այլ գործիքներ: Մեր աշխատողները նաև որպես կամավորներ ներգրավված էին և աշխատում էին տարբեր տեսակի կարանտինային կետերում, այնուհետև աշխատում էին կորոնա+ հիվանդանոցներում, կորոնա+ հյուրանոցներում: Կլինիկական օրդինատորները ներգրավված են բուժական գործընթացներում և այս պահին գտնվում են աշխատատեղերում՝ հիվանդանոցներում, շտապօգնության կետերում և այլն: Երբվանի՞ց եք սկսել բուժանձնակազմին նախապատրաստել կորոնովիրուսի դեմ պայքարին, ի՞նչ է ուսուցանվում նրանց: Բոլո՞ր բուժհաստատությունների անձնակազմերն են ներգրավված եղել դասընթացներին: COVID-19-ի վերաբերյալ բժիշկների, բուժքույրերի, մայրապետերի, վարչական անձնակազմի հմտություններն ու գիտելիքները բարելավելու նպատակով ԱԱԻ-ը մի քանի տեսակի դասընթացներ է իրականացրել: Կազմակերպել ենք բուժաշխատողների համար կոնկրետ կորոնավիրուսի վերաբերյալ բուժում, սխեմաներ, հիվանդի վարում, ընդհանուր տեղեկատվություն, սոցիոլոգիա, պաթոգեններ և այլն: Մյուս դասընթացները վերաբերում էին բժշկական անձնակազմի անվտանգությանը՝ ինչպես հագնվել, ինչպես պահպանել անվտանգության պայմանները բժշկական հաստատությունում, բաժանմունքում և այլն: Առանձին դասընթացով ծանոթացրել ենք նմուշառման գործընթացին՝ ինչպես է իրականացվում, ինչպես պետք է հագնված լինի նմուշառում անողը, ինչպես պետք է կատարվի, ինչ ժամանակաշրջանում և այլն: Դասընթացներ ունենք կրտսեր և միջին բուժանձնակազմի համար, քանի որ նրանք կորոնահիվանդանոցներում շատ կարևոր դեր են կատարում: Սկզբնական ժամանակաշրջանում և առանձին դեպքերում դասընթացները կազմակերպվում էին հենց աշխատանքային վայրերում, հիվանդանոցներում, որոնք հետո վերածվեցին կորոնահոսպիտալների: Կենդանի դասեր ենք իրականացրել Սպիտակի, Մարալիկի, Վանաձորի, Իջևանի բժշկական կենտրոններում: Աստիճանաբար անցանք առցանց ուսուցմանը, քանի որ համաճարակային վիճակը փոխվում էր: Դասընթացները տարբեր էլեկտրոնային հարթակների միջոցով իրականացրել ենք հանրապետության բոլոր մարզերում: Միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցե՞լ եք, և ինչպիսի՞ աջակցություն են ցուցաբերել նրանք Հայաստանին՝ համաճարակի դեմ պայքարում: «Հայկական բժշկական միջազգային կոմիտեի» և Սփյուռքի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակի փոխգործակցության շրջանակներում իրականացրել ենք նոր կորոնավիրուսային վարակի կանխարգելմանն ու բուժմանն ուղղված նեղ մասնագիտական առցանց քննարկումների շարք: Սփյուռքում բժիշկների մեծ պոտենցիալ ունենք և նրանց հետ մոտ 2 տասնյակ վեբինարներ կազմակերպեցինք տարբեր թեմաների շուրջ, որի ժամանակ սփյուռքահայ մասնագետներն ավելի քան 15 թեմա ներկայացրին: Դրանք միտված են եղել բարձրացնելու բուժաշխատողների մասնագիտական պատրաստվածությունը և ներկայացնելու միջազգային փորձը: Դասընթացին մասնակցել է 1000-ից ավելի բուժաշխատող: Ներգրավված էր միջին բուժանձնակազմը, մեր խնդրանքով նմուշառում կատարելը ներկայացրին նաև սփյուռքահայ գործընկերները: Շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել «Հայկական բժշկական միջազգային կոմիտե»-ին, որը մեծ ներդրում ունեցավ կրթական պրոցեսում: Համագործակցությունը նրանց հետ շարունակվում է, պարբերաբար խնդրում ենք տարբեր տեսակի արդի խնդիրներ լուսաբանել, որովհետև նրանք այս վիճակը մի փոքր ավելի շուտ են անցել և ավելի մեծ փորձ ունեն: Համագործակցություն եղել է Սփյուռքի տարբեր կազմակերպությունների, հիմնադրամների, նաև միջազգային կազմակերպությունների հետ: Օրինակ, Հանրային առողջապահության համաշխարհային ասոցիացիայի հետ, որի