Ինֆոքոմ

Նորարարություններ սնող էկոհամակարգերի զարգացում և Հայաստանում առկա ներուժ․ կոնֆերանս՝ նվիրված գիտությանը և տեխնոլոգիաներին

«Գիտական և տեխնոլոգիական լրագրություն» դասընթացի շրջանակներում ISTC-ում («Ինովացիոն լուծումների եւ տեխնոլոգիաների կենտրոն») երեկ տեղի ունեցավ արդեն երկրորդ կոնֆերանսը։ Նորարարություններ սնող էկոհամակարգերի զարգացում և Հայաստանում առկա ներուժ․ կոնֆերանսի պանելային քննարկումների առանցքում այս հիմնական թեմաներն էին։ Պանելային առաջին քննարկում․ ի՞նչ նախադրյալներ կան, որոնք նպաստել են Հայաստանում տեխնոլոգիական համայնքի ձևավորմանը, որո՞նք են խոչընդոտները, ի՞նչ պոտենցիալ ունենք, և որո՞նք են գերակա ուղղությունները ՄԻԿ տնօրեն, ՁԻՀ ծրագրի կառավարիիչ, «CyHub Armenia»-ի համահիմնադիր Մարի Բարսեղյանն առանձնացնում է մի քանի նախադրյալներ․ մեր երկրում առկա տեխնիկական և գիտական ներուժը, խորհրդային ժամականերից ստացած ժառանգությունը, գիտական ինստիտուտները, մեր ժողովրդի մտածելակերպը, երկրի համար անգամ ամենավատ իրավիճակներում նոր լուծումներ առաջարկելու կարողությունը, միջազգային կազմակերպությունների՝ Հայաստան մուտք գործելը և միջազգային փորձը Հայաստան տեղափոխելը։ «Գիտուժ» նախաձեռնության անդամ, «ServiceTitan» ընկերության հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն Աշոտ Տոնոյանը հիշում է՝ 2008-ին, երբ Վրաստանում իշխանափոխություն տեղի ունեցավ, որոշվեց այնտեղ տեխնոլոգիտական ոլորտը զարգացնել, և մեծ գումարներ ներդրվեցին․ «Բայց ես վրացական «Krsip»-ի կամ «SuperAnnotate»-ի մասին դեռ չեմ լսել։ Դա գումարով լուծվող հարց չէ․ առաջին հերթին ժառանգությունն է՝ կրթական համակարգը, մասնագետները, փորձը։ Երևի 50-60 տարվա փորձ է կուտակված եղել (Հայաստանում- խմբ․)։ BANA-ի («Հայաստանի բիզնես հրեշտակների ցանց») փոխտնօրեն Սոնա Վեզիրյանը կարևոր նախադրյալներ է համարում ստարտափները, որոնք գրանցել են առաջին հաջողությունները, և այդ հաջողության պատմությունները հանրությանը հասցնելը։ Աշոտ Տոնոյանը, խոսելով խոչնդոտներից, նշում է այն, որ մեր երկրում ստրատեգիական պլանները որոշվում են քաղաքական մտածելակերպի մասշտաբում․ «Երբ ստրատեգիա ես մշակում՝ թե՛ գիտության, թե՛ կրթության մասով, դա հինգ տարվա բան չէ, տասնյակ տարիներ են պահանջում ինչ-որ փոփոխություններ անելը, արդյունքներ տեսնելը։ Կրթության մեջ ոչ մեկը չի ուզում ինչ-որ էական փոփոխություն անել, որովհետև եթե փոփոխությունը լավ էլ ստացվի, ձայների հարց չի լուծելու, որովհետև այդ ժամանակ ինքը (տվյալ քաղաքական ուժը- խմբ․) արդեն չեն լինելու քաղաքական դաշտում»։ Մարի Բարսեղյանը կարևորում է պետության կատարած ներդրումները․ պետությունը պետք է ներդրումներ անի գիտության և նորարարության մեջ, չնայած արդյունքները կարող են ուշ երևալ։ Ըստ նրա՝ կարևոր է