Ինֆոքոմ

Կառավարության սխալ որոշում, չկայացած գործուղում և անձնական օգնականի օբյեկտիվ անհրաժեշտություն

Լուսանկարը՝ Զարուհի Բաթոյանի քրոջ՝ Սյուզաննա Բաթոյանի ֆեյսբուքյան էջից «Իրականում» լրատվականն այսօր հրապարակել է նյութ, որտեղ նշված է, որ Կառավարության e-gov.am կայքում հրապարակված վարչապետի որոշման համաձայն՝ 2020 թվականի մարտի 8-15-ը Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ՝ Նյու Յորք և Վաշինգտոն քաղաքներ է գործուղվելու կառավարական մի պատվիրակություն, որի կազմում են փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը, նրա ռեֆերենտ Անի Ավետիսյանը, Աշխատանքի եւ սոցալական հարցերի նախարար Զարուհի Բաթոյանը, ԱԺ պատգամավոր Սոնա Ղազարյանը, եւ նախարար Բաթոյանի քույրը՝ Սյուզաննա Բաթոյանը: Ինչպես նշել է կայքը՝ վարչապետի որոշումից տեղեկանում ենք, որ Սյուզաննա Բաթոյանի ԱՄՆ գործուղման ծախսերը՝ օրապահիկ, գիշերակաց եւ ճանապարահածախս, հոգացել են ՀՀ պետական բյուջեի հաշվին: Պաշտոնյաներն ու Բաթոյանի քույրը, սակայն, գործուղման չեն մեկնել։ Նախարարը ֆեյսբուքյան իր էջում տեղեկացրել է, որ Հայաստանի պատվիրակությունը ԱՄՆ չի մեկնել հայտնի վիրուսի պատճառով: ՀՀ վարչապետի համապատասխան որոշման մեջ նշված է, որ նախարար Զարուհի Բաթոյանի գործուղման ճանապարհածախսը հոգալու էր հրավիրող կողմը՝ ՄԱԿ-ի գրասենյակը: Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության մամուլի խոսնակ Սոնա Մարտիրոսյանը մեր հարցին ի պատասխան հայտնեց, որ նախարարի եւ նրա անձնական օգնականի համար միեւնույն չվերթի համար տոմսերի ամրագրման գործընթացում ՄԱԿ-ի գրասենյակը պատրաստակամություն է հայտնել հոգալու նաեւ Սյուզաննա Բաթոյանի ճանապարհածախսը, իսկ պետական բյուջեի հաշվին նախատեսված էր միայն գիշերավարձը եւ օրապահիկը: Նա նշեց, որ Զարուհի Բաթոյանը ճամփորդելիս ունի անձնական օգնականի կարիք, հատկապես, եթե խոսքը գործուղումներին է վերաբերում․ «Նախարարին ուղեկցող անձանց ծախսերը, հիմնականում, հոգացել են միջազգային կազմակերպությունները կամ հրավիրող կողմը, թեեւ պետությունն ի վիճակի է հոգալ կառավարության անդադմների գործուղման ծախսերը եւ ապահովել անհրաժեշտ պայմաններ։ Ինչ վերաբերում է պնդմանը, թե նախարարի հետ կարող էին գործուղվել նրա օգնականները, ովքեր աշխատում են ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարությունում, ապա ակնյատ է, որ ի պաշտոնե օգնական համարվող անձը չի կարող հոգալ նախարարի անձնական կարիքները»,- նշեց Սոնա Մարտիրոսյանը: Սակայն վարչապետի որոշման մեջ Սյուզաննա Բաթոյանի անվան դիմաց նշված է եղել, որ նրա ծախսերն արվելու են ՀՀ պետական բյուջեով արտասահմանյան գործուղումների համար նախատեսված միջոցների հաշվին։ Զարուհի Բաթոյանի դեպքում հստակեցված է եղել, որ ճանապարհածախսը կատարվելու է հրավիրող կողմի միջոցների հաշվին, ինչը նշված չի եղել նրա քրոջ անվան դիմաց։ Ըստ այդմ, «Իրականում» կայքի հրապարակումը ճիշտ է՝ վարչապետի համապատասխան որոշումը եղել է, սակայն այցը չեղարկվել է, հետեւաբար որոշումը պետական բյուջեի հաշվին չի իրագործվել։ Infocom.am-ին կառավարության տեղեկատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից հայտնեցին, որ այցի չեղարկման վերաբերյալ որոշումը առաջիկայում կհրապարակվի կառավարության կայքում։ Բացի այս, Սոցապ նախարարության մամուլի խոսնակի պնդմամբ՝ վարչապետի որոշման մեջ տեխնիկական սխալ է եղել եւ «նախարարի անձնական օգնական» բառակապակցության փոխարեն Սյուզաննա Բաթոյանը ներկայացվել է որպես օգնական։ Սակայն Սյուզաննա Բաթոյանն ի պաշտոնե նախարարության աշխատակից եւ նախարարի օգնական չի հանդիսանում, իսկ Զարուհի Բաթոյանն, օբյեկտիվ հանգամանքներից ելնելով, առանց անձնական օգնականի չի կարող մեկնել արտերկիր․ նախարարությունում Բաթոյանի աշխատանքային օգնականը նրա կարքիները չի կարող հոգալ, նրա փոխարեն էլ մեկնում է աձնական օգնականը։ Կառավարության տեղեկավտվության եւ հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից եւս նշեցին, որ վարչապետի որոշման մեջ տեխնիկական սխալ է եղել՝ անձնական «օգնական»-ի փոխարեն նշվել է օգնական։ Սակայն, վարչության պետի պաշտոնակատար Արմեն Խաչատրյանի պնդմամբ, այդտեղ ընթացակարգերի խախտում չկա։ Ի դեպ՝ Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարությունը սույն թվականի փետրվարի 25-ին շրջանառության մեջ է դրել «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքի նոր նախագիծ, որով սահմանվում է «անձնական օգնական» հասկացությունը․ «Անձնական օգնական՝ ֆիզիկական անձ, որը տվյալ պահին գտնվում է հաշմանդամություն ունեցող անձի հետ եւ անհատույց կամ դրամական վճարումների դիմաց իրականացնում է հաշմանդամություն ունեցող անձի խնամքը կամ աջակցում (օգնում է) հաշմանդամություն ունեցող անձին՝ հաղթահարելու միջավայրային արգելքները կամ տեղաշարժվելու (այդ թվում՝ փոխադրամիջոցը վարելու միջոցով) կամ հաղորդակցվելու»։ Քիչ առաջ թեմայի վերաբերյալ պարզաբանում տարածեց նաեւ Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարությունը։ ՀայԱրփի Բաղդասարյան

