ՄԱԿ

Միավորված Ազգերի Կազմակերպությունը միջկառավարական կազմակերպություն է, որի առաջադրանքն է պահպանել միջազգային խաղաղություն ու անվտանգություն, ազգերի միջև զարգացնել բարեկամական հարաբերություններ, հասնել միջազգային համագործակցության և ազգերի միջև գործողությունների ներդաշնակման կենտրոնում լինել: Ստեղծվել է 1945 թվականի հոկտեմբերի 24-ին։ Ներառում է 193 երկիր։

ՄԱԿ-ն ունի 6 հիմնական կառույց՝ Գլխավոր ասամբլեան, Անվտանգության խորհուրդը, Սոցիալ-տնտեսական խորհուրդը, Խնամակալության խորհուրդը, Արդարադատության միջազգային դատարանը և ՄԱԿ-ի քարտուղարությունը: ՄԱԿ-ի համակարգային գործակալությունները ընդգրկում են Համաշխարհային բանկի խումբը, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը, Պարենի համաշխարհային ծրագիրը, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը:

ՄԱԿ-ի ամենահայտնի պաշտոնյան գլխավոր քարտուղարն է. 2017 թվականի հունվարի 1-ից յադ պաշտոնը զբաղեցնում է պորտուգալացի քաղաքական գործիչ և դիվանագետ Անտոնիո Գուտիերեշը: ՄԱԿ-ի գլխամասային գրասենյակները գտնվում են Մանհեթեն և Նյու Յորք քաղաքներում ու համարվում են արտաօրենսդրական: Մյուս գլխավոր գրասենյակները տեղակայված են Ժնևում, Նայրոբիում և Վիեննայում:

ՄԱԿ ԱԽ-ը չընդունեց Ռուսաստանի նախագիծը «Ուկրաինայում ԱՄՆ կենսալաբորատորիաների» մասին |azatutyun.am|

ՄԱԿ ԱԽ-ը չընդունեց Ռուսաստանի նախագիծը «Ուկրաինայում ԱՄՆ կենսալաբորատորիաների» մասին |azatutyun.am|

azatutyun.am: Երեկ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը չի ընդունել Ռուսաստանի բանաձևի նախագիծը «Ուկրաինայում ԱՄՆ կենսալաբորատորիաների գործունեությունը» հետաքննող հանձնաժողով ստեղծելու մասին։ Նախագիծը չի ստացել պահանջվող 9 ձայնը` ՄԱԿ ԱԽ անդամ 15 երկրներից։ Կողմ են քվեարկել Ռուսաստանը և Չինաստանը։ ԱՄՆ-ը, Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան՝ դեմ, մյուս անդամ երկրները՝ ձեռնպահ։ ՄԱԿ-ում Ռուսաստանյան Դաշնության ներկայացուցչի տեղակալ Դմիտրի Պոլյանսկին հայտարարել է, որ Ռուսաստանը հիասթափված է քվեարկության արդյունքներից։ Ավելի վաղ Ռուսաստանը պաշտոնական բողոք էր հղել Անվտանգության խորհրդին և ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարին՝ կապված «Ուկրաինայում ԱՄՆ կենսաբանական լաբորատորիաների գործունեության» հետ, ինչպես նաև շրջանառության մեջ էր դրել բանաձևի նախագիծ, համաձայն որի՝ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը «որոշում է ստեղծել հանձնաժողով, որը բաղկացած է Անվտանգության խորհրդի բոլոր անդամներից՝ հետաքննելու համար ԱՄՆ-ի և Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանյան Դաշնության բողոքում ներկայացված պահանջները»։ Պաշտոնական Մոսկվան պնդում է, թե մասնավորապես «Ուկրաինայում Միացյալ Նահանգների գաղտնի լաբորատորիաները» կենսաբանական զենք են մշակում, ինչը Վաշինգտոնը և Կիևը կտրականապես հերքում են:
10:45 - 03 նոյեմբերի, 2022
ԼՂ դեմ սանձազերծված պատերազմը, ագրեսիվ հարձակումը Հայաստանի 3 մարզերի ուղղությամբ պարզորոշ վերհանել է կանանց ու աղջիկների ծայրահեղ խոցելիությունը. ՀՀ ՄԻՊ

ԼՂ դեմ սանձազերծված պատերազմը, ագրեսիվ հարձակումը Հայաստանի 3 մարզերի ուղղությամբ պարզորոշ վերհանել է կանանց ու աղջիկների ծայրահեղ խոցելիությունը. ՀՀ ՄԻՊ