նաև սփյուռքի հետ համագործակցությունը և վերջինիս մեծ ներուժի օգտագործումը։ Աշոտ Տոնոյանի խոսքով՝ արդեն պետք է մտածել ապագայի մասին․ ովքե՞ր են հաջորդ տասը տարում ներկայումս գործող հաջողակ ընկերությունների նման այլ ընկերություններ ստեղծելու։ Սոնա Վեզիրյանն էլ նշում է՝ կան հիմնական նախադրյալները (ներդրումային համայնք, հրեշտակային ներդրողներ, ֆոնդեր), որոնք անհրաժեշտ են ստարտափ էկոհամակարգը զարգացնելու համար, չանայած շատ աշխատանք կա տանելու։ Աշոտ Տոնոյանի խոսքով՝ մեզ համար գերակա ուղղություն պետք է լինի ռազմարդյունաբերությունը, քանի որ այս ուղղությունը և՛ երկրի համար կարևոր խնդիր է լուծում, և՛ շահութաբեր է։ Մարի Բարսեղյանն ավելացնում է նաև կիբերանվտանգությունը, ինչպես նաև նշում, որ պետք է գիտությունն իր բոլոր ուղղություններով զարգանա, քանի որ ցանկացած նորարարության և ստարտափի մեջ կա տեխնոլոգիական, գիտական մաս։ Պանելային երկրորդ քննարկում․ գիտանորարարական ընկերությունների առանձնահատկությունները «Գիտուժ» նախաձեռնության անդամ, «Unum» ընկերության հիմնադիր Աշոտ Վարդանյանի կարծիքով՝ գիտանորարարական ընկերություններին ավելի երկար ժամանակ է անհրաժեշտ զարգանալու համար։ Այդ կազմակերպությունները սկսում են գիտությունից, կառուցում են յուրահատուկ, բարդ տեխնոլոգիա և միայն դրանից հետ են այդ տեխնոլոգիան իրական աշխարհում կիրառելու ձևեր գտնում։ «Krisp» ընկերության՝ պրոտուկդի և որակի ապահովման ղեկավար Անուշ Մարտիրոսյանը բերում է հենց «Krisp»-ի օրինակը․ «Մեր առաջին 10 աշխատողները եղել են գիտնականներ, որոնց համախմբել է խնդիրը, որը հետաքրիր էր և՛ լուծելու, և՛ պրոդուկտ սարքելու տեսանկյունից»։ SASTIC («Գիտության և տեխնոլոգիայի ռազմավարական ներդրումների հայկական համայնք») հասարակական կազմակերպության տնօրեն Արմեն Խաչատրյանը նշում է՝ կան նորարարություններ, որոնք կոչվում են «քանդող», այսինքն՝ այդ նորարարությունները քանդում են հինը և ստեղծում նորը։ Հայաստանին, ըստ Խաչատրանի, պետք են այդպիսի նորարարություններ։ «Denovo Sciences» ընկերության համահիմնադիր Հովակիմ Զաքարյանն ասում է, որ վերջին 30 տարիների ընթացքում նվազել է գիտաշխատողների թիվը, և այդ գիտաշխատողների փոքր մասն են կազմում նրանք, ովքեր տպագրվում են միջազգային հեղինակավոր ամսագրերում։ Սա, ըստ Հովակիմ Զաքարյանի, լուրջ խնդիր է գիտանորարարական ընկերությունների համար, որոնք մարդիկ չեն գտնում իրենց թիմերը համալրելու համար։ Կադրային սովը լուծելու համար անհրաժեշտ է գումար ներդնել գիտության մեջ և գիտնականների ներգաղթ կազմակերպել։ Արմեն Խաչատրյանն էլ նշում է, որ կարևոր է սահմանել, թե գիտության որ ուղղություններն ենք ուզում զարգացնել, 5-10 տարի հետո ինչի ենք ուզում հասնել։ Հովակիմ Զաքարյանն ասում է՝ խնդիրներ կան, որոնց լուծումը կառավարության և ոչ թե