ՄԻՊ - infocom.am

ՄԻՊ

ՀՀ Սահմանադրության համաձայն Մարդու իրավունքների պաշտպանն անկախ պաշտոնատար անձ է, որը հետեւում է պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու պաշտոնատար անձանց, իսկ Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին օրենքով սահմանված դեպքերում` նաեւ կազմակերպությունների կողմից մարդու իրավունքների եւ ազատությունների պահպանմանը, նպաստում է խախտված իրավունքների եւ ազատությունների վերականգնմանը, իրավունքներին ու ազատություններին առնչվող նորմատիվ իրավական ակտերի կատարելագործմանը:

Մարդու իրավունքների պաշտպանը տարեկան հաղորդում է ներկայացնում Ազգային ժողով իր գործունեության, մարդու իրավունքների եւ ազատությունների պաշտպանության վիճակի մասին: Հաղորդումը կարող է պարունակել օրենսդրական կամ այլ բնույթի միջոցառումների վերաբերյալ առաջարկներ: Պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք պարտավոր են օրենքով սահմանված կարգով Մարդու իրավունքների պաշտպանին տրամադրել անհրաժեշտ փաստաթղթեր, տեղեկություններ եւ պարզաբանումներ, ինչպես նաեւ աջակցել նրա աշխատանքներին: Մարդու իրավունքների պաշտպանի այլ լիազորությունները սահմանվում են Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին օրենքով:

2022 թվականի հունվարի 24-ից ՄԻՊ պաշտոնը զբաղեցնում է Քրիստինե Գրիգորյանը։

ՄԻՊ-ի ներկայացուցիչները «Երևանի երաժշտական թիվ 13 հատուկ դպրոց» ՊՈԱԿ-ում արձանագրել են մի շարք խնդիրներ

Մարդու իրավունքների պաշտպանի ներկայացուցիչները 2023 թվականի դեկտեմբերի 21-ին մշտադիտարկման չհայտարարված այց են իրականացրել ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության «Երևանի երաժշտական թիվ 13 հատուկ դպրոց» ՊՈԱԿ (այսուհետ՝ նաև Դպրոց): Ինչպես տեղեկացրին ՀՀ ՄԻՊ աշխատակազմի հանրային կապերի բաժնից, չհայտարարված այցի ընթացքում դիտարկվել են ուսուցման և դաստիարակչական գործընթացները, ուսումնասիրվել՝ դպրոցի տարածքը, սանիտարական և կոմունալ հարմարությունները, երեխաների խնամքի, բուժօգնության տրամադրման, սննդի կազմակերպման, աշխատակիցների, երեխաների իրավունքների և հիմնարար ազատությունների վիճակը և փաստաթղթերը, դրանց համապատասխանությունը սահմանված պահանջներին ու կիրառելի չափանիշներին: Պաշտպանի ներկայացուցիչներն արձանագրել են մի շարք խնդիրներ, որոնց մի մասը համակարգային են և պահանջում են անհետաձգելի լուծումներ։ Մասնավորապես, արձանագրվել է, որ դպրոցին ամրակցված շենքերը վատթար վիճակում են, սանհանգույցները հին են, որոշները՝ կոտրված, կահույքի հիմնական մասը հնամաշ է, որոշ մահճակալներ ևս կոտրված են։ Որոշ դասասենյակների պատուհաններ ճաղապատված են: Շենքային պայմանները հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մատչելի չեն. բացակայում են թեքահարթակները, բազրիքները, հատուկ շոշափելի և ազդանշանային գծանշումները և այլն: Ինչպես նաև դպրոցում առկա են սանիտարահիգիենիկ պայմանների ապահովման հետ կապված լուրջ խնդիրներ. այն ապահովված չէ լոգախցիկներով, տաք ջրով՝ այնպիսի պայմաններում, երբ շաբաթվա ընթացքում 4 գիշեր երեխաների մեծ մասն անցկացնում է դպրոցում: Պահպանված չէ անձնական տարածքի համար անհրաժեշտ բնակելի