ՔՈ ՍԴԿ

«Քաղաքացու որոշում» սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության հիմնադիր համագումարը կայացել է 2018 թվականի նոյեմբերի 3-ին։ Կուսակցության բարձրագույն ղեկավար մարմինը համաժողովն է։ Մշտապես գործող կոլեգիալ ղեկավար կառույցը Գործադիր մարմինն է, որն ունի 15 անդամ։ Գործադիր մարմինը հաշվետու է համաժողովին, իսկ ԳՄ համակարգողն անդամներից ընտրված քարտուղարն է։ Կուսակցության առաջին ԳՄ քարտուղարը Սուրեն Սահակյանն է։ Կուսակցության ԳՄ քարտուղարն այժմ Գոռ Հակոբյանն է։

ՔՈ-ն մասնակցում էր 2021 թ․ հունիսի 20-ի խորհրդարանական արտահերթ ընտրություններին, նախընտրական ցուցակի առաջին համարը Սուրեն Սահակյանն էր։

Կուսակցությունն ընտրություններին չի հաղթահարել անցողիկ շեմը՝ ստանալով 3 775 ձայն (0.3%):

Կա՛մ պետք է իրականացնել տված խոստումները, կա՛մ հեռանալ․ Գարեգին Միսկարյան

«Քաղաքացու որոշում» սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության գործադիր մարմնի անդամ Գարեգին Միսկարյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրառում էր կատարել, որտեղ անդրադրաձել էր վերջին մեկ տարում քննարկվող վեթինգի գաղափարին։ Միսկարյանը մասնավորապես նշել էր՝ «Հայաստանում կա համակարգային կոռուպցիա և այդ կոռուպցիայի հովանավորը Նիկոլ Փաշինյանն է։ Դրանցից ամենամեծը դատական ոլորտում է, որտեղ դատավորները կարողացան ճնշումների ու ունեցած կապերի միջոցով հասնել վեթինգի կանխմանը։ Նիկոլ Փաշինյանը հերթական անգամ խաբեց իրեն հեղափոխական ճանապարհով վարչապետ հռչակած ժողովրդին, հերթական անգամ կուլ գնաց համակարգին՝ հերթական անգամ ներկայացնելով դա որպես այլընտրանքի բացակայություն․․․»։ Այս հայտարարության, վեթինգի գործընթացի, բարեփոխումների անհրաժեշտության մասին Infocom.am-ը զրուցել է Գարեգին Միսկարյանի հետ։ - Պարոն Միսկարյան, մեկ տարի առաջ կառավարող ուժի ներկայացուցիչների կողմից առաջ քաշվեց այն տեսակետը, որ կա վեթինգ իրականացնելու խիստ անհրաժեշտություն։ Անգամ «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը նշել էր, որ պետք է նախագիծ ներկայացվի, սակայն հիմա հակառակ գործընթացն է գնում։ Ձեր կարծիքով ո՞րն է այս զարգացումների պատճառը։ - Ես կարծում եմ, որ վեթինգ չիրականացնելու հիմնական շահագրգիռ կողմն այն դատավորներն են, որոնք ենթադրվում է, որ վեթինգի արդյունքում կկրեն պատասխանատվություն կամ նվազագույնը՝ կդադարեն լինել դատավոր։ Հետևաբար, այդ շահագրգիռ կողմը, ունենալով մեծ ռեսուրսներ, կոռուպցիոն կապե՝ համակարգի նախկին անդամերի և ինչու չէ նաև ներկա անդամների հետ, ենթադրում եմ, օգտագործել են ամեն հնարավորը՝ հասնելու նրան, որ համոզեն որոշում կայացնողներին, որ վեթինգը վտանգավոր է կամ անհնար է իրականացնել այս փուլում, կամ ինչ-ինչ հիմնավորումներով փորձում են հետաձգել վեթինգի իրականացումը։ Ես ենթադրում եմ՝ գլխավոր, շահագրգիռ խումբը դատավորներն են և անպայմանորեն նրանց գործոնը կա այս որոշման մեջ։ - Արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել էր, որ վեթինգ իրականացնելու համար անհրաժեշտ է նախ իրականացնել Սահմանադրական փոփոխություններ։ Արդյո՞ք կա դրա անհրաժեշտությունը։ Եթե այո, ապա ինչպե՞ս ու ե՞րբ դա պետք է իրականացվեր։ - Վեթինգի համար բոլորովին էլ անհրաժեշտ չէ սահմանադրական փոփոխությունների սպասել։ Տեխնիկապես հնարավոր է առանց սահմանադրական փոփոխությունների իրականացնել վեթինգ։ Մյուս կողմից, եթե վեթինգի իրականացումը կապվում է սահմանադրական փոփոխությունների հետ, դա նշանակում է, որ մենք առկախում ենք այդ հարցը մինչև սահմանադրության հանրաքվեն։ Իսկ դա հայտնի չէ, թե երբ կլինի, քանի որ տարբեր միջազգային կազմակերպություններ այս կորոնավիրուսի համավարակի ավարտը հանխատեսում են մեկուկես տարուց մինչև հինգ տարի հետո։ Մենք, սահմանադրական հանրաքվեն կապելով կորոնավիրուսի համավարակի հետ և վեթինգը կապելով սահմանադրական հանրաքվեի հետ, հետաձգում ենք այն մինչև հինգ տարի։ Դա նշանակում է, որ մենք հինգ տարի մարդկանց ճակատագրերի հետ ենք խաղում, այսինքն՝ բազմաթիվ ապօրինի որոշումների պատճառով մարդիկ զրկվելու են ունեցվածքից, ազատությունից և այլն։ Ինչու՞, որովհետեև Ռուստամ Բադասյանը որոշել է, որ հնարավոր չէ վեթինգ իրականացնել։ Եթե հնարավոր չէ, ապա ինչու էր մեկ տարի առաջ նույն այդ խումբը որոշել, որ շատ արագ պետք է վեթինգ իրականացնի։ Ենթադրում եմ, որ այն ժամանակ քաղաքական որոշում կար, հիմա չկա։ - Վերջերս ընդունվեց Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին օերնքի նախագիծը և նշվում է, որ այդ նախագիծը նույնպես «մաքրման» գործիք է։ Ձեր կարծիքով՝ այս նախագիծը կարո՞ղ է դատաիրավական համակարգի համար արդյունավետ լինել։ - Ես կարծում եմ, որ ապօրինի հարստացման դեմ օրենքը չի կարող տարածվել այն մարդկանց վրա, որոնք որոշում են կայացնելու իրենց մասին։ Այսինքն՝ դատավորները իրենք իրենց ինչպե՞ս են դատելու այդ օրենքի շրջանակներում։ Դա ուղղակի աբսուրդ է։ Առանց իրական դատական բարեփոխումների այդ նախագիծը նույնպես կիրառելի չէ, բազմաթիվ վիճահարույց որոշումները հետագայում նոր խռովությունների առիթ կարող են հանդիսանալ։ - Ի՞նչ դիրքորոշում ունի «ՔՈ» ՍԴԿ-ն, արյդո՞ք Ձեր հայտարարությունը նաև կուսակցության դիրքորոշումն է։ - Ես հայտարարության մեջ նշել եմ, որ դա քաղաքացի Գարեգին Միսկարյանի դիրքորոշումն է։ Պետք է ասեմ, որ կուսակցության մեջ շատերն են կիսում այդ կարծիքը, գուցե որոշների մոտ այդքան սուր չի արտահայտված, ինչպես իմ գրառման մեջ կամ ինչպես ես եմ խոսում դրա մասին։ Խոսքը գնահատականների մասին է։ Բայց մեծ հաշվով կուսակցությունում համակարծիք են։ - Արդյո՞ք պատրաստվում եք « կարմիր գիծ» քաշել կառավարող ուժի հետ հարաբերություններում։ - Այս հայտարարությունը