Այսօր Մարդու իրավունքների պաշտպան Քրիստիննե Գրիգորյանը մասնակցել է «Կանայք, խաղաղություն և անվտանգություն» ՄԱԿ-ի թիվ 1325 բանաձևի՝ Հայաստանի 2022-2024 թվականների գործողությունների ազգային երկրորդ ծրագրի շնորհանդեսին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ՄԻՊ գրասենյակից։ Պաշտպանի ելույթը՝ ստորև. «Ձերդ գերազանցություն փոխնախարար, Ձերդ գերազանցություն դեսպաններ, Մեծարգո տիկին մշտական համակարգող Քաղաքացիական հասարակության սիրելի ներկայացուցիչներ, Տիկնայք և պարոնայք։ Պատիվ է մասնակցել Կանայք, խաղաղությունն ու անվտանգությունը ՄԱԿ-ի 1325 բանաձևի ներքո Հայաստանի մշակած ազգային ծրագրի բացման միջոցառմանը։ Այս բանաձևի ու ազգային ծրագրի հետևողական իրականացման կարևորությունն էլ ավելի է հաստատվում տարածաշրջանային ու միջպետական հակամարտությունների աճի ու միջազգային մարդու իրավունքների պաշտպանության համակարգերի ճգնաժամի ֆոնին։ Հայաստանում մենք շատ լավ գիտենք խաղաղության ու անվտանգության գինը, մենք մեր ընտանիքների, հարազատների ու հենց մեր մաշկի վրա արդեն տասնամյակներ ամեն օր զգում ենք խաղաղության ու անվտանգության կործանարար դեֆիցիտը մեր տարածաշրջանում։ «Կանայք, խաղաղությունն ու անվտանգությունը» ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի 2022 թվականի զեկույցն իրոք մտահոգիչ պատկեր է ներկայացնում։ Այսպես, գլոբալ առումով արձանագրվել է ռազմական բյուջեների աննախադեպ աճ՝ հասնելով պատմական մաքսիմումի (2.1 տրիլիոն ԱՄՆ դոլարի), այն ֆոնին, որ էականորեն նվազել են հակամարտությունների գոտիներում գործող կանանց կազմակերպություններին հատկացվող գումարները։ Անգամ ՄԱԿ-ի կողմից իրականացվող խաղաղաշինական առաքելություններում կանանց թիվը նվազել մինչև 19%՝ համեմատած 2020 թ. 23%-ի հետ։ Սրանք պարզ փաստեր են, որոնք կարելի է լրացնել շատ ավելի բարդ վերլուծություններով։ Սակայն պարզ հարց է առաջանում՝ իսկ միգուցե պատճառահետևանքային կապ կա այս տենդենցների միջև։ Հարգելի ներկաներ, Կանանց մասնակցությունը խաղաղաշինությանն ու անվտանգությանը գենդերային հավասարության ապահովման հարց չէ, այն ազգային, տարածաշրջանային ու եթե կուզեք գլոբալ անվտանգության հարց է։ Հայաստանի անվտանգության հարցերով որշումներ կայացնող մարմնի կազմերում (անկախ տարբեր ժամանակահատվածում դրանց տարբեր անուններից ու սահմանադրաիրավական կարգավիճակներից) երբևէ կին չի եղել՝ առ այսօր։ Որքա՞ն կարելի է բնակչության միայն ուղիղ կեսի ինտելեկտի ու իմաստնության վրա հիմնել ամբողջ բնակչության անվտանգությունն ու խաղաղությունը։ Սա անթույլատրելի ճոխություն է։ Բայց մյուս կողմից, մենք՝ կանայք, պետք է գիտակցենք ստեղծված վիճակի լրջությունն ու առավել ակտիվ ու համաձակ լինենք խաղաղաշինության ու անվտանգության ապահովման նախաձեռնություններում, խոսակցություններում, մասնագիտացման հարցերում, քանի որ միայն տղամարդիկ ակնհայտորեն դա լավ չեն անում։ Այլ կերպ ասած՝ մեր բոլորի խաղաղությունն ու անվտանգությունը մեր իսկ բոլորի կարիքն ունի։ Հայաստանի սահմանամերձ համայնքներում իմ այցերն ու շփումները պարզորոշ ցույց են տալիս, որ կանայք ու աղջիկներն առավել խոցելի են զինված հարձակումների, տեղահանումների, ճգնաժամային այլ իրավիճակների ու պարզապես՝ սողացող ու մշտարթուն պատերազմի պայմաններում ուղղակի ամեն օր ապրելու, նպատակներ իրականացնելու, իրենց երեխաներին խնամելու ու դասիարակելու, ընտանիքներ կառուցելու և պահպանելու, աշխատելու հարցերում։ Ադրբեջանի կողմից 2020 թ. Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դեմ սանձազերծված պատերազմը, այս տարվա սեպտեմբերի 13-14-ին Ադրբեջանի իրականացրած լայնածավալ ագրեսիվ հարձակումը Հայաստանի երեք մարզերի ուղղությամբ՝ թիրախավորելով քաղաքացիական բնաչությանն ու կենսական ենթակառուցվածքները, այդ թվում՝ տարհանման ճանապարհները, ու մինչ օրս շարունակվող ներխուժումը, պարզորոշ վերհանել է կանանց ու աղջիկների ծայրահեղ խոցելիությունը։ Յուրատեսակ խոցելի են զինված ուժերում ծառայող կանայք՝ այնպիսի ռեժիմների ու պետությունների դեմ իրենց պարտքը կատարելիս, որտեղ կնատյացությունն ու հասարակության մեջ կնոջ դերի դեգրադացված պատկերացումներն ուղղակի վտանգավոր չափերի են ու համընդհանուր կանոն։ Այո՛, վառ օրինակը այս տարվա սեպտեմբերի հարձակման ընթացքում ադրբեջանական զինուժի զարհուրելի գործողություններն են հայ կին զինծառայողների նկատմամբ և առավել վտանգավոր է այն, թե կնատյացության ու էթնիկ ատելության նման սենտիմենտներն ինչպիսի ընդգրկում ունեն ադրբեջանական հանրության շրջանում։ Հարգելի ներկաներ, Ինչպես արդեն ասացի, խաղաղության ու անվտանգության լուծումները մեր կարիքն ունեն, ու յուրաքանչյուրս մեր տեղում գործ ունենք անելու։ Ահա այս միտքն է ինձ ոգեշնչել ստեղծելու Պաշտպանին առընթեր կանանց հարցերով խորհուրդ, որտեղ Հայաստանի հատկապես մարզերում գործող կանանց կազմակերպությունների ձայնն առավել լսելի ու մասնակցությունն առավել արդյունավետ դարձնելն է։ Մեր նպատակն է միավորելու ջանքերը՝ կանանց օրակարգերն առաջ մղելու, կանանց իրավազորելու ու ոգեշնչելու, որ իրավատեր լինեն մեր բոլորի կայուն, խաղաղ ու անվտանգ կյանքի համար։ Այս տարվա սեպտեմբերի սկզբին կայացած մեր առաջին իսկ հանդիպմանն ընթացքում Խորհրդում համաձայնության ենք եկել մի գործողության ծրագրի շուրջ, որի նպատակն է ավելացնել կանանց մասնակցությունն ու ներգրավվածությունը իրավապահ համակարգերում։ Պայմանավորվել ենք հաջորդիվ աշխատել զինված ուժերում կանանց առավել իմաստալից ներգրավման ուղղությամբ։ Մեր գործողությունների ծրագիրը տրամաբանորեն ներդաշնակ է «Կանայք, խաղաղությունն ու անվտանգությունը» Հայաստանի ազգային գործողությունների ծրագրի հետ և ապահովելու է մի շարք գործողությունների ուղղակի կատարումը։ Ամփոփելով՝ թույլ տվեք բոլորիս շնորհավորել կատարված աշխատանքի համար ու մաղթել ուժ, նվիրում ու եռանդ՝ ծրագիրը կյանքի կոչելու համար»։ 
15:56 - 02 նոյեմբերի, 2022
Ռուսաստանը վերադառնում է հացահատիկային գործարքին՝ երաշխիքներ ստանալով Ուկրաինայից |armenpress.am|

Ռուսաստանը վերադառնում է հացահատիկային գործարքին՝ երաշխիքներ ստանալով Ուկրաինայից |armenpress.am|

armenpress.am: Ռուսաստանը վերադառնում Է հացահատիկային գործարքին մասնակցությանը՝ Ուկրաինայից ստանալով գրավոր երաշխիքներ Մոսկվայի դեմ մարտական գործողություններ վարելու համար հացահատիկային միջանցքը չօգտագործելու մասին, նոյեմբերի 2-ին հայտնել են ՌԴ-ի պաշտպանության նախարարությունում: Այնտեղ նշել են, որ դա տեղի Է ունեցել ՄԱԿ-ի եւ Թուրքիայի միջնորդության շնորհիվ: «Հաջողվել Է ստանալ անհրաժեշտ գրավոր երաշխիքներ Ուկրաինայի կողմից ՌԴ-ի դեմ մարտական գործողություններ վարելու համար գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման նպատակով որոշված հումանիտար միջանցքը եւ Ուկրաինայի նավահանգիստները չօգտագործելու մասին, որոնք Համատեղ համակարգող խորհուրդ են ուղարկվել 2022 թվականի նոյեմբերի 1-ին»,- նշել են պաշտպանության նախարարությունում: «Ռուսաստանի Դաշնությունը կարծում Է, որ ստացված երաշխիքներն այս պահին բավարար են եւ վերսկսում Է համաձայնագրի իրականացումը»,- հայտարարել են գերատեսչությունում, հաղորդել Է ՏԱՍՍ-ը:
15:49 - 02 նոյեմբերի, 2022
Եվրոպական եռյակը ՄԱԿ-ին կոչ է անում քննել ռուսների կողմից Ուկրաինայում իրանական ԱԹՍ-ներ կիրառելու հարցը |azatutyun.am|

