Լուգանսկի և Դոնեցկի ինքնահռչակ հանրապետություններ

Ինչպե՞ս է ազդում ռուս-ուկրաինական հակամարտությունը համաշխարհային տնտեսության վրա․ «The New York Times»-ի անդրադարձը

Ամերիկյան հեղինակավոր «The New York Times» պարբերականն անդրադարձել է համաշխարհային տնտեսության վրա ռուս-ուկրաինական հակամարտության ազդեցությանը։ Ստորև ներկայացնում ենք պարբերականի հոդվածագիր Պատրիշա Կոենի հոդվածը։ «Ընդամենը մի քանի օրում համաշխարհային տնտեսության հեռանկարները վատթարացել են Ուկրաինայում ընթացող պատերազմի և Ռուսաստանի տնտեսությունը ցնցած աննախադեպ ֆինանսական պատժամիջոցների ֆոնին, որոնք սպառնում են էլ ավելի բարձրացնել վառելիքի համաշխարհային գները։ Երկուշաբթի՝ փետրվարի 28-ին, նավթի, բնական գազի և այլ ապրանքների գները կտրուկ բարձրացել են։ Միաժամանակ, մատակարարման ցանցերի ծանրաբեռնվածությունը, որը գոյացել էր համավարակի հետևանքով, աճել է, քանի որ ԱՄՆ-ն, Եվրոպան ու նրանց դաշնակիցները «ձգել են պտուտակները» Ռուսաստանի ֆինանսական գործարքների համար և սառեցրել նրա Կենտրոնական բանկի՝ արտասահմանում պահվող միլիարդավոր դոլարների ակտիվները։ Ռուսաստանը երկար ժամանակ համեմատաբար փոքր խաղացող է եղել համաշխարհային տնտեսությունում՝ հաշվի առնելով 1,7%-ի մասնաբաժինը համաշխարհային արտադրության ընհանուր ծավալում՝ չնայած նրա էներգակիրների արտահանման հսկայական ծավալին։ Վերջին տարիներին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիիր Պուտինը ավելի հեռուն է գնացել երկիրը մեկուսացնելու հարցում՝ ստեղծելով արտարժութային պահուստների «պահեստ», նվազեցնելով պետական պարտքը և անգամ արգելելով պանրի և այլ սննդամթերքի ներկրումը Եվրոպայից։ Սակայն, մինչ նախագահ Պուտինն անտեսում է մի շարք միջազգային նորմեր, նա չի կարող անտեսել ժամանակակից հսկայական ֆինանսական համակարգը, որը գլխավորապես վերահսկում են նրա երկրի սահմաններից դուրս գտնվող կառավարություններն ու բանկերը։ Այսպես է կարծում Ատլանտյան խորհրդի պետական տնտեսական կառավարման բաժնի տնօրեն Ջուլյա Ֆրիդլենդերը։ «Եվ այժմ սա պայքար է ֆինանսական և ռազմական հնարավորությունների միջև՝ փոշիացնելու պատերազմ մղելու ռեսուրսները»,- նշում է նա։ Ուկրաինա ներխուժումն ու Ռուսաստանի դեմ կիրառված պատժամիջոցները հսկայական անորոշություն և անկայունություն են առաջացնում տնտեսական որոշումների կայացման հարցում։ Պատժամիջոցները մշակվել են այնպես, որ հնարավոր լինի խուսափել անհրաժեշտ այն էներգակիրներների արտահանման խաթարումից, որոնցով Եվրոպան ջեռուցում է տները, գործարաններ աշխատեցնում և մեքենաները լիցքավորում։ Սա օգնել է մեղմել, բայց ոչ կանխել էներգակիրների գների կտրուկ աճը, որը պայմանավորված է պատերազմով և նավթի ու գազի մատակարարման խափանումների վերաբերյալ տագնապով։ Պակասուրդի վերաբերյալ անհանգստությունը հանգեցրել է նաև հացահատիկի և մետաղների գների բարձրացման, ինչը հղի է սպառողների և ձեռնարկությունների համար ծախսերի ավելացմամբ։ Ռուսաստանը և Ուկրաինան նաև խոշոր արտահանողներն են ցորենի և եգիպտացորենի, ինչպես նաև կարևոր մետղաների՝ պալադիումի, ալյումինիումի և նիկելի, որոնք կիրառվում են ամենուր, մասնավորապես՝ բջջային հեռախոսների և ավտոմեքենաների արտադրությունում։ Սպասվում է նաև տրանսպորտային ծախսերի կտրուկ բարձրացում։ «Մենք ականատես ենք լինելու ծովային և ավիափոխադրումների գների աճի»,- ասում է «FourKites» ընկերության ցանցային համագործակցության բաժնի գլխավոր մենեջեր Գլեն Քեփքին։ Նա զգուշացնում է, որ ծովային փոխադրումների գները կարող են կրկնապատկվել կամ եռապատկվել՝ մեկ կոնտեյների դիմաց 10 հազար դոլարից հասնելով 30 հազար դոլարի, իսկ ավիափոխադրումների գներն էլ ավելի բարձր կլինեն, կսրվի ապրանքների պակասի խնդիրը։ Հոդվածագիրը նշում է, որ երկուշաբթի Ուոլ-սթրիթի որոշ վերլուծաբաններ և տնտեսաբաններ խոստովանել են, որ թերագնահատել են Ռուսաստանի՝ Ուկրաինա ներխուժման և միջազգային արձագանքի մասշտաբները։ Միացյալ Նահանգներում արդեն անհանգստություն է առաջացրել արժեզրկումը, որն ամենաբարձր ցուցանիշն է գրանցել 1980-ականներից ի վեր։ «Դաշնային պահուստների համակարգը դժվարին կացության մեջ է, արժեզրկումը կազմում է 7,5%, բայց նրանք գիտակցում են, որ տոկոսադրույքների բարձրացման դեպքում [ֆինանսական] շուկաներում կտրուկ անկում կգրանցվի»,- կարծում է Ձեռնարկատիրության ամերիկյան ինստիտուտի ավագ գիաշխատող Դեսմոնդ Լաքմանը։ Նավթի գինն ամենաբարձրն է՝ 2014 թ-ից ի վեր, և այն շարունակում է աճել՝ հակամարտության սրացմանը զուգահեռ։ Իսկ գազի գների աճը (գազի գրեթե 40%-ը Եվրոպան ներկրում է Ռուսաստանից) կհանգեցնi ջեռուցման համար ծախսվող գումարների ավելացման»։ Նորա Վանյան