հետևեց Նիկոլ Փաշինյանի խորովածի պատմությանը, երբ նա ռեֆորմները սկսեց համեմատել խորովածի հետ և ասաց, որ խորովածը չի կարելի արագ անել՝ այն կվառվի։ Ասում էր, որ այդ պահանջը պետք է գա հանրությունից։ Դա նշանակում է, որ եթե հանրությունը չընդվզի, չբարձրաձայնի խնդիրների մասին, մենք այդպես էլ ռեֆորմների և համակարգային փոփոխությունների երես չենք տեսնի։ Ես այդ գրառմամբ փորձեցի բարձրաձայնել իմ խոսքը, որպես հանրության մի անդամ ասել, որ կա այդ պահանջը և, եթե մենք չենք գնում ծայրահեղ քայլերի, չի նշանակում, որ հանրությունը չի ցանկանում ռեֆորմներ տեսնել։ Սա իմ դիրքորոշումն է որպես քաղաքացի, ով ակնկալում է այդ ռեֆորմները և քաղաքացի, ով միգուցե որոշ ժամանակ էլ սպասի, ինչը կախված է նրանից, թե այդ ուղերձը ինչպես է ընկալվել և կառավարող ուժը քայլեր կձեռնարկի, թե՝ ոչ։ Եթե ոչ, ապա պետք է գնալ այլ միջոցների՝ նրանց պարտադրելու, որ՝ կա՛մ պետք է իրականացնել տված խոստումները, կա՛մ հեռանալ, և նրանք անեն այդ փոփոխությունները, ովքեր ունեն այդքան քաղաքական կամք ։ -Մեկ տարի առաջ, երբ կառավարող ուժը կազմակերպեց դատարանների շրջափակման ակցիան, «ՔՈ» ՍԴԿ-ն չմասնակցեց այդ ակցիային։ Այս պարագայում ինչպե՞ս է ստացվում, որ Նիկոլ Փաշինյանը ստեց։ Կուսակցական կամ անձնական մակարդակում եղե՞լ է որևէ պայմանավորվածություն, որը խախտվել է։ -Այո՛, ես դրա մասին էլի եմ խոսել։ Ժամանակավոր կառավարության կողմից պիտի փոփոխություններ լինեին։ Պետք է փոխվեր Ընտրական օրենսգիրքը և կուսակցությունների մասին օրենքը, հետո նոր տեղի ունենային արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները, բայց, ինչպես հիշում ենք, Նիկոլ Փաշինյանը հանկարծակի որոշում ընդունեց, որ իրենք առանց այդ փոփոխություններն անելու, հապճեպ պետք է գնան խորհրդարանական ընտրությունների, որովհետև իրենք մտավախություն ունեին, որ այդ փոփոխություններից հետո իրենք կարող էին չհավաքել այդքան ձայն։ Այսինքն՝ կուսակցական, խմբակային շահը գերադասվեց պետական շահից, քաղաքական դաշտը փոխելու շահից։ Այո՛, ինձ խաբել են։ Ինձ ասելով ես նկատի ունեմ ոչ միայն ինձ, այլ բոլոր նրանց, ովքեր ակնկալում էին, որ այդ փոփոխություններից հետո պետք է լինեն ընտրությունները։ Անձամբ ես և Սուրեն Սահակյանը Նիկոլ Փաշինյանի հետ ենք խոսել այս թեմայի շուրջ, մինչև հեղափոխությունը՝ իր քայլելու երկրորդ օրը, և նա տվել էր իր համաձայնությունը,ասել էր, որ ինքը պատրաստ է անել այդ փոփոխությունները։ «Իմ քայլը» խմբակցության մեջ ժամանակի ընթացքում իրար հակասող հայտարարություններ շատ են հնչել։ Միակ պատճառը չէ, որ ես իրենց մեղադրում եմ սուտ ասելու մեջ։ - Ձեր կարծիքով՝ այս պահին ի՞նչ գործողություններ պետք է արվեն, որոնք չեն արվում կառավարող ուժի կողմից։ - Ինչո՞ւ մենք մինչև հիմա չէինք բարձրաձայնում։ Մենք սպասում էինք այդ փոփոխություններին կամ բարձրաձայնում էինք, բայց շատ մասնակի, որովհտեև ակնկալում էինք, որ որոշ ժամանակ է անհրաժեշտ կառավարող ուժին հարմարվելու և ռեսուրսները ճիշտ գնահատելու, ապա ռեֆորմներ իրականացնելու համար։ Սակայն ժամանակը ցույց տվեց, որ նրանք այդպես էլ այդ ժամանակը չօգտագործեցին իրական ռեֆորմների համար, այլ զուտ նախկին ռեժիմի քաղաքական գիծը որոշակիորեն կոսմետիկ փոփոխությունների ենթարկելով՝ իրենց իշխանությունը պահելու համար են օգտագործում։ Այս պահին առաջնահերթը ռեֆորմների հանձնաժողով, ւստեղծելն է, որը պետք է միայն զբաղվի ռեֆորմներով, պետք է նախանշի, պլանավորի այդ ռեֆորմները, իսկ կառավարող ուժը պարտավորվի քայլ առ քայլ իրականացնել դրանք։ Այլ կերպ կառուցողական առաջընթաց չեմ տեսնում։ - Ձեր գրառման մեջ գրել էիք, որ վտանգի տակ եք դնում Ձեր և Ձեր հարազատների կյանքն ու ազատությունը։ Ի՞նչ նկատի ունեք վտանգ ասելով, ի՞նչ կարող է լինել։ -Ես դա չեմ ասում, որ Նիկոլ Փաշինյանը կամ «Իմ քայլ»-ից ինչ-որ մեկը կարող է սպառնալ կամ վտանգ հանդիսանալ ինձ համար, բայց, հաշվի առնելով, որ իրավական համակարգը, եթե ոչ ամբողջովին, ապա մեծամասամբ նախկին ռեժիմի ծառաներն են, ես չեմ բացառում, որ նրանք դիմեն սադրիչ քայլերի, թեկուզ հենց Նիկոլ Փաշինյանին հարվածի տակ դնելու համար․ ինչ-որ ապօրինի քայլեր կատարեն՝ իմանալով, որ անպատիժ են մնալու։ Ինչպես ասում են՝ գողերն էլ են իրենք, բռնողներն էլ։ Փաստ է, որ նմանատիպ շատ դեպքեր, հարձակումներ են եղել մարդկանց վրա, որոնք չեն բացահայտվել։ Չեմ բացառում, որ հենց նույն սադրելու նպատակ կարող է լինել, և իմ նկատմամբ էլ նմանատիպ քայլեր ձեռնարկեն։ Ասպրամ Փարսադանյան

23:55 - 20 մայիսի, 2020

Եթե այլ կերպ հնարավոր չէ, ապա զարգացումը կարելի է ապահովել գործընթացները ճգնաժամի հանգեցնելով |lragir.am|

lragir.am: Հարցազրույց Քաղաքացու որոշում ՍԴ կուսակցության քարտուղար, տնտեսագետ Սուրեն Սահակյանի հետ։ Ինչպե՞ս եք գնահատում ՍԴ խնդիրը հանրաքվեով հանգուցալուծելու իշխանությունների մոտեցումը՝ հաշվի առնելով, որ ընդդիմադիրները մատնանշում են, որ այն տեղի է ունենում ընթացակարգային լուրջ խախտումներով՝ շրջանցելով սահմանադրական կարգավորումները: Ձեր կարծիքով՝ սա՞ էր միայն ռացիոնալ լուծումը: Բազմիցս նշել ենք, որ կեղծված սահմանադրությունը որպես հարաբերությունների հիմք դնելու հետևանքը լինելու է այն, որ լղոզվելու են ճշտի ու սխալի սահմանները։ Քաղաքական որևէ դերակատար, մատնանշելով դրա կեղծված բնույթը, կարող է հանգիստ խախտել «սահմանադրությունը»։ Եվ հակառակը, պատեհ առիթով էլ կարող է վկայակոչել «սահմանադրությունը», երբ իրեն պետք է դրանով հիմնավորել իր ասելիքը։ Այդ պատճառով, մինչև նոր ու լեգիտիմ սահմանադրության ընդունումը մենք անընդհատ բախվելու ենք այսպիսի խնդիրների։ Խախտվելիք ընթացակարգի իմաստը հեղինակավոր կառույցից կարծիք հարցնելն է, թե որքանով է