Եվրոպական եռյակը ՄԱԿ-ին կոչ է անում քննել ռուսների կողմից Ուկրաինայում իրանական ԱԹՍ-ներ կիրառելու հարցը |azatutyun.am|

azatutyun.am: Բրիտանիան, Ֆրանսիան և Գերմանիան երեկ ՄԱԿ-ին կոչ են արել քննել Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինայում իրանական արտադրության անօդաչուներ կիրառելու հարցը: Եթե այդ հանգամանքն ապացուցվի, դա կհամարվի ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի սահմանած բանաձևի խախտում: Խոսքը թիվ 2231 բանաձևի մասին է, որն Անվտանգության խորհուրդն ընդունել է 2015 թվականի միջուկային ծրագրին հավանություն տալու համար: «Հիմնովին փաստագրված է, որ ռուսական ուժերն Ուկրաինայում օգտագործել են իրանական անօդաչուներ քաղաքացիական ենթակառուցվածքներն անխտիր ռմբակոծելու համար։ Մենք և մեր գերմանացի ու բրիտանացի գործընկերներն այդ մասին նամակ ենք կազմել: Նախօրեին Եվրամիությունն է նոր պատժամիջոցներ սահմանել Իրանի նկատմամբ: Ֆրանսիան սատարում է այդ հարցը հետաքննելու ՄԱԿ-ի քարտուղարությանն ուղղված Ուկրաինայի պահանջը»,- հայտարարել է ՄԱԿ-ում Ֆրանսիայի մշտական ներկայացուցիչ Նիկոլա դե Ռիվյերը: Թեհրանը պնդում է, որ անօդաչուներ կամ որևէ այլ սպառազեն Ուկրաինայի դեմ պատերազմող Ռուսաստանին երբևէ չի փոխանցել: Առայժմ հայտնի չէ, թե ինչ գործնական ազդեցություն կարող է ունենալ նման քննությունը, քանի որ Ռուսաստանը, որպես Անվտանգության խորհրդի մշտական անդամ, կարող է կիրառել վետոյի իրավուքը և կանխել հնարավոր հետևանքները: Շարունակությունը՝ սկզբնաղբյուր կայքում
14:17 - 22 հոկտեմբերի, 2022
Ռուսաստանը «կարող է վերանայել» ՄԱԿ-ի հետ համագործակցությունը, եթե ՄԱԿ-ը անօդաչուների հարցով փորձագետներ ուղարկի Ուկրաինա
 |azatutyun.am|

Ռուսաստանը «կարող է վերանայել» ՄԱԿ-ի հետ համագործակցությունը, եթե ՄԱԿ-ը անօդաչուների հարցով փորձագետներ ուղարկի Ուկրաինա |azatutyun.am|

azatutyun.am: Ռուսաստանի և ՄԱԿ-ի համագործակցությունը կարող է վերանայվել, եթե կազմակերպությունն իր փորձագետներին ուղարկի Ուկրաինա՝ ուսումնասիրելու խոցված անօդաչու թռչող սարքերը, հայտարարել է ՄԱԿ-ում ՌԴ մշտական ներկայացուցչի տեղակալ Դմիտրի Պոլյանսկին։ Նրա խոսքով՝ Ուկրաինայում Ռուսաստանը օգտագործում է միայն սեփական արտադրության անօդաչու թռչող սարքեր։ «Մենք ունենք անօդաչու թռչող սարքերի արտադրության մեր արդյունաբերությունը, ուստի բոլոր մեղադրանքները մնում են մեր արևմտյան գործընկերների խղճին», - լրագրողներին ասել է Պոլյանսկին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի փակ նիստից հետո, որտեղ մեղադրանքներ են հնչել Իրանից անօդաչու թռչող սարքերի մատակարարումների վերաբերյալ։ Ավելի վաղ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիու Գուտերեշը հայտարարել էր, որ մտադիր է մասնագետների թիմ ուղարկել Ուկրաինա՝ հաստատելու անօդաչու թռչող սարքերի պատկանելիությունը, որոնց միջոցով Ռուսաստանը զանգվածային հարվածներ է հասցնում ուկրաինական ենթակառուցվածքներին։ Կիևում և Արևմուտքում պնդում են, որ այդ անօդաչուները Ռուսաստանի Դաշնություն են մատակարարվում Իրանից։ Թեհրանն ու Մոսկվան հերքում են այդ մեղադրանքները։
11:17 - 20 հոկտեմբերի, 2022
Անցկացվել է «Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի իրականացման մասին Հայաստանի զեկույցի քննարկումը

Անցկացվել է «Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի իրականացման մասին Հայաստանի զեկույցի քննարկումը

Արփինե Սարգսյանի համանախագահությամբ հայկական պատվիրակությունը Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման հարցերով ՄԱԿ-ի կոմիտեի 83-րդ նստաշրջանի ընթացքում մասնակցել է «Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին» կոնվենցիայի (CEDAW) իրականացման վերաբերյալ ՀՀ 7-րդ զեկույցի քննարկմանը: Հայաստանի զեկույցի քննարկումը տեղի է ունեցել հեռավար եղանակով: Այս մասին հայտնում են ՀՀ արդարադատության նախարարությունից Կոմիտեի հետ երկխոսության ընթացքում Հայաստանը վերահաստատել է  կոնվենցիայով ստանձնած պարտավորությունների իրականացումն ապահովելու իր հանձնառությունը։ Պատվիրակությունը պատասխանել է կոմիտեի կողմից բարձրացված բազմաթիվ հարցերի, այդ թվում՝ քաղաքական և հասարակական կյանքում կանանց դերի բարձրացման, զբաղվածության, տնտեսական, սոցիալական և այլ բնագավառներում կանանց հավասարության, առաջխաղացման և մի շարք այլ հարցերի վերաբերյալ: Երկխոսության ընթացքում պատվիրակության անդամները կոմիտեի ուշադրությունը հրավիրել են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ Ադրբեջանի սանձազերծած ագրեսիայի արդյունքում ստեղծված հումանիտար ճգնաժամի, հասարակության առավել խոցելի խմբերի վրա դրա ազդեցության, ինչպես նաև կանանց նկատմամբ ադրբեջանցի զինծառայողների կողմից իրականացված ծանր հանցագործությունների վրա:
11:03 - 15 հոկտեմբերի, 2022
 «Արևմուտքը դիվանագիտական ահաբեկչությամբ է ՄԱԿ-ում անցկացրել հակառուսական բանաձևը». Լավրով |azatutyun.am|

«Արևմուտքը դիվանագիտական ահաբեկչությամբ է ՄԱԿ-ում անցկացրել հակառուսական բանաձևը». Լավրով |azatutyun.am|

azatutyun.am: Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել է, թե Արևմուտքը զարգացող երկրների վրա ճնշում է բանեցրել ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում Դոնեցկի, Լուգանսկի, Խերսոնի և Զապորոժիեի տարածքներում հանրաքվեների վերաբերյալ հակառուսական բանաձևն անցկացնելու համար: Այդ մասին Ռուսաստանի արտաքին գերատեսչության ղեկավարն ասել է Հանրային հեռուստատեսության թղթակցի հետ այսօրվա զրույցում: «Արևմուտքը՝ բացահայտ և առանց ամոթի, սպառնալով զարգացող երկրներին, կիրառել է դիվանագիտական ահաբեկչության և ձեռքերը ոլորելու մեթոդներ: Մենք այդ ամենը հրաշալի գիտակցում ենք, և սուտ են ամերիկացիների պնդումները, թե նրանք ոչ մեկին չեմ համոզում, թե իբր նրանք {զարգացող երկրները} ինքնուրույն են քվեարկում»,- ասել է Լավրովը: Ուկրաինայի չորս տարածքների բռնակցումը դատապարտող բանաձևին կողմ են քվեարկել 143 երկրներ, դեմ՝ Ռուսաստանը, Բելառուսը, Հյուսիսային Կորեան, Նիկարագուան և Սիրիան: Ձեռնպահ են քվեարկել 35 պետություններ, այդ թվում՝ Հայաստանը, Չինաստանը, Հնդկաստանը, Հարավաֆրիկյկան Հանրապետությունը, Ղազախստանը, Ղրղըզստանը, Տաջիկստանը և Ուզբեկստանը:
16:16 - 13 հոկտեմբերի, 2022
 ՄԱԿ-ը հավանություն տվեց Ռուսաստանի կողմից հինգ շրջանների բռնազավթումը դատապարտող բանաձևին |azatutyun.am|

ՄԱԿ-ը հավանություն տվեց Ռուսաստանի կողմից հինգ շրջանների բռնազավթումը դատապարտող բանաձևին |azatutyun.am|

azatutyun.am: Ձայների 143 կողմ, 5 դեմ հարաբերակցությամբ ՄԱԿ-ը հավանություն տվեց բանաձևին, որը դատապարտում է Ուկրաինայի հինգ շրջանների բռնազավթումը Ռուսաստանի կողմից: Ռուս դիվանագետից բացի փաստաթղթին դեմ են արտահայտվել միայն Բելառուսը, Սիրիան, Նիկարագուան ու Հյուսիսային Կորեան: Հայաստանը ձեռնպահ է քվեարկել` 34 պետությունների հետ, որոնց շարքում են Հնդկաստանը, Չինաստանը, Կենտրոնական Ասիայի պետություններն ու աֆրիկյան մի շարք երկրներ: Ադրբեջանը, Իրանը, Թուրքմենստանն ու Վենեսուելան քվեարկությանը չեն մասնակցել: Ավելի վաղ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը կոչ էր արել աշխարհի պետություններին աջակցել բանաձևին: Պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենն ու նրա` քաղաքական հարցերով փոխքարտուղար Վիկտորիա Նուլանդը երեկ հանդիպել էին Վաշինգտոնում հավատարմագրված դեսպանների հետ` կոչ անելով միաձայն դատապարտել Ռուսաստանին: «Խոսքը ՄԱԿ֊ի կանոնադրության խախտումներին և ուժով տարածքներ գրավելուն միասնաբար ոչ ասելու մասին է», - հայտարարել էր ԱՄՆ արտաքին քաղաքական գերատեսչությունը:
11:00 - 13 հոկտեմբերի, 2022
Ադրբեջանը խոշտանգել, սպանել է հայ զինծառայողների, այդ թվում՝ կանանց, որոնք ենթարկվել են ամենազազրելի բարբարոսությունների, ներառյալ՝ սեռական բռնությունը, անդամահատումները. ՄԱԿ-ում ՀՀ ներկայացուցիչ

Ադրբեջանը խոշտանգել, սպանել է հայ զինծառայողների, այդ թվում՝ կանանց, որոնք ենթարկվել են ամենազազրելի բարբարոսությունների, ներառյալ՝ սեռական բռնությունը, անդամահատումները. ՄԱԿ-ում ՀՀ ներկայացուցիչ

ՄԱԿ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ Մհեր Մարգարյանը ելույթ է ունեցել ՄԱԿ-ի 77-րդ գլխավոր վեհաժողովի առաջին կոմիտեի ընդհանուր քննարկումներում: Մարգարյանը, մասնավորապես, ասել է.   «Հայաստանը վերահաստատում է իր ամուր հանձնառությունը զենքի չտարածման, զինաթափման, սովորական սպառազինությունների վերահսկման և վստահության ու անվտանգության ամրապնդման միջոցառումների բնագավառներում իրավաբանորեն պարտադիր միջազգային պարտավորությունների լիարժեք և համընդհանուր կատարմանը: Անցած շաբաթ՝ սեպտեմբերի 28-ին, ադրբեջանական զավթիչ ուժերն ականանետների և խոշոր տրամաչափի զինատեսակների կիրառմամբ դիմեցին հերթական ռազմական սադրանքին, ինչի հետևանքով երեք հայ զինծառայող զոհվեց։ Ադրբեջանական զինուժը շարունակում է կենտրոնանալ և ամրապնդել դիրքերը սահմանների երկայնքով և Հայաստանի օկուպացված հատվածներում՝ հետագա էսկալացիայի վտանգ ներկայացնելով։ Տարիներ շարունակ սովորական սպառազինությունների վերահսկման ոլորտում Ադրբեջանի՝ պայմանագրերը չկատարելու և ռեժիմներին չենթարկվելու, չծանուցված լայնածավալ զորավարժությունների, չվերահսկվող զինուժի և տարածաշրջանային պայմանավորվածությունների շրջանակում վստահության և անվտանգության ապահովման միջոցառումներ իրականացնելուց հետևողական մերժման հաստատված արձանագրությունները ցույց են տվել մեր տարածաշրջանում հետագա ռազմական ագրեսիա հրահրելու հստակ մտադրություն: Ցավոք սրտի, համապատասխան միջազգային և տարածաշրջանային կառույցների կողմից համարժեք արձագանքի և գործողությունների բացակայությունն ի պատասխան Ադրբեջանի կողմից իր իրավաբանորեն պարտադիր պարտավորությունների ակնհայտ անհամապատասխանությանը թույլ տվեց վերջինիս շարունակել իր ագրեսիվ քաղաքականությունը: Հայաստանը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի ուշադրությանն է ներկայացրել Ադրբեջանի կողմից վերջին հարձակումների և ներխուժման հարցը և կշարունակի այդ մասին բարձրաձայնել ՄԱԿ-ի և նրա համապատասխան մարմինների առջև, որպեսզի վերջինները կատարեն միջազգային խաղաղության և անվտանգության պահպանման համար իրենց պատասխանատվությունը, վճռականորեն դատապարտեն հանցավոր հարձակումները Հայաստանի տարածքային ամբողջականության դեմ, կոչ անեն անհապաղ և անվերապահ դուրս բերել զորքերը ՀՀ տարածքներից։ Համոզված ենք, որ միջազգային կառույցները պետք է վճռական լինեն իրավաբանորեն պարտադիր միջազգային պարտավորությունների համակարգային և կոպիտ խախտումների դեպքում։ Տարածքներ գրավելու կամ միջազգային վեճերը լուծելու համար ուժի կիրառման հանցավոր գործելաոճը պետք է միանշանակ դատապարտվի, իսկ խախտողները՝ ենթարկվեն համապատասխան պատժամիջոցների։
18:50 - 07 հոկտեմբերի, 2022
Պահանջում ենք փաստահավաք ու մոնիթորինգային առաքելության տեղակայում Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին․ քաղհասարակության մի շարք կազմակերպություններ դիմել են ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարին

Պահանջում ենք փաստահավաք ու մոնիթորինգային առաքելության տեղակայում Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին․ քաղհասարակության մի շարք կազմակերպություններ դիմել են ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարին

Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության մի շարք կազմակերպություններ, Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանի նախաձեռնությամբ ու համակարգմամբ, նամակով դիմել են ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Ֆոլքեր Թյուրքին՝ կոչ անելով հանձնակատարի գրասենյակին միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի դեմ շարունակվող ագրեսիայի կապակցությամբ։ «Մենք պահանջում ենք փաստահավաք առաքելության տեղակայում՝ Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի կողմից ՀՀ սուվերեն տարածքում իրականացրած երկօրյա հարձակման ընթացքում մարդու իրավունքների և միջազգային մարդասիրական իրավունքի խախտումները հետաքննելու նպատակով։ Ի հավելումն, մենք պահանջում ենք նաև երկարաժամկետ մոնիթորինգային առաքելության տեղակայում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանին՝ որպես ուժի կիրառումը և մարդու իրավունքների հետագա խախտումները կանխարգելող միջոց»,- ասված է նամակում, որը ստորագրել են քաղհասարակության ավելի քան 2 տասնյակ կազմակերպություններ։ Նամակում քաղհասարակության կազմակերպությունները հիշեցրել են, որ սեպտեմբերի 13-ին Ադրբեջանը լայնածավալ ռազմական հարձակում է սկսել Հայաստանի դեմ՝ թիրախավորելով թե՛ ռազմական, թե՛ քաղաքացիական օբյետկները՝ կոպտորեն խախտելով ՄԱԿ-ի կանոնադարությունը և Ժնևյան կոնվենցիաները։ «Կարևոր է, որպեսզի Ադրբեջանի ագրեսիան չդիտարկվի որպես առանձին դեպք, այլ ընկալվի ավելի լայն տարածաշրջանային համատեքստում։ Տարածաշրջանում նկատվում է ուժի կիրառման միջոցով որոշակի նպատակների հասնելու նոր միտում։ Սովորաբար, ագրեսոր երկիրն ավելի մեծ և ավտորիտար պետություն է, որը հարձակում է գործում ժողովրդավար հարևանի վրա։ Այս միտումը վտանգավոր նախադեպ է ստեղծում՝ սովորական դարձնելով ուժի կիրառումը և թուլացնելով միջազգային ինստիտուտներն ու ձևաչափերը, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ը, որոնք ստեղծվել են կարգավորելու և կանխելու հակամարտությունները։ Այս միտումն ավելի լայն համատեքստում խարխլում է ժողովրդավարությունն ու մարդու իրավունքները։ Այս առումով, համարժեք և անզիջում միջազգային արձագանքը չափազանց կարևոր է իրավիճակի վատթարացումը և մարդու իրավունքների միջազգային ինստիտուտների հետագա խարխլումը կանխելու համար։ Պատերազմի ավարտից ի վեր մենք տարածաշրջանում ավելի մեծ միջազգային ներգրավվածության և ներկայության կոչ ենք արել` վերջ դնելու Բաքվի՝ հակամարտության «կարգավորման» թշնամական մոտեցմանը: Սա հիմա անհրաժեշտ է առավել, քան երբևէ։ Մարդու իրավունքների խախտումներն արձանագրող փաստահավաք առաքելությունը վերջին ագրեսիայի համատեքստում կլինի միջազգային ներգրավածությունը վկայող հզոր միջոց: Մենք նաև կոչ ենք արել քաղաքացիական դիտորդական առաքելություն իրականացնել երկու երկրների սահմանի երկայնքով, և դա շարունակում է արդիական հարց մնալ ապատեղեկատվական արշավների և Ադրբեջանի կողմից ուժի շարունակական կիրառման լույսի ներքո: Մենք անհանգստացած ենք, որ առանց պատշաճ միջոցների ստեղծված իրավիճակը ոչ միայն կվատթարացնի դրությունը Հայաստանում, այլ նաև կազդի ամբողջ տարածաշրջանի վրա: Հայաստանի ինքնիշխանության դեմ հարձակումը պետք է վճռական հակազդեցության արժանանա՝ կանխելու մարդու իրավունքների ու միջազգային հումանիտար իրավունքի հետագա հնարավոր խախտումները»,- ասված է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարին ուղղված նամակում։ Նամակը ստորագրել են Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստան, «Ագաթ» հաշմանդամություն ունեցող կանանց իրավունքների պաշտպանության կենտրոն ՀԿ, «Խաղաղության երկխոսություն» ՀԿ, «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ, Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնը, Հայ առաջադեմ երիտասարադություն ՀԿ, Համայնքային համախմբման եւ աջակցության կենտրոնը, «Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության» կոալիցիան, Գորիսի մամուլի ակումբը, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը, «Իրավունքի ուժ» ՀԿ, Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբը, Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնը, Իրազեկ քաղաքացիների միավորումը, Հանրային լրագրության ակումբը, Մարտունու կանանց համայնքային խորհուրդ ՀԿ, «Փինք» իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպությունը, Հակախտրականության և հավասարության կոալիցիան, «Իրական աշխարհ, իրական մարդիկ» ՀԿ, Սեռական բռնության ճգնաժամային կենտրոնը, Սպիտակի Հելսինկյան խումբ ՀԿ, «Հասարակություն առանց բռնության» ՀԿ, «Կանանց աջակցման կենտրոն» ՀԿ, «Կանանց իրավունքների տուն» ՀԿ։
17:13 - 03 հոկտեմբերի, 2022
Ռուսաստանը ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդում արգելափակել է նոր տարածքների միավորումը չճանաչող բանաձեւի նախագիծը
 |news.am|

Ռուսաստանը ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդում արգելափակել է նոր տարածքների միավորումը չճանաչող բանաձեւի նախագիծը |news.am|

news.am: Ալբանիան եւ ԱՄՆ-ը ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդին են ներկայացրել բանաձեւի նախագիծ, որը չի ճանաչում Դոնեցկի եւ Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետությունների, ինչպես նաեւ Զապորոժիեի եւ Խերսոնի շրջանների հանրաքվեները, Ռուսաստանը վետո է դրել դրա վրա,  գրում է «ՌԻԱ Նովոստին»։ Քվեարկության ժամանակ փաստաթղթին կողմ է քվեարկել տասը երկիր, դեմ՝ չորսը, այդ թվում՝ Բրազիլիան ու Չինաստանը։ Փաստաթղթում Ռուսաստանի Դաշնության գործողություններն անվանվում են անօրինական, նշվում է, որ դրանք չեն կարող հիմք հանդիսանալ չորս շրջանների կարգավիճակը փոխելու համար։ Բանաձեւը նաեւ դատապարտում է «Ռուսաստանի կողմից անօրինական, այսպես կոչված, հանրաքվեների կազմակերպումը Ուկրաինայի շրջաններում՝ միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում»։Բոլոր երկրները, միջազգային կազմակերպությունները եւ մասնագիտացված կառույցները, փաստաթղթի հեղինակները խնդրում են չճանաչել ուկրաինական չորս շրջանների կարգավիճակի փոփոխությունը եւ դրանց միացումը Ռուսաստանի Դաշնությանը։ Բանաձեւը նաեւ կոչ է անում Ռուսաստանին անհապաղ դուրս բերել ուժերն Ուկրաինայից, գրում է «Կոմերսանտը»։ Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ Կրեմլի մեծ պալատի Գեորգիեւյան դահլիճում տեղի էր ունեցել Ռուսաստանի Դաշնության կազմում չորս նոր տարածքների ընդգրկման մասին համաձայնագրերի ստորագրման արարողությունը։ Արեւմտյան մի շարք երկրներ հայտարարել են, որ չեն ճանաչում հանրաքվեների արդյունքները, իսկ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան այս կապակցությամբ արդեն ընդլայնել են Ռուսաստանի Դաշնության դեմ պատժամիջոցները։
10:26 - 01 հոկտեմբերի, 2022
Մոսկվայի գործողությունները վտանգում են խաղաղության հաստատման հեռանկարները. Գուտերեշ