անհատների ձեռքում է․ «Գիտությունը, ինչպես նաև կրթությունը այն ոլորտներն են, որոնք երկարաժամկետ են, և երկարաժամկետ ոլորտների մեջ երկու հոգի է ներդրում անում՝ կա՛մ պետությունը, կա՛մ վենչուրային կապիտալիստները։ Վենչուրային կապիտալիստներ մենք չունենք, պետությունն էլ չի ուզում ներդրումներ անել։ Պետք է ամեն օր հիշեցնել կառավարությանն իր պարտականությունները»։ Հովակիմ Զաքարյանի խոսքով՝ կարևոր են նաև օրենսդրական կարգավորումները, որոնք հարկային արտոնություններ կտան գիտության մեջ ներդրում անել ցանկացողներին։ Ամփոփենք հիմնական մտքերը, որոնք հնչեցին կոնֆերանսի ընթացքում․ Հայաստանում տեխնոլոգիական համայնքի զարգացմանը նպաստել են խորհրդային ժամանակներից ստացած ժառանգությունը, գիտական ինստիտուտները, մեր երկրում լավ են զարգանում ստարտափները, և հաջողության պատմությունները հանրությանը ներկայացնելն օգնում է նոր ստարտափների ստեղծման համար նախադրյալներ ստեղծելուն, մեզ համար գերակա ուղղություն պետք է լինի ռազմարդյունաբերությունը, քանի որ այս ուղղությունը և՛ երկրի համար կարևոր խնդիր է լուծում, և՛ շահութաբեր է, կառավարությունը պետք է պատրաստ լինի երկարաժամկետ լուծումներ մտածել և ներդրումներ անել գիտության ու տեխնոլոգիաների մեջ, գիտանորարարական ընկերությունները կարող են կադրերի պակաս ունենալ, այդ պատճառով անհրաժեշտ է զարգացնել գիտությունը։

16:17 - 25 օգոստոսի, 2021

Հետպատերազմյան շրջանում ԱՄՆ-Հայաստան համագործակցության ընթացքն ու ապագան

Վերջին վեց ամսվա ընթացքում ԱՄՆ-ից ռազմական աջակցության առաջարկներ չեն ներկայացվել Հայաստանին: Այս մասին Infocom-ի հարցմանն ի պատասխան՝ հայտնել են ՀՀ կառավարությունից։ Իրադարձությունների արագ զարգացման այս ընթացքում վերլուծական դաշտում ամենաքննարկվող թեմաներից մեկն այն է, թե Հայաստանը դաշնակցային նոր հարաբերությունների ինչ եզրեր ունի։ Այդ կոնտեքստում շատ է խոսվում ՀՀ-ԱՄՆ համագործակցության խորացման մասին, որոշ շրջանակներ համարում են, որ ԱՄՆ-ն եւս պատրաստակամ է լինել դաշնակից պետություն եւ տարբեր իրավիճակներում աջակցել Հայաստանին, այդ թվում՝ ռազմական ոլորտում։ Հայաստանի հետ համագործակցության մասին խոսել է նաեւ ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին։ Այս տարվա ապրիլին, օրինակ, ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ, գեներալ-լեյտենանտ Արտակ Դավթյանն ընդունել էր դեսպան Թրեյսիին՝ դեսպանության ռազմական կցորդ, գնդապետ Սքոթ Մաքսվելի ուղեկցությամբ։ Հանդիպման ընթացքում քննարկվել էին ռազմական ոլորտում հայ-ամերիկյան երկկողմ համագործակցությանն առնչվող հարցեր, նախանշվել համագործակցության հետագա ծրագրերը։ Այդ հանդիպումից հետո ԱՄՆ դեսպանն իր հարցազրույցում, խոսելով ԱՄՆ-ից Հայաստանին տրամադրվող ռազմական օգնության մասին, հիշեցրել