հանրաքվեի դրվելիք հարցը համապատասխանում մեր սահմանադրությանը։ Բայց հարց է առաջանում՝ արդյոք ՍԴ-ն, որտեղ պետք է դիմել, հեղինակավոր է։ Բազմիցս գնահատականներ են հնչել, որ հանրությունը վստահություն չունի այդ կառույցի նկատմամբ։ Ես էլ այդպիսի վստահություն չունեմ։ Ես կարծում եմ, որ որպես ինստիտուտ այն իրեն վարկաբեկել է վերջին տասնամյակների ընթացքում։ Այդ կառույցը ստեղծված էր սահմանադրական արդարադատություն իրականացնելու համար, բայց մեծապես նույն կազմով այդ դատարանը լուռ հետևել է, թե ինչպես է խախտվում սահմանադրական կարգը, իսկ որոշ դեպքերում դրան փութաջանորեն հավանություն է տվել։ Կարծում եմ, որ անկախ օրենսդրական կարգավորումներից, այդ անձանցով ձևավորած կառույցից, փոփոխությունների համար թույլտվություն հարցնելու ձևական պարտավորությունը կարելի է շրջանցել։ Այ, երբ կձևավորվի լեգիտիմ դատարան, որի սահմանադրական արդարադատության իրականացնելու մղումների մեջ կասկած չի լինի, ես, որպես ՀՀ մի քաղաքացի, դեմ կլինեմ, որ չդիմեն։ Իսկ լուծումները բազմաթիվ էին։ Ընտրվել է այս մեկը, որի հետ իրականում ոչ մի խնդիր չկա։ Ասեմ ավելին, եթե սա դիտարկենք որպես սադրանք՝ Սահմանադրական դատարանի, սահմանադրության, սահմանադրականության, պետության էության, պետական համակարգի տարբեր ճյուղերի տարանջատվածության մասին մտածելու, ապա գուցե սա հենց այն էր, ինչ պետք էր մեզ։ Եթե այլ կերպ հնարավոր չէ, ապա զարգացումը կարելի է ապահովել գործընթացները ճգնաժամի հանգեցնելով։ Հետագայում սա լավ դաս կլինի ու, գուցե, ոչ միայն մեզ համար։ Կարծում եք՝ Հայաստանը կմարսի՞ առանց Վենետիկի հանձնաժողովի հանրաքվեով Սահմանադրության մեջ փոփոխություն անելու քայլը: Որքա՞ն է իրական վտանգը, որ դրանից հետո Հայաստանի նկատմամբ կարող են լինել բացասական զեկույցներ և անգամ պատժամիջոցներ: Նախ, Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը խորհրդատվական է և կատարման համար ոչ պարտադիր։ Երկրորդը, ձեր հարցի մեջ մի սարսափելի հանգամանք կա։ Վերաձևակերպելով այն, կստացվի, թե արդյոք Հայաստանի ժողովուրդը՝ սահմանադիրը, կմարսի, եթե իր կյանքի վերաբերյալ ինքը որոշում կայացնի, այլ ոչ թե դրա մասին հարցնի ինչ-որ հանձնաժողովի, որի ղեկավարի կոռումպացվածության մասին միայն ալարկոտները չեն խոսում։ Մենք խոսում ենք մի կառույցի մասին, որը ներկա սահմանադրությունը բնութագրել է գերադրական ածականներով և որի փոխանցումով հանրապետականներն այն ներկայացնում են որպես Եվրոպայի ամենալավ սահմանադրություններից մեկը։ Բայց նույնիսկ անկախ անձանցից, կառույցների հեղինակություններից ու մնացած ամեն ինչից, Հայաստանը, ինչպես միջազգային իրավունքի ցանկացած սուբյեկտ, կարող է ինքնուրույն որոշել, թե ինչպես է ուզում ապրել, և որևէ մեկն իրավունք չունի միջամտել երկրի ներքին գործերին։ Այդ նախկին քաղաքական համակարգն էր, որ ներքին լեգիտիմության