Մոսկվայի գործողությունները վտանգում են խաղաղության հաստատման հեռանկարները. Գուտերեշ

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը հայտարարել է, որ Մոսկվայի գործողությունները վտանգում են տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման հեռանկարները: Եթե Ռուսաստանը շարունակի Ուկրաինայի չորս շրջանները միացնելու իր ծրագրերը, դա կնշանակի վտանգավոր էսկալացիա, որը կվտանգի տարածաշրջանում խաղաղության հեռանկարները, երեկ ասել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը: «Ուկրաինայի Դոնեցկի, Լուգանսկի, Խերսոնի և Զապորոժիեի շրջանները բռնակցելու ցանկացած որոշում իրավական ուժ չի ունենա և արժանի է դատապարտման», - լրագրողներին ասել է Անտոնիո Գուտերեշը։ ՄԱԿ-ում Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցչությունը Գուտերեշին մեղադրել է կազմակերպության կանոնադրությունը խախտելու մեջ։ «Մենք ցավում ենք ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի հայտարարության համար: Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը հետևողականորեն ցուցաբերում է նույն ընտրողական մոտեցումը, ինչ հավաքական Արևմուտքի երկրները՝ բառացիորեն դնելով իրեն նույն շարքում նրանց հետ» - ասվում է ռուսական առաքելության հայտարարության մեջ։
12:42 - 30 սեպտեմբերի, 2022
ՄԱԿ-ում վարչապետի ելույթը խաղաղության դարաշրջանի հոգեհանգստի ելույթ էր. Ռոբերտ Քոչարյան
 |aysor.am|

ՄԱԿ-ում վարչապետի ելույթը խաղաղության դարաշրջանի հոգեհանգստի ելույթ էր. Ռոբերտ Քոչարյան |aysor.am|

aysor.am: Գտնվում ենք խորը անվտանգային ճգնաժամի մեջ, երբ իշխանությունն ի վիճակի չէ պաշտպանել երկրի տարածքային ամբողջականությունը, լրագրողների հետ հանդիպմանը հայտարարեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը։ «Չեն կարողանում նաև ներգրավվել մեր գործընկեներին՝ պայմանագրերով սահմանված պարտավորությունները կատարելու համար։ Իշխանությունը տարվել է ուտոպիստական խաղաղության դարաշրջան բացելու թեզով և այդ թեզի ներքո ուղղակի անտեսել է անվտանգության բազմաթիվ հարցեր։ Սա հերթական ձախողումն է ընտրած կուրսի», - հայտարարեց Քոչարյանը։ Նա նշեց, որ վերջին իրադարձությունների ներքո Բաքվի և Անկարայի դերը շեշտակի աճել է։ Երկրորդ նախագահի խոսքով՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի վրա ազդելու լծակները ևս նվազել են, չափազանց սահմանափակ են Ռուսաստանի և ՀԱՊԿ-ի կողմից։ «Այս իրավիճակում անտեսել անվտանգային հարցերը սեփական ուժերի շրջանակներում, ուղղակի հանցավոր անգործություն է։ ՄԱԿ-ում վարչապետի ելույթը խաղաղության դարաշրջանի հոգեհանգստի ելույթ էր։ Իրականում իր բովանդակությամբ սա նշանակում էր, որ այդպիսի սպասելիքներ չկան, «պանիխիդայի» ժամանակ հանգուցյալին ոչ-ոք առողջություն չի ցանկանում, ուղղակի պետք է այդ էջը փակել և բացել նոր էջ՝ այլ հիմքերի վրա հենված», - հայտարարեց Քոչարյանը։
12:42 - 28 սեպտեմբերի, 2022
Ի՞նչ էր անցած տարի Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում ՄԱԿ-ում և ի՞նչ ասաց այս տարի

Ի՞նչ էր անցած տարի Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում ՄԱԿ-ում և ի՞նչ ասաց այս տարի