16:17 - 02 մարտի, 2022

Ո՞ր երկրներն են ռազմական օգնություն տրամադրում Ուկրաինային․ ամփոփ

Աշխարհի մի շարք երկրներ զենք և հումանիտար օգնություն են ցուցաբերում Ուկրաինային, որտեղ, Ռուսաստանի ներխուժումից ի վեր, շարունակվում են ռազմական գործողությունները։ Ներկայացնում ենք երկրների ցանկն ու տրամադրվող օգնության տեսակն՝ ըստ Al Jazeera-ի անդրադարձի։ ԱՄՆ: Փետրվարի 25-ին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը Պետդեպարտամենտին հրահանգել է լրացուցիչ 350 մլն դոլարի զենք տրամադրել Ուկրաինային։ Ուկրաինան խնդրել էր իրեն տրամադրել «Ջավելին» հակատանկային հրթիռային համալիրներ և «Ստինգեր» զենիթային հրթիռներ։ Պենտագոնը նշել է, որ տրամադրվող զենքը ներառում է հակատանկային միջոցներ, զենիթային կայաններ, հրաձգային զենք, զրահաբաճկոններ և զինամթերք՝ առաջնագծում կռվող ուկրաինացիների համար։ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի խոսքով՝ այդպիսով, անվտանգության ոլորտում ԱՄՆ տրամադրած օգնությունն Ուկրաինային վերջին մեկ տարում կազմել է ավելի քան 1 մլրդ դոլար։ Եվրամիություն: Եվրամիությունն իր պատմության մեջ առաջին անգամ ֆինանսավորել է զենքի գնում և մատակարարում այն բանից հետո, երբ միության երկրների առաջնորդները համաձայնության են եկել Կիևին 450 մլն եվրոյի ($502) զենք տրամադրելու հարցում։ ԵՄ արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավար Ժոզեպ Բորելը նշել էր, որ երկրներից մի քանիսը Կիևին կործանիչներ կուղարկեն։ Մեծ Բրիտանիա։ Հունվարին Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսը հայտարարել էր, որ մեծ Բրիտանիան «որոշում է կայացրել Ուկրաինային թեթև հակատանկային հրթիռներ մատակարարելու»։ Ֆրանսիա։ Ֆրանսիան, որն արդեն օգնություն ցուցաբերել է Ուկրաինային, ավելի շատ ռազմական տեխնիկա և վառելիք է տրամադրում։ Փարիզը հայտարարել է, որ հաշվի է առել Ուկրաինայի խնդրանքը՝ պաշտպանական զենիթային և թվային զենք ստանալու մասին։ Նիդերլանդներ։ Նիդերլանդներն Ուկրաինային կաջակցի հակաօդային պաշտպանության հրթիռներով և հակատանկային համակարգերով։ Այս մասին շաբաթ օրը հաղորդել է Նիդերլանդների կառավարությունը։ Կառավարությունն արձագանքել է Ուկրաինայի խնդրանքին՝ հրատապ տրամադրելու 200 «Ստինգեր» զենիթահրթիռային համալիր, 50 «Պանցերֆաուստ-3» հակատանկային նռնականետ և 400 ռեակտիվ արկ։ Գերմանիա։ Գերմանիան Ուկրաինային կտրամադրի 1000 միավոր հակատանկային զենք և 500 «Ստինգեր» զենիթահրթիռային համալիր։ Մինչ այս