պակասի պայմաններում ստիպված էր որևէ փոփոխության համար լեգիտիմություն մուրալ դրսում։ Հիմա և, հուսանք՝ առհավետ, այդ հարցը լուծվել է մեր բոլորի ջանքերով։ Տեսակետ կա, որ ճիշտ ճանապարհն այն կլիներ, որ իշխանությունը նախապատրաստեր սահմանադրական փոփոխությունների կամ նոր Սահմանադրության ամբողջական փաթեթ և այդկերպ լուծեր խնդիրը: Թե՞ վտանգ կար, որ նույն ՍԴ անդամները իրենց ոչ ձեռնտու հատվածները իրենց եզրակացությամբ կհամարեին հակասահմանադրական: Գուցե այդպիսի վտանգ կար, բայց արդյոք դա էական է նրա ֆոնին, ինչի մասին խոսում էինք առաջին հարցի պատասխանում։ Այո, խնդրի լուծման բազում տարբերակներ կային և հիմա էլ կան։ Ես ուրախ եմ, որ հենց այս մեկն է ընտրվել։ Կրկնեմ, որ մենք պետություն, դրա առանձին մարմիններ ձևավորելու տարրական գիտելիքների պակաս ունենք և նույնիսկ սխալվելու, այդ սխալները շտկելու, հետագայում դրանք բացառելու գնով մենք պետք է երկար ճանապարհ անցնենք՝ բացը վերականգնելով։ Բացի դա, հանրության՝ սեփական կյանքի վերաբերյալ որոշումների կայացման ցանկացած լրացուցիչ մասնակցություն դրական է այն առումով, որ դա սովորություն դառնալու միտում կարող է ունենալ։ Անկախ նրանից, թե հանրաքվեն որպես խնդրի լուծման գործիք կիրառելով կառավարող քաղաքական ուժն ինչ նպատակներ է հետապնդել, վաղը ժողովուրդը պահանջելու է այլ էական հարցեր էլ դնել հանրաքվեի։ Բանն այն է, որ մենք ուղիղ ժողովրդավարության այլընտրանք չունենք։ Մենք ասելով նկատի ունեմ ոչ միայն Հայաստանը, այլ նաև ամբողջ մարդկությունը։ Կուսակցությունների, քաղաքական ֆորմալ միավորների և ներկայացուցչական դեմոկրատիայի դերը գնալով պակասում է աշխարհում, և լավ կլինի մենք ժամանակին սովորենք ինքներս մեր ճակատագիրը տնօրինելու մեխանիզմները։ Արդյոք հանրաքվեով ՍԴ այս կազմից ազատվելով մենք կարող ենք ակնկալել, որ կունենանք վստահելի ՍԴ, և արդյոք միայն ՍԴ կազմը փոխելով կվերականգնվի հանրության վստահությունը դատական համակարգի նկատմամբ: Այս պրոցեսը խնդիրը դրական լուծելու հեռանկար ունի։ Անհրաժեշտ է ուղղակի ամեն ինչ ճիշտ անել և կես ճանապարհից հետ չկանգնել, ինչպես տեսել ենք այլ հարցերում։ Ըստ էության, կառավարող ուժը մեծ պատասխանատվություն է վերցրել ընթացակարգային խախտումներով նման փոփոխություն նախաձեռնելով։ Եթե այս մարտահրավերից նա հաղթանակած դուրս գա, ապա մենք կշահենք ոչ միայն վստահելի ու հեղինակավոր ՍԴ ունենալով։ Հակառակ պարագայում հետևանքներն իր համար անկանխատեսելի կլինեն։ Հաղթանակած ասելով ես նկատի ունեմ միայն մի ելք՝ երբ իրականում կձևավորվի անաչառ Սահմանադրական դատարան և այն չի դառնա «Իմ քայլ»-ի դատարանը։ Հակառակ պարագայում նոր անդամները դուրս կշպրտվեն նույն հաջողությամբ, ինչ այս մի դատարանի անդամները՝ իենց հետևից քարշ տալով հովանավորներին Շարունակությունը՝ lragir.am-ում

11:09 - 11 փետրվարի, 2020