Սեպտեմբերի 22-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ելույթ ունեցավ ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայի 77-րդ նստաշրջանում։ Ելույթի կետերից շատերին Փաշինյանն անդրադարձել էր նաև անցած տարի, երբ ելույթ էր ունենում Գլխավոր ասամբլեայի 76-րդ նստաշրջանում։ Համեմատել ենք վարչապետի երկու տարիների ելույթները՝ հասկանալու համար, թե ինչ է փոխվել նրա արտահայտած դիրքորոշումներում՝ միևնույն հարցերի շուրջ։ Նախ հասկանանք, թե ինչպիսին էր իրավիճակը Հայաստանում 2021-ի սեպտեմբերի դրությամբ, և ինչպես են զարգացել իրադարձությունները դրանից հետո, որպեսզի ավելի հասկանալի լինի Նիկոլ Փաշինյանի երկու ելույթների համատեքստը։   Մինչև 2021-ի սեպտեմբեր 2020-ի նոյեմբերին ավարտվել էր 44-օրյա պատերազմը։ 2021-ի հունվարի 11-ին Հայաստանի վարչապետը, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահները եռակողմ հանդիպում ունեցան։ Հանդիպումից հետո հայտարարվեց՝ Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև կստեղծվի աշխատանքային խումբ, որը կզբաղվի տարածաշրջանում փակ սահմանների բացման և տնտեսական, առևտրային ու տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակման աշխատանքներով: Խումբն առաջին հանդիպումն անցկացրեց հունվարի վերջին։ Մայիսին Ադրբեջանը սադրանք իրականացրեց հայ-ադրբեջանական սահմանին․  ադբեջանական զորքերը Սյունիքում ու Գեղարքունիքում հատեցին ՀՀ ինքնիշխան տարածքն ու մինչև օրս շարունակում են մնալ այնտեղ։ Հայաստանը հայտարարեց Հավաքական անվտանգության պայմանագրի 2-րդ հոդվածով ՀԱՊԿ-ին դիմելու մասին։ Մայիսի 27-ին էլ Նիկոլ Փաշինյանը ներկայացրեց իր հայտնի առաջարկը՝ զորքերը հայելային հետ քաշելու մասին։ Հուլիսի 3-ին ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասը հայտարարեց․ «Պետք է հասկանալ, որ ՀԱՊԿ ներուժն օգտագործվում է միայն [անդամ երկրներից մեկին ուղղված] ագրեսիայի, հարձակման դեպքում: Այստեղ գործ ունենք, ըստ էության, սահմանային միջադեպի հետ: Փա՛ռք Աստծո, զոհեր չկան, կրակոցներ չկան: Սա սահմանային միջադեպ է, այն պետք է լուծվի, և մենք կողմ ենք այն խաղաղ ճանապարհով լուծելուն»։ Այս ընթացքում սահմանին ևս մի միջադեպ գրանցվեց։ Հուլիսին Ադրբեջանի սադրանքի հետևանքով տեղային մարտեր ընթացան սահմանին, հայկական կողմից եղան զոհեր ու վիրավորներ։ Օգոստոսի 16-ին էլ պարզ դարձավ, որ Ադրբեջանը փորձել է դիրքային առաջխաղացում ապահովել Սև լճի հատվածում, սակայն ետ է շպրտվել ելման դիրքեր։ Նույն օրը  Երասխի հատվածում Արդբեջանի դիպուկահարի արձակած կրակոցից մահացու հրազենային վիրավորում ստացավ ՀՀ զինծառայող։ Մինչև սեպտեմբեր Ադրբեջանն արդեն հասցրել էր մի քանի հայտարարություն անել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին (օրինակ՝ 1, 2, 3), Հայաստանում էլ միջանցքի մասին հայտարարություններին արձագանք էր եղել վարչապետի և ԱԳՆ մակարդակով: Արցախի հարցի շուրջ հայտարարությունները մինչև 2021-ի սեպտեմբեր միանշանակ չէին։ Եթե պատերազմից հետո Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում էր «անջատում հանուն փրկության» գաղափարի մասին, վարչապետի ու ԱԳՆ մակարդակով խոսվում էր Արցախի տարածքների դեօկուպացիայի մասին, ՔՊ նախընտրական ծրագրում էլ նշվում էր, որ բանակցային գործընթացում Հայաստանի առաջնահերթություններից է լինելու տարածքների դեօկուպացիան, ապա արդեն կառավարության ծրագրում այս կետերը տեղ չգտան։  Քանի դեռ չէր սկսվել ռուս-ուկրաինական պատերազմը, ակտիվ էր նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Ադրբեջանն, իհարկե, մեղադրանքներ էր հնչեցնում ՄԽ հասցեին, իսկ ՄԽ համանախագահներն անհրաժեշտ էին համարում առանց նախապայմանների բանակցությունները և ԼՂ հիմնախնդրի համապարփակ կարգավորումը։ Հենց այպիսին էր իրավիճակը, երբ Նիկոլ Փաշինյանը 2021-ի սեպտեմբերին ելույթ ունեցավ ՄԱԿ-ում։   2021-ի սեպտեմբերից հետո Դրանից հետո սահմանին տեղի ունեցավ ևս մի էսկալացիա։ Նոյեմբերի 16-ին իրավիճակը հայ-ադբեջանական սահմանին սրվեց, ՀՀ ՊՆ-ն նաև հաղորդեց տեղային մարտերի մասին։ Հայաստանը հայտարարեց ՌԴ-ին դիմելու մասին, սակայն այդպես էլ պարզ չդարձավ՝ Հայաստանն ի վերջո ՌԴ-ին գրավոր դիմե՞լ է, թե՞ ոչ։  Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարություններից դատելով՝ այն ժամանակ ՀԱՊԿ մեխանիզմներն այդպես էլ գործի չդրվեցին, ՀՀ ինքնիշխան տարածք ներխուժած արդբեջանցիները շարունակում էին մնալ այնտեղ։ Փաշինյանը 2022-ի ապրիլին նույնիսկ հայտարարեց, որ այն, թե ինչպես ՀՀ սահմանին տեղի ունեցածին արձագանքեց ՀԱՊԿ-ը, «ձախողում էր կազմակերպության համար»։ Այս տարվա ապրիլի 7-ին Բրյուսելում  Փաշինյանի, Եվրոպական խորհրդի նախագահի և Ալիևի եռակողմ հանդիպումից հետո պարզ դարձավ, որ ձեռք է բերվել համաձայնություն ստեղծելու Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանների դելիմիտացիայի հարցերով երկկողմ հանձնաժողով, Փաշինյանն էլ հայտարարեց, որ հրաժարվել է զորքերի հայելային հետքաշման առաջարկից։ Այս հանդիպումից հետո, ի դեպ, Փաշինյանն արդեն խոսում էր Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգության երաշխիքների ու նրանց իրավունքների, ազատությունների պաշտպանության մասին։ Փաշինյանի ու թիմակիցների խուսույթից դեռ այս հանդիպումից առաջ էր սկսել կամաց-կամաց դուրս մղվել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը։ Ադրբեջանը սեպտեմբերի լույս 13-ի գիշերը հարձակվեց ՀՀ ինքիշխան տարածքի վրա՝ օկուպացնելով հայկական տարածքներ, թիրախավորելով խաղաղ բնակավայրեր։ Հայկական կողմն ունի զոհեր նաև խաղաղ բնակիչների շրջանում։ Այս պահին հրադադար է, սակայն մեր պաշտոնյաները հայտարարություններ են անում Արդբեջանի կողմից նոր ագրեսիայի վտանգի մասին։ Վերջին օրերին Ադրբեջանը խախտել է հրադադարը։ Սեպտեմբերի 14-ին Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ-ում հայտարարեց, որ իր վրա վերցրել է պատասխանատվություն գնալ ծանր որոշումների հանուն խաղաղության․ «Բայց ծանր որոշումներ չի նշանակում ՀՀ պետական շահերին հակասող որոշումներ։ Մենք էդ որոշումներին պիտի գնանք՝ երաշխավորելու համար ՀՀ անվտանգությունը, տևական կայունությունը, խաղաղությունը։ Մենք չենք կարող էսօր վերնագրի ներքո գրել խաղաղության պայմանագիր, տակը ստորագրենք, որի արդյունքում 6 ամիս հետո նոր պատերազմ սկսվի։ Մենք ուզում ենք, որ ստորագրենք մի թուղթ, որի արդյունքում մեզ լիքը մարդ կքննադատի, կհայհոյի, դավաճան կասի, նույնիսկ կարող է ժողովուրդը որոշի մեզ իշխանությունից հեռացնել, էլի շնորհակալ կլինենք, եթե դրա արդյունքում