էր, որ Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է, իսկ դա այն կազմակերպությունը չէ, որի անդամ է ԱՄՆ-ն, եւ Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ-ին անդամակցելը շատ էական սահմանափակումներ է դնում ռազմական օգնության վրա, որն իրենք կարող ենք տրամադրել: Միեւնույն ժամանակ, Թրեյսին հայտնել էր, որ Միացյալ Նահանգների եւ Հայաստանի միջեւ համագործակցության ընդլայնելու, միասին աշխատելու հնարավորություններ կան, այդ թվում՝ անվտանգության ոլորտում, եւ որ իրենք փորձելու են խթանել այդ հնարավորությունները։ Infocom-ը ՀՀ կառավարությունից հետաքրքրվել է՝ վերջին 6 ամսվա ընթացքում ԱՄՆ-ն Հայաստանի Հանրապետությանը առաջարկե՞լ է ռազմական աջակցություն, եթե այո, ապա ինչպիսի ռազմական աջակցության մասին է խոսքը, եւ թե ինչ զարգացում ունեն ԱՄՆ-ի հետ համագործակցության մյուս ուղղությունները։ Ընդհանուր առմամբ, պաշտպանության բնագավառում հայ-ամերիկյան համագործակցությունն իրականացվում է 2002 թվականից՝ տարբեր ուղղություններով։ Սակայն պատերազմից հետո, ինչպես վերը նշեցինք, Հայաստանին ռազմական աջակցության առաջարկ չի եղել։ Հայ-ամերիկյան ռազմավարական խորհրդակցությունները վերջին անգամ տեղի են ունեցել 2019թ. սեպտեմբերի սկզբին․ որոշում է կայացվել շարունակել համագործակցությունը երկու հիմնական ուղղությամբ՝ աջակցություն ՀՀ զինված ուժերում տեղի ունեցող բարեփոխումներին եւ միջազգային առաքելությունների համար փոխգործարկելի կարողությունների զարգացում։ Միեւնույն ժամանակ, ինչպես նշել են գործադիրից, շարունակվել է նախկինում ռազմական կրթությանը, խաղաղապահությանը, ռազմական բժշկությանն առնչվող երկարաժամկետ ծրագրերի իրականացումը, որոնք սահմանափակվել կամ կասեցվել էին` COVID համավարակով պայմանավորված: Բացի դրանից, պատասխանի համաձայն, մեկ տասնյակից ավելի անձնակազմ մեկնել է կրթության ԱՄՆ ուսումնական կենտրոններում, ՀՀ ԶՈՒ խաղաղապահ անձնակազմը մասնակցել է ԿՖՈՐ առաքելության (Կոսովոյի խաղաղապահ ուժերի) նախապատրաստական վարժանքին, ԱՄՆ աջակցությամբ կայացել է Կոսովոյում առաքելություն իրականացնող հայ խաղաղապահների հերթափոխ, սկսվել է խաղաղապահ ուսումնական կենտրոնի վերակառուցման երկրորդ փուլը: Իսկ ավելի վաղ ԱՄՆ ռազմական աջակցության FMF (Միջազգային ռազմական ֆինանսավորում) ծրագրով 2002-2017 թվականներին Հայաստանին հատկացվել էր մոտ 50 մլն ԱՄՆ դոլարի աջակցություն: Այն, ինչպես տեղեկանում ենք կառավարությունից ստացած պատասխանից, օգտագործվել է ռադիոկայանների/կապի համակարգի, դաշտային հոսպիտալի, ՄԱՅԼՍ լազերային համակարգի, ՀՀ ԶՈՒ խաղաղապահ ուժերի բրիգադի համար հանդերձանքի եւ սարքավորումների, ուսումնավարժական ծրագրերի, խաղաղապահ ուսումնական կենտրոնի վերակառուցման ուղղություններով: 2002-2017 թվականներին, օրինակ, ԱՄՆ «Միջազգային ռազմական