16:56 - 11 մարտի, 2020

«Տիեզերական գործունեության մասին» օրենքը Արմեն Սարգսյանի երազանքի հետ կապ չունի

Այս տարվա մարտի 6-ին «Իրավունք» թերթը հրապարակել է «Նախագահ Արմեն Սարգսյանի թռնելու թեման լրջանում է» վերտառությամբ հոդված, որտեղ, մասնավորապես, գրել է, որ նույն օրը Ազգային ժողովում ընդունված «Տիեզերական գործունեության մասին» եւ կից օրենքների փաթեթի նպատակը ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանին «տիեզերք ուղարկելն է»։ Այս հոդվածը մի շարք կայքեր սկսեցին ակտիվորեն շրջանառել՝ «Նախագահ Արմեն Սարգսյանի թռնելու թեման լրջնում է․ գործի է անցել ԱԺ-ն» վերնագրով։ «Իրավունք»-ի հոդվածի մեջ հիշատակվում է Արմեն Սարգսյանի՝ հունվարի 12-ին ԱՄԷ աշխատանքային այցի շրջանակներում «Աբու Դաբի կայունության շաբաթ» ֆորումի ժամանակ ունեցած ելույթի հետեւյալ հատվածը. «Երբ շատ մոտ էի երազանքիս իրականացմանը և ունեի բավարար գումար տիեզերք մեկնող զբոսաշրջիկ դառնալու համար, ես դարձա նախագահ։ Սակայն ես շարունակում եմ երազել և գուցե լինեմ առաջին նախագահը, ով կթռչի տիեզերք»: Նշելով, որ ԱԺ-ն մարտի 6-ին երկրորդ ընթերցմամբ եւ ամբողջությամբ ընդունեց վերոնշյալ նածագծերի փաթեթը՝ թերթը գրել է, որ, պարզվում է, ԱԺ-ն ամենայն լրջությամբ լծվել է Ա. Սարգսյանին տիեզերք ուղարկելու գործընթացին: Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքից՝ e-draft.am-ից, տեղեկանում ենք, որ նախագծերի փաթեթը քննարկման է դրվել դեռեւս 2019 թվականի մարտի 14-ին։ Այն Ազգային ժողովի լիագումար նստաշրջանի օրակարգ է մտել 2020 թվականի հունվարի 20-ին։ Իսկ Արմեն Սարգսյանը տիեզերք թռչելու իր երազանքի մասին խոսել է հունվարի 12-ին՝ «Երիտասարդները հանուն կայունության» խորագրով համաժողովում՝ ինչպես տեղեկանում ենք ՀՀ նախագահի պաշտոնական կայքից։ Ազգային ժողովում փաթեթն առաջին ընթերցմամբ ընդունվել է հունվարի 24-ին, երկրորդ ընթերցմամբ՝ մարտի 6-ին։ Հաշվի առնելով փաթեթի շրջանառման ամսաթիվը՝ կարող ենք ենթադրել, որ այն Արմեն Սարգսյանին «տիեզերք ուղարկելու» համար չի գրվել, նախագծի հեղինակ Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը Սարգսյանի երազանքի բարձրաձայնումից շատ ավելի առաջ է սկսել աշխատել օրենքի շուրջ։ Բացի այս, «Տիեզերական գործունեության մասին» օրենքի առաջին հոդվածում նշված է, որ օրենքի նպատակն է տիեզերական գործունեության ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության, գիտության, տեխնոլոգիայի զարգացումը, անվտանգության ամրապնդումը, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային համագործակցության ընդլայնումը: Օրենքը կարգավորում է Հայաստանի Հանրապետությունում տիեզերական գործունեության կազմակերպման եւ իրականացման հետ կապված հարաբերությունները: Օրենքում հիմնականում օգտագործվում են «տիեզերական օբյեկտների եւ/կամ տեխնիկայի արտադրություն, վերանորոգում, արդիականացում, օտարում, տիեզերական տեխնիկայի օգտագործմամբ հետազոտությունների եւ/կամ փորձարկումների իրականացում, երկրի հեռակա դիտարկման արբանյակային տվյալների ընդունում եւ մշակում, տիեզերական օբյեկտների արձակում, վայրէջքի եւ թռիչքի ընթացքում դրանց նկատմամբ կառավարում, տիեզերական ենթակառուցվածքների ստեղծումը եւ շահագործումը» հասկացությունները: Օրենքի հինգերորդ հոդվածում նշված է, որ տիեզերական գործունեության իրականացման սկզբունքներ են՝ ա) տիեզերական գիտության ձեռքբերումների եւ տեխնիկայի օգտագործման միջոցով միջազգային անվտանգության եւ խաղաղության պահպանման աջակցումը, բ) տիեզերական գործունեության անվտանգության եւ շրջակա միջավայրի պահպանման ապահովումը, գ) տիեզերական գործունեության բնագավառում ՀՀ-ի համար հավասար եւ փոխշահավետ համագործակցության ապահովումը, դ) տիեզերական գործունեության ոլորտում ՀՀ-ի միջազգային պատասխանատվության ապահովումը, ե) գիտական, սոցիալ-տնտեսական նպատակներով կիրառվող տիեզերական տեխնիկայի ռացիոնալ համադրության եւ հավասարակշռված զարգացման ապահովումը: Այս սկզբունքները, ըստ էության, կապ չունեն Արմեն Սարգսյանի անձնական երազանքի հետ։ Օրենքի համաձայն՝ տիեզերական գործունեությունը իրականացվելու է լիցենզիայի հիման վրա: ՀՀ-ի կողմից իրականացվող տիեզերական գործունեության ֆինանսավորումն իրականցվելու է ՀՀ պետական բյուջեի, ինչպես նաեւ օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին: Փաթեթի հիմնավորման մեջ նշվում է, որ ժամանակակից աշխարհում տեխնոլոգիաների զարգացումը, մասնավորապես` տիեզերական տարածությունում առկա տիեզերական օբյեկտների միջոցով մի շարք գործառույթների իրականացումը առաջ է բերել այդ ոլորտի ձևակերպման, դրա հստակեցման, հսկողության ամրագրման, իրականացման համար օրենսդրական կարգավորումներ մշակելու անհրաժեշտություն: «Տիեզերական արդյունաբերության համաշխարհային շուկայի ծավալները կազմում են տարեկան մոտավորապես 270 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Հայաստանի Հանրապետությունում տիեզերական արդյունաբերություն, որպես այդպիսին, գոյություն չունի, չկան կազմակերպություններ, որոնք թողարկում են տիեզերական ոլորտին առնչվող արտադրանք, կամ մատուցում համապատասխան ծառայություններ։ Հետևաբար, տիեզերական արդյունաբերության ոլորտից ՀՀ բյուջե է մուտքագրվում 0 (զրո) ՀՀ դրամ»,- ասվում է հիմնավորման մեջ՝ հավելմամբ, որ տիեզերական զարգացած արդյունաբերություն ունեցող երկրներում առկա է մեծ մրցակցություն մասնավոր ընկերությունների միջև։ Նշված ընկերությունները որոնում են ազատական և մեղմ հարկային դաշտ ունեցող նոր երկրներ, որտեղ կարող են գործունեություն ծավալել։ Այն երկրները, որոնք խնդիր են դնում զարգացնել տիեզերական արդյունաբերությունը սեփական տարածքում օրենսդրական փոփոխություններ են կատարել ներպետական օրենսդրության մեջ կամ ներկայումս գտնվում են այդ գործընթացում։ Օրինակ՝ Եգիպտոսը, Թուրքիան, Հարավաֆրիկյան հանրապետությունը և այլն։ Միևնույն ժամանակ, հիմնավորման մեջ նշվում է, որ նույնիսկ զարգացած արդյունաբերությամբ երկրները փորձում են հարկային արտոնություններ սահմանել տիեզերքի բնագավառում գործունեություն ծավալելու համար, որպեսզի այդ ոլորտում գործող ընկերությունները շարունակեն տնտեսական գործունեություն ծավալել իրենց տարածքում և չփնտրեն նոր, ավելի մեղմ հարկային կարգավորումներով երկրներ, որտեղ կկարողանան ավելի շահավետ գործունեություն ծավալել։ ՀՀ կառավարության համոզմամբ՝ օրենսդրական փոփոխությունների արդյունքում ՀՀ-ն կդառնա տիեզերքի բնագավառում գործունեություն ծավալելու համար ամենագրավիչ երկրներից մեկը։ Հայարփի Բաղդասարյան

19:38 - 09 մարտի, 2020