մակերեսը. սենյակներում առկա են իրար միացված կամ շատ մոտ տեղադրված մահճակալներ։ Ննջասենյակներում հիմնականում բացակայում են կողապահարանները։ Ավելին, դասապրոցեսի ավարտից հետո երեխաները մինչև երեկոյան ուշ ժամը ննջասենյակներում հանգստանալու հնարավորություն չունեն և ստիպված են սպասել դպրոցի տարբեր հատվածներում՝ մինչև ննջասենյակներ տեղափոխվելու ժամը։ Ապահովված չէ առանձնացված պայմաններում երեխաների նեղ անձնական պահանջմունքները, կարիքները, այդ թվում՝ անձնական հիգիենան ինքնուրույն բավարարելու հնարավորություն: Օրինակ՝ սանհանգույցների դռների մեծ մասը չեն փակվում ներսից։ Ըստ արձանագրությունների՝ ապահովված չեն երեխաների տարիքային խմբերի առանձնահատկություններին համապատասխանող կարիքահեն և զարգացման համար անհրաժեշտ պայմաններ։ Բացի այդ, ըստ Պաշտպանի ներկայացուցիչներին ներկայացված տեղեկատվության՝ օտարվել է դպրոցին պատկանող խաղահրապարակի տարածքը։ Ճաշարանում ու խոհանոցում արձանագրվել են սանիտարական նորմերի առերևույթ խախտումներ. տարածքը և խոհանոցում աշխատող անձանց հագուստները կեղտոտ էին, բացակայում էին սանիտարական (բժշկական) գրքույկները։ Դպրոցն ապահովված չէ երեխաների համար լրացուցիչ սննդի կազմակերպման պայմաններով և հնարավորությամբ: Առկա են բժշկական օգնության և սպասարկման տրամադրման հետ կապված խնդիրներ. շուրջօրյա հերթափոխի համար բուժաշխատող չկար։ Ըստ Պաշտպանի ներկայացուցիչներին ներկայացված տեղեկատվության՝ գիշերային ժամերին բուժաշխատողի պարտականությունները փաստացի կատարում է Դպրոցի աշխատակիցներից մեկը, ով ունի նաև համապատասխան մասնագիտացում, սակայն գրանցված չէ որպես բուժաշխատող։ Առկա է աշխատակիցների ռեսուրսների պակաս: Դպրոցում առկա երաժշտական գործիքների տեսակների՝ երեխաների թվի համեմատությամբ պակաս լինելու պատճառով, որոշ երեխաներ երբեմն հնարավորություն չեն ունենում կատարել իրենց նախընտրած գործիքի ընտրություն։ Առկա է դպրոցի կանոնադրությամբ սահմանված նպատակների և փաստացի գործունեության առերևույթ անհամապատասխանություն, և այլն։ Արձանագրված խնդիրները Պաշտպանի ներկայացուցիչները քննարկել են դպրոցի տնօրենի հետ: Վերջինս ՄԻՊ ներկայացուցիչներին ներկայացրել է խնդիրների լուծման ուղղությամբ ձեռնարկված միջոցառումները, այդ թվում՝ դպրոցի կանոնադրության փոփոխության ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքները։ Մշտադիտարկման չհայտարարված այցի արդյունքները, ներառյալ` պաշտպանի կողմից բազմիցս բարձրաձայնվող համակարգային խնդիրները, կամփոփվեն, և առաջիկայում դրանք արտացոլող փաստաթուղթն ու առաջարկությունները կներկայացվեն ոլորտի իրավասու մարմիններին: Կառավարության 2002 թվականի դեկտեմբերի 26-ի թիվ 2179-Ն որոշման և Դպրոցի կանոնադրության համաձայն՝ հաստատության գործունեության առարկան ու նպատակը կրթական բնույթի գործունեության իրականացումն է` կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների կողմից հանրակրթական և հատուկ հանրակրթական, այդ թվում՝ երաժշտական ծրագրերի բովանդակության պարտադիր նվազագույնի յուրացման ապահովմամբ, ինչպես նաև կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների խնամքի և պաշտպանության ապահովումը։