ֆինանսավորում» (FMF) ծրագրով ստացվել է ռազմական օգնություն, որով ձեռք են բերվել նյութատեխնիկական միջոցներ։ Կառավարությունից նշել են, որ պարբերաբար իրականացվում են բարձր մակարդակի երկկողմ ռազմաքաղաքական խորհրդակցություններ, բարձրաստիճան փոխայցելություններ։ Իսկ այժմ Կոսովոյում տեղակայված հայկական խաղաղախահ զորախումբն իր առաքելությունն է իրականացնում Եվրոպայում՝ ԱՄՆ ցամաքային զորքերի հետ համագործակցությամբ։ Գործադիրից մանրամասնել են, որ տնտեսական ոլորտում ԱՄՆ եւ ՀՀ միջեւ համագործակցությունը հիմնականում իրականացվում է երկու ձեւաչափերում՝ Առեւտրի եւ ներդրումների շրջանակային համաձայնագրի հիման վրա գործող խորհուրդ եւ ԱՄՆ ՄԶԳ դրամաշնորհային ծրագիր։ 2015թ․ մայիսի 7-ին ՀՀ եւ ԱՄՆ կառավարությունների միջեւ ստորագրվել է Առեւտրի եւ ներդրումների շրջանակային համաձայնագիրը, որով հիմնվել է նաեւ Հայաստան-ԱՄՆ առւետրի եւ ներդրումների հարցերով խորհուրդը։ Իսկ այդ համատեղ խորհրդի նպատականերն են երկու կողմերի առւետրային եւ ներդրումային հնարավորությունների ընդլայնումը եւ հնարավոր խոչընդոտների բավահայտումն այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են մտավոր սեփականությունը, գործարար միջավայրը, աշխատողների իրավունքները, հարցեր, որոնք ներառված չեն երկրների միջեւ կնքված ներդրումային համաձայնագրում եւ այլն։ Ինչպես տեղեկանում ենք գործադիրից ստացած պատասխանից, նշյալ խորհրդի անդրանիկ նիստը կայացել է 2015 թվականի նոյեմբերի 17-ին Երեւանում, երկրորդ նիստը կայացել է 2018թ․ մարտի 19-ին Վաշինգտոնում, իսկ երրորդը՝ 2020թ․ սեպտեմբերին առցանց ձեւաչափով։ 2020թ․ աշնանից ի վեր, ներքոնշյալ ուղղություններով առցանց ոլորտային քաղաքականությունների վերաբերյալ տեխնիկական քննարկումներ են անցկացվել ԱՄՆ առեւտրի գրասենյակի, ԱՄՆ առեւտրի դեպարտամենտի, ԱՄՆ գյուղատնտեսության, դեպարտամենտի համապատասխան պաշտոնյաների հետ։ Ինչ վերաբերում է մնացած ոլորտներին, աշխատանքային օրենսդրության եւ տեսչական բնագավառում բարեփոխումների վերաբերյալ տեղեկություն է տրամադրվել ամերիկյան կողմին, շահագրգիռ կազմակերպություններին եւ գործարար միություններին ԱՄՆ-ում ոլորտի օրենսդրական կարգավորումներին (FDA կարգավորումներ) տեղյակ պահելու եւ արտահանման գործընթացը դյուրացնելու նպատակով շարունակական համագործակցություն է իրականացվել ամերիկյան կողմի հետ։ Բացի դրանցից՝ համագործակցություն է իրականացվում ամերիկյան համապատասխան գործակալությունների եւ ՀՀ մասնավոր հատվածի հետ՝ արտոնությունների ընդհանրացված համակարգով առաջնորդվող առավելությունների վերաբերյալ հայ արտահանողներին իրազեկ պահելու, գործընթացը դյուրացնելու ուղղությամբ, հեռակոնֆերանս եւ տեղեկատվության փոխանակում է կազմակերպվել ՀՀ՝ CITIES կոնվենցիային անդամակցության շրջանակներում։ Մաքսային ոլորտում