Գերմանիան զերծ էր մնում հակամարտության գոտի զենք արտահանելուց։ «Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա շրջադարձային պահ է։ Այս իրավիճակում մեր պարտականությունն է անել հնարավոր ամեն ինչ՝ Պուտինի բանակից պաշտպանվելու հարցում Ուկրաինային օգնելու համար»,- շաբաթ օրն ասել էր Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը։ Կանադա։ Օտտավան Ուկրաինային զենք է ուղարկում և տրամադրում է կես միլիարդ կանադական դոլար վարկ ($394 մլն)՝ նրա ինքնապաշտպանությանն օգնելու նպատակով։ Շվեդիա, Նորվեգիա և Դանիա։ Ստոկհոլմը նույնպես խախտում է իր պատմականորեն չեզոք դիրքորոշումը և Ուկրաինա ուղարկում 5000 միավոր հակատանկային զենք։ Դանիան ուղարկում է ևս 2700 միավոր։ Նորվեգիան ուղարկում է սաղավարտներ և զրահաբաճկոններ, ինչպես նաև «Մ-72» հակատանկային նռնականետներ։ Ֆինլանդիա։ Ֆինլանդիան նույնպես «պատմական» որոշում է կայացրել Ուկրաինային ուղարկելու 1500 միավոր հակատանկային զենք, 2500 գրոհային հրացան, 150 000 փամփուշտ և 70 հազար մթերաբաժին։ Բելգիա։ Բելգիան հայտարարել է, որ Ուկրաինային կտրամադրի 3000 միավոր ինքնաձիգ և 200 միավոր հակատանկային զենք։ Պորտուգալիա։ Պորտուգալիան Ուկրաինային տրամադրում է գիշերային տեսանելիության սարքեր, զրահաբաճկոններ, սաղավարտներ, զինամթերք և G3 ինքնաձիգներ։ Հունաստան։ Հունաստանը, որ մեծ համայնք ունի Ուկրաինայում (համայնքաից 10 հոգի զոհվել է ռուս-ուկրաինական հակամարտության ընթացքում), «պաշտպանական միջոցներ» և մարդասիրական օգնություն կուղարկի Ուկրաինա։ Ռումինիա։ Ուկրաինային սահմանակից Ռումինիան առաջարկում է Ուկրաինայից վիրավորներ ընդունել իր 11 ռազմական հոսպիտալներում, ինչպես նաև տրամադրում է վառելիք, զրահաբաճկոններ, սաղավարտներ և $3,3 միլիոնի այլ զինամթերք։ Իսպանիա։ Իսպանիայի կառավարությունը խոստացել է ուղարկել 20 տոննա օգնություն Ուկրաինային, հիմնականում՝ բժշկական սարքավորումներ և պաշտպանական միջոցներ, այդ թվում՝ զրահաբաճկոններ։ Չեխիա։ Չեխիան շաբաթ օրը հայտարարել է, որ հաշված ժամերի ընթացքում Ուկրաինային է ուղարկելու 4000 ականանետ, 7000 գրոհային հրացան, 30 հազար ատրճանակ, 3000 ականանետ, դիպուկահար հրացաններ և մեկ միլիոն փամփուշտ։ Չեխիան խոստացել է Կիևին $1,6 միլիոնի 4000 ականանետներ, որոնք դեռ պետք է առաքվեն։ Խորվաթիա։ Զագրեբը Ուկրաինային է տրամադրելու 16 միլիոն եվրոյի հրաձգային զենք և զրահաբաճկոններ։ Գլխավոր լուսանկարը՝ «Al Jazeera»-ի Նորա Վանյան

18:25 - 01 մարտի, 2022