անդամ ենք: Ինքներս մասնակցել ենք տարբեր դաընթացների, բժիշկների համար նրանց հրավիրած վեբինարներին, Չինաստանի հետ ենք վեբինար իրականացրել, հեռուստակամուրջ ենք ունեցել միջազգային կազմակերպությունների հետ: Բավարար համարո՞ւմ եք բուժաշխատողների վերապատրաստումը: Ես չեմ կարող ասել՝ այդքանը բավարար էր, թե՞ ոչ: Մենք փորձեցինք տալ առավելագույնը, ինչն այդ պահին կովիդի մասին ուներ արդի բժշկությունը: Պետք է հստակ պատկերացնենք, որ կորոնան նոր վիրուս է, տեղեկատվությունը բավականին շուտ է փոխվում: Գործ ունեինք մի վիրուսի հետ, որի հետ շփվողները շատ քիչ էին: Մենք ընտրեցինք այն դասվարներին, որոնք ուղղակիորեն ներգրավված էին կորոնայի բուժման պրոցեսում: Անվտանգության կանոնները դասավանդելու համար ընտրեցինք այն համաճարակաբաններին, որոնք մասնակցում էին կորոնահիվանդանոցների ստեղծմանը: Այսինքն՝ նրանց, ովքեր տեսել էին հիվանդներին: Կարևոր էր, որ նրանք փոխանցեին իրենց իմացությունը մյուսներին, և շեշտը հենց դրա վրա դրեցինք: Ինչ վերաբերում է կրթական պրոցեսին, ապա կրթությունը կորոնավիրուսի վերաբերյալ պետք է անընդհատ լինի, որովհետև տեղեկատվությունը և նորությունները շատ արագ են փոխվում, ամբողջ աշխարհում է այդ վիճակը: Մի օր մի դեղ է օգտագործվում, մյուս օրը այլ դեղի մասին են հայտնում, նոր հետազոտություններ են արվում, հայտնում են, որ այս դեղն ավելի արդյունավետ է, այս մեկն օգտագործեք: Մենք շարունակում ենք օգտագործել նոր արդյունքները, այն, ինչը հայտնի է ամբողջ աշխարհին և այն տեղեկատվությունը, որը կուտակվում է մեզ մոտ: Երբ առողջապահության նախարարը հայտարարեց, որ այսուհետ ասիմպտոմ հիվանդները կմնան տանը և նրանց բուժման ընթացքին կհետևեն պոլիկլինիկաները, հիվանդները սկսեցին ահանզանգել, որ պոլիկլինիկաներում կատարյալ խառնաշփոթ է, բուժանձնակազմն անպատրաստ է օգնելու հիվանդներին: Կարո՞ղ ենք հետևություն անել, որ նրանք բավարար չափով գիտելիքներ չեն ստացել դասընթացների ժամանակ: Կորոնավիրուսի դեմ պայքարի ծրագրում ինձ վստահված է եղել կրթական բաղադրիչը, և ես պատասխան եմ տալիս դրա համար: Ձեր ասած ժամանակաշրջանում, երբ մենք փորձեցինք կրթական պրոցես իրականացնել առաջնային օղակի բժիշկների հետ, սկսեցինք իրականացնել հերթով՝ բուժհաստատություն առ բուժհաստատություն, ամբուլատորիա առ ամբուլատորիա: Դասընթացներին ներգրավել ենք Երևան քաղաքի և մարզային բուժհաստատությունների բուժանձնակազմերը՝ պոլիկլինիկաների թերապևտներին, ընտանեկան բժիշկներին, մանկաբույժներին: Ինստիտուտը կրթական պրոցեսի պատասխանատուն է, դասավանդողներն այն մարդիկ էին, որոնք ներգրավված էին բուժման պրոցեսում, դրանք առողջապահության նախարարության (ԱՆ) ինֆեկցիոն հիվանդությունների գծով խորհրդատուներն էին: Կրթական ծրագրում դասընթացներ էինք նախատեսել նաև կազմակերպիչների համար: Նրանք ծանոթանում էին տարբեր տեսակի հրամանների և կարգավորումների: Մենք ներգրավեցինք նախարարության պատասխանատուներին, որոնք ներկայացրին կառավարման մասը: Ներգրավեցինք բուժողներին, որոնք խորհրդատվություն տվեցին բուժման սխեմաների մասին: Ներգրավեցինք «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման Ազգային Կենտրոնի» մասնագետներին, որոնք ներկայացրին անվտանգության նորմերը և պահանջները: Թերացումները պայմանավորված չեն նրանով՝ ճի՞շտ է դասավանդվել, թե՝ սխալ: Դասավանդվել է այն, ինչն այդ պահին հարաբերականորեն ապացուցված է եղել և, իմ խորին համոզմամբ, կրթությունը կորոնավիրուսի վերաբերյալ պետք է լինի անընդհատ: Շարունակությունը՝ hetq.am-ում

10:32 - 11 հունիսի, 2020