հայկական կողմը, ինչպես հայտնել են գործադիրից, առաջարկել էր ընթացք տալ համագործակցության մասին համաձայնագրի նախագծին, որը ուղարկել էր նաեւ դեռեւս նախորդ հանդիպումից անմիջապես հետո, սակայն ամերիկյան կողմը հայտնել է, որ բանակցային կողմն առայժմ առկախված է։ Կազմակերպվել է առցանց հանդիպում, որի ընթացքում ԱՄՆ փորձագետները ներկայացրել են ԱՄՆ-ից արտահանման էլեկտրոնային հայտարարագրման վերաբերյալ որոշ մանրամասներ։ 2020 թվականի սեպտեմբերի 15-ից առ 2021-ի մայիսը ԱՄՆ Առեւտրի ներկայացուցչի գրասենյակի հետ աշխատանքները շարունակվել են առցանց տարբերակով։ Կողմերը քննարկել են տեխնիկական աջակցության ծրագրերի իրականացման հնարավորությունները «Commercial Law Development Program» («Առեւտրի մասին օրենքի զարգացման ծրագիր») ծրագրի շրջանակներում զարգացմները աշխատանքի իրավունքի Առեւտրի համաշխարհային կազմակերպության շրջանակներում, առեւտրում տեխննիկական խոչընդոտների, ինչպես նաեւ 2021-ի ընթացքում կայանալիք Հայաստան-ԱՄՆ գործարար կլոր սեղանի անցակացման օրակարգը եւ ձեւաչափը։ Իսկ այժմ աշխատանքներ են տարվում ԱՄՆ առեւտրի դեպարտամենտի «Commercial Law Development Program» ծրագրի պատասխանատուների հետ՝ 2021-ի ընթացքում պետական գնումների փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության (ՓՄՁ) առեւտրական դիվանագիտական ոլորտում համատեղ ծրագրերի իրականացման ուղղությամբ։ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունն ամերիկյան կողմին առաջարկվել է կազմակերպել առցանց կլոր սեղան՝ առեւտրատնտեսական եւ ներդրումային ոլորտի ամերիկյան ընկերությունների ներգրավմամբ եւ հայկական ընկերությունների մասնակցությամբ։ Ստորեւ ներկայացնում ենք կառավարության տրամադրած տեղեկությունները՝ ԱՄՆ ՄԶԳ ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Ավելի մրցունակ եւ զանազանեցված մասնավոր հատված» դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում իրականացվող եւ իրականացվելիք ծրագրերի վերաբերյալ․ «My Armenia» («Իմ Հայաստան») մշակութային զբոսաշրջության ծրագիր, Սմիթսոնյան ինստիտուտ (07.2015-12.2021, 8,8 մլն ԱՄՆ դոլար) - համագործակցություն մասնավոր հատվածի հետ՝ առավել արդյունավետ մարքեթինգային եւ բրենդինգի ռազմավարություններ մշակելու եւ մշակութային-զբոսաշրջային արդյունքների ավելի լայն շրջանակ առաջարկելու՝ աջակցելով Հայաստանին՝ հատկապես մշակությային զբոսաշրջության առումով յուրահատուկ եւ ճանաչելի զբոսաշրջային երկիր դառնալու։ Գյուղական վայրերի տնտեսական զարգացում - նոր տնտեսական հնարավորություններ (RED - NEO), Ագրոբիզնես կենտրոն եւ գյուղական վայրերի զարգացման հիմնադրամ (CARD) (02.2019-02.2024, 5,14 մլն ԱՄՆ դոլար), նախատեսված է անապահով գյուղական բնակավայրերով ձեռնարկատիրության, աշխատատեղերի ստեղծման բարելավված բիզնեսի