18:36 - 03 հունվարի, 2024

Մարդու իրավունքների պաշտպանը 2023 թվականին ստացել է ավելի քան 12 հազար բողոք

ՄԻՊ գրասենյակից հայտնում են, որ Մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանն ամփոփել է 2023 թվականի ընթացքում իրականացված աշխատանքների արդյունքները` թվերով․ Մարդու իրավունքների պաշտպանը 2023 թվականի հունվարի 1-ից դեկտեմբերի 20-ն ընկած ժամանակահատվածում ստացել է ընդհանուր՝ ավելի քան 12 հազար բողոք: 1700-ից ավելի գործերի դեպքում Պաշտպանի աջակցությամբ վերականգնվել են անձանց խախտված իրավունքները: Իրականացվել է ավելի քան 300 այց: Մասնավորապես, իրականացվել է՝ • շուրջ 40 այց ՀՀ սահմանմերձ բնակավայրեր, զորամասեր, զինվորական հաստատություններ, հոսպիտալներ, • շուրջ 60 այց Խոշտանգումների և վատ վերաբերմունքի կանխարգելման շրջանակում` քրեակատարողական հիմնարկներ, հոգեկան առողջության կենտրոններ, ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության բաժիններ, ձերբակալվածներին պահելու վայրեր և այլ փակ հաստատություններ, • շուրջ 120 այց քրեական արդարադատության ոլորտում անձանց իրավունքների պաշտպանության նպատակով՝ ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության տարբեր ստորաբաժանումներ, ձերբակալվածներին պահելու վայրեր, քննչական մարմիններ, քրեակատարողական հիմնարկներ, • շուրջ 15 այց քաղաքացիական, սոցիալ-տնտեսական և մշակութային իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անձանց իրավունքների պաշտպանության նպատակով՝ տուն-ինտերնատ, երեխաների աջակցության կենտրոն, մանկատուն և այլն, • շուրջ 30 մշտադիտարկման այց կոնվենցիոն մանդատների ապահովման շրջանակներում` մանկատներ, երեխաների խնամքի և պաշտպանության հաստատություններ, դպրոցներ, մանկապարտեզներ, • ինչպես նաև աշխատանքային բնույթի ընթացիկ այլ այցեր։ Այցերի արդյունքները, ուսումնասիրությունները և վերլուծությունները` արձանագրված խնդիրների լուծմանն ուղղված առաջարկների հետ միասին ներկայացվել են պետական իրավասու մարմիններին։ Իրականացված մշտադիտարկումների ընթացքում վեր հանված խնդիրներն արձանագրվել են նաև Պաշտպանի կողմից հրապարակված զեկույցներում։ Մասնավորապես, հունվարի 1-ից դեկտեմբերի 20-ն ընկած ժամանակահատվածում Պաշտպանը հրապարակել է 11 զեկույց։ Մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում առկա խնդիրները քննարկվել են նաև Պաշտպանին առընթեր գործող խորհուրդների նիստերի ընթացքում։ Մասնավորապես՝ հաշվետու ժամանակահատվածում խորհրդի 13 նիստ է անցկացվել․ • Երեխաների և երիտասարդների իրավունքների հարցերով խորհրդի 5 նիստ, • Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության հարցերով խորհրդի 2 նիստ, • Խոշտանգումների կանխարգելման խորհրդատվական խորհրդի 2 նիստ, • Կանանց իրավունքների հարցերով խորհրդի 2 նիստ, • Զինված ուժերում մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցերով փորձագիտական խորհրդի 1 նիստ, • Ազգային փոքրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների պաշտպանության և խթանման հարցերով խորհրդի 1 նիստ: Հարկ է հատուկ շեշտադրել, որ Պաշտպանին առընթեր Ազգային փոքրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների պաշտպանության և խթանման հարցերով խորհուրդը ստեղծվել է 2023 թվականին Անահիտ Մանասյանի նախաձեռնությամբ: Խորհուրդը նպատակ ունի ազգային փոքրամասնությունների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ համատեղ աշխատանքի արդյունքում նպաստել ազգային փոքրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների արդյունավետ պաշտպանությանը և խթանմանը։ Մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում խնդիրների արդյունավետ լուծումը ենթադրում է, ի թիվս այլնի, մարդու իրավունքների ազգային այլ հաստատությունների, ոլորտի միջազգային կառույցների ու կազմակերպությունների հետ սերտ և արդյունավետ համագործակցություն։ Այդ համատեքստում հաշվետու ժամանակաշրջանում Մարդու իրավունքների պաշտպանը և աշխատակազմը իրականացրել են շուրջ 90 բարձրաստիճան հանդիպումներ օտարերկրյա պետությունների և միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ։ 2023 թվականի ընթացքում ինչպես Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի համար, այնպես էլ աշխատակազմի կողմից անց են կացվել վերապատրաստման դասընթացներ և հանդիպում- քննարկումներ: Հունվարի 1-ից դեկտեմբերի 20-ն ընկած ժամանակահատվածում մարդու իրավունքներին և ազատություններին վերաբերող նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ Պաշտպանը ներկայացրել է գրավոր 90 կարծիք։ Հրապարակվել է 5 իրավական դիրքորոշում իրավունքներին վերաբերելի տարբեր խնդիրների առնչությամբ, ՍԴ է ուղարկվել 4 հատուկ կարծիք, կայացվել է քաղաքացիների իրավունքների խախտման 3 որոշում, առկա է Սահմանադրական դատարանի կողմից 1 բավարված դիմում: Մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանի աշխատանքի առանցքային ուղղություններից է Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների պաշտպանությունը։ Ադրբեջանի գործողությունների հետևանքով Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների ապահովման վիճակը տեղում դիտարկելու նպատակով սեպտեմբերի 24-ից սկսած՝ Պաշտպան Անահիտ Մանասյանը և Պաշտպանի աշխատակազմի ներկայացուցիչներն իրականացրել են այցեր Կոռնիձորում, Վայքում և Գորիսում տեղակայված հաշվառման կենտրոններ, առանձնազրույցներ են ունեցել շուրջ 350 բռնի տեղահանվածների հետ: Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների ապահովման վիճակը տեղում դիտարկելու նպատակով Պաշտպանի այցերը կրել են շարունակական բնույթ։ Պաշտպանն ինչպես անձամբ, այնպես էլ Եվրոպայի Խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար Դունյա Միյատովիչի, ԵԱՀԿ Խորհրդարանական Վեհաժողովի նախագահ Պիա Կաումանի և ԵԱՀԿ ԽՎ գլխավոր քարտուղար Ռոբերտո Մոնտելլանի հետ համատեղ այցելել է Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանց ժամանակավոր կացարաններ։ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների արդյունավետ պաշտպանության նպատակով, Պաշտպանի աշխատակազմում ձևավորված աշխատանքային խմբի կողմից՝ 2023 թվականի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ, դրական լուծում է ստացել ավելի քան 1100 դիմում, որոնք վերաբերել են սոցիալ-տնտեսական օգնություն ստանալուց մինչև բնակարանային ապահովմանը և այլն։

22:29 - 30 դեկտեմբերի, 2023