ենթակառուցվածի եւ շուկայական կապերի միջոցով տնտեսական կայունության եւ անվտանգության խթանմանը։ Առաջադեմ գիտություն եւ համագործակցություն ռեսուրսների ինտեգրացված զարգացման համար, Ինգլանդ մենդեզ ընդ Ասոշիեյթս (09.2015-07.2021, 5.59 մլն ԱՄՆ դոլար) - համագործակցություն մասնավոր հատվածի հետ, Արարատյան դաշտավայրում ջրի կառավարման արդյունավետ համակարգերի գործարկման ուղղությամբ, աջակցություն շրջակա միջավայրի համար անվնաս ձկնորսությանը եւ մաքուր էներգիայի ոլորոտում ներդրումներին։ Շուկայի ազատականացման եւ էլեկտրականության առեւտրի ծրագիր Tetra Tech (06.2018-06.2023, 9,99 մլն ԱՄՆ դոլար) - աջակցություն շուկայի ազատականացման ռեֆորմներին, աջակցում է Վրաստանի հետ էլէներգիայի առեւտրին եւ բարելավում է էներգակիրների դիվերսիֆիկացիան, արդյունավետությունը եւ թափանցիկությունը։ «Նորարարական գյուղատնտեսության վերապատրաստման եւ ուսուցման ճամբար» (AGRI CAMP) ծրագիր «Ագրոբիզնեսի հետազոտությունների եւ կրթության միջազգային հիմնադրամ» (ICARE) (01.05.2020-30.04.2023, 1,89 մլն ԱՄՆ դոլար) - այս ծրագրի հիմնական նպատակը գյուղատնտեսության ոլորտի համալսարանների շրջանավարտների եւ երիտասարդ մասնագետների միջեւ գործընկերության ձեւավորումն է, ինչպես նաեւ դասընթացների եւ հմտությունների ձեւավորումն ապահովելու համար՝ ոլորտում աշխատաշուկայի առաջարկի եւ պահանջարկի միջեւ եղած անջրպետը վերացնելու նպատակով։ Գործարարությունը խթանող միջավայր, Միջազգային զարգացման խումբ (07.2020-07.2022, 2,5 մլն ԱՄՆ դոլար) - Խումբը համագործակցում է ՀՀ կառավարության, մասնավոր հատվածի եւ այլ շահագրգիռ կողմերի հետ՝ խթանելու բիզնեսին նպաստող միջավայրը եւ պետական մասնավոր երկխոսության ամրապնդման միջոցով աջակցելու քաղաքականության իրավական եւ կարգավորիչ նախաձեռնությունների մշակմանը, որդեգրմանը եւ իրականացմանը։ Ամերիկյան կողմից ներկայացվել է ծրագրի թիվ 15 փոփոխությունը (ստորագրվել է 2021-ի մայիսի 12-ին), որով նախատեսվում է լրացուցիչ 8 մլն 200 հազար ԱՄՆ դոլարի հատկացում։ Փաստաթուղթը գտնվում է վավերացման գործընթացում։ Փոփոխության հաստատման արդյունքում ընդհանուր գումարը համաձայնագրի շրջանակներում կկազմի 100,000,980․41 ԱՄՆ դոար։ Փոփոխություն 15-ով հաստատվելիք ֆինանսական հատկացումները նախատեսվում է ուղղել ներքոնշյալ ծրագրերի ուղղությամբ․ գյուղական վայրերի տնտեսական զարգացում - նոր տնտեսական հնարավորություններ (RED-NEO) - 500,000 ԱՄՆ դոլար։ Գործարարությունը խթանող միջավայր - 1 մլն ԱՄՆ դոլար։ Նախատեսվում են նաեւ նոր ծրագրեր՝ Հայաստանի աշխատուժի զարգացում - 1,919.000 ԱՄՆ դոլար, բնական ռեսուրսների կառավարում - 2.956,000 ԱՄՆ դոլար եւ տնտեսական կառավարման եւ մրցակցության բարելավում - 1,825,000 ԱՄՆ դոլար։ Հայարփի Բաղդասարյան

14:38 - 25 օգոստոսի, 2021