ՀՀ-ն 29 800 կմ քառակուսի տարածքով ստանա տևական խաղաղություն և անվտանգություն։ Որոշումը, որը սա ապահովելու է, ես շատ այդ որոշումը ստորագրելու եմ։ Ինձ չի հետաքրքրում՝ ինչ կլինի հետո ինձ հետ, ինձ հետաքրքրում է՝ ինչ կլինի Հայաստանի Հանրապետության հետ»։  Ավելի ուշ նա պարզաբանեց, որ որևէ փաստաթուղթ չի ստորագրել, և «առաջիկա օրերի համար էլ այդպիսի բան նախատեսված չէ»։ Ինչ վերաբերում է Մինսկի խմբին, ապա ռուս-ուկրաինական պատերազմից հետո ՌԴ-ը հայտարարում է, որ ՄԽ-ը դադարեցրել է իր գործունեությունը՝ ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի նախաձեռնությամբ։ Իսկ ըստ ամերիկյան կողմի՝ Մինսկի խմբի ռուս համանախագահը չի ընդունել գործընկերների հրավերը՝ քննարկելու ԼՂ ապագան։ Չնայած այս ամենին՝ օգոստոսին ԱՄՆ-ը նոր համանախագահ է նշանակել։   ՀՀ տարածքների օկուպացիա Այպիսով, եթե անցած տարի ՄԱԿ-ում Փաշինյանը իր ելույթում նախ անդրադարձավ Արցախի հարցին, հետո՝ ՀՀ սահմաններին տիրող իրավիճակին, ապա այս տարի սկսեց հենց Հայաստանի սահմաններից։ Այս տարի նա ներկայացրեց Ադրբեջանի՝ ՀՀ սուվերեն տարածքի վրա հարձակվելու հետևանքով ստեղծված իրավիճակը՝ նշելով․ «Ադրբեջանը մտադիր է օկուպացնել Հայաստանի այլ տարածքներ, ինչը պետք է կանխել: Ուզում եմ շեշտել, որ Ադրբեջանի կողմից նոր ագրեսիայի ռիսկը մնում է շատ բարձր՝ հատկապես հաշվի առնելով, որ Ադրբեջանն ամեն օր խախտում է հրադադարը, և զոհերի ու վիրավորների թիվը կարող է փոփոխվել ցանկացած պահի։ Հետագա էսկալացիայի մեկ այլ պատճառ կարող է հանդիսանալ այս իրավիճակին տարածաշրջանային անվտանգային կազմակերպությունների ոչ պատշաճ արձագանքը, ինչը լրջագույն հարցեր առաջացրեց հայ հասարակության շրջանում»։ Նա նաև նշեց, որ ադրբեջանական զինուժը պետք է դուրս բերվի Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքից։ Իսկ անցած տարի, երբ Ադրբեջանը Սոթք-Խոզնավար հատվածում ներխուժել էր ՀՀ սուվերեն տարածք, Փաշինյանն իր ելույթում ասել էր․ «Նշված հատվածում թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի զինված ուժերը հայելային ետ են քաշվում Խորհրդային ժամանակներից ժառանգված սահմանագծից, այդ սահմանագծի երկայնքով տեղակայվում են միջազգային դիտորդներ, և միջազգային հովանու ներքո մեկնարկում ենք սահմանագծման և սահմանազատման աշխատանքները: Մենք այս առաջարկը պատրաստ ենք կյանքի կոչել ցանկացած պահի»: Փաշինյանի հայտնի հայելային հետքաշման առաջարկը, փաստորեն, արդեն բացակայում է։ Իսկ անցած տարվա ելույթում Փաշինյանը ՀՀ սուվերեն տարածք ներխուժելու համատեքստում չէր խոսել «տարածաշրջանային անվտանգային կազմակերպությունների» ոչ պատշաճ արձագանքի մասին։   Արցախի հարց Արցախի հարցին անդրադառնալիս անցած տարի Նիկոլ Փաշինյանը նշել էր, որ անհրաժեշտ է վերսկսել ԼՂ  հակամարտության կարգավորման խաղաղ գործընթացը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության հովանու ներքո։ «Աներկբա է, որ ուժի կիրառման միջոցով ստեղծված իրավիճակը միջազգային իրավունքի տեսանկյունից չի կարող լեգիտիմություն ստանալ։ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը չի կարող կասեցվել ուժի կիրառման միջոցով, և հակամարտությունը չի կարող լուծված համարվել ուժի կիրառման արդյունքում։ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը սպասում է իր արդարացի կարգավորմանը: Դա են փաստում նաև համանախագահող պետությունների հայտարարությունները, որոնք ընդգծում են հայտնի սկզբունքների հիման վրա բանակցային գործընթացը վերսկսելու անհրաժեշտությունը»,- հավելել էր նա։ Այս տարի Փաշինյանը նշել է հետևյալը․ «Տարածաշրջանային կայունության վճռորոշ գործոններից մեկը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության համապարփակ կարգավորումն է, որտեղ հասցեագրվելու և երաշխավորվելու են ԼՂ-ում բնակվող հայերի իրավունքները և անվտանգությունը»։ Այս տարի վարչապետի խոսքում չի հիշատակվում Մինսկի խումբը, Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքն էլ դարձել է «ԼՂ-ում բնակվող հայերի իրավունքներ և անվտանգություն»։   Տարածքաշրջանային կոմունիկացիաների բացում Անցած տարի Նիկոլ Փաշինյանը կարևորել էր տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացումը․ «Այս կարևորագույն խնդրի լուծման արդյունքում տարածաշրջանի երկրները փոխկապակցված կլինեն տրանսպորտային զարկերակներով: Հնարավորություն կստեղծվի տնտեսական կապերի ձևավորման համար, ինչը խաղաղ զարգացման կարևոր նախապայմաններից է: Ճանապարհների վերաբացման թեման ուսումնասիրելիս մենք պարզեցինք, որ տարբերակներ կան, որոնք տարածաշրջանային մեկուսացման և թշնամության մթնոլորտի արձանագրման նպատակ ունեն, բայց կան նաև այնպիսի տարբերակներ, որոնք ընդգծում են տարածաշրջանային փոխկապակցվածությունը և թշնամության մթնոլորտի քայլ առ քայլ հաղթահարման միջոց կարող են դառնալ: Մենք հենց այս վերջին տարբերակի կողմնակից ենք»։ Նա նաև նշել էր, որ եթե բացվի Թուրքիան Հայաստանին կապող երկաթուղին, «տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման թեման շատ ավելի մեծ մասշտաբներ կունենա»: Այս տարի Նիկոլ Փաշինյանը նշեց, որ Հայաստանը պատրաստ է մեր ազգային օրենսդրության շրջանակներում իր ճանապարհները բացել Ադրբեջանի համար։  «Օրերս հրապարակվեց կառավարության որոշման նախագիծը, որը ենթադրում է երեք անցակետ բացել Ադրբեջանի հետ սահմանին 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ հոդվածի իրականացման համար։ Ըստ այդ նախագծի՝ Ադրբեջանի քաղաքացիները և բեռնափոխադրողներն իրավունք կունենան օգտվելու Հայաստանի գործող ճանապարհներից՝ Ադրբեջանից Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն երթևեկելու համար։ Հայաստանի իշխանությունն ուներ քաղաքական կամք՝ միակողմանի ընդունելու այդ որոշումը։ Բայց ադրբեջանցի պաշտոնյաները մեզ ասում են, որ իրենք այդ երթուղիների կարիքը չունեն։ Ի՞նչ են նրանք ուզում։ Նրանք ցանկանում են, որպեսզի նոր երթուղի կառուցվի։ Դա նույնպես ընդունելի է Հայաստանի համար, սակայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ հոդվածի համաձայն՝ նոր երթուղի կարող է կառուցվել կողմերի համաձայնությամբ։ Հայաստանը պատրաստ է կառուցել այնպիսի երթուղի, որը կգործի ՀՀ օրենսդրության համաձայն և ինքնիշխան վերահսկողության ներքո»։ Վարչապետը նշեց՝ Ադրբեջանն ակնարկում է, որ Հայաստանը պետք է արտատարածքային միջանցք տրամադրի՝ պնդելով, որ դա բխում է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 9-րդ հոդվածից․ «Եռակողմ հայտարարությունը հրապարակային փաստաթուղթ է, և 9-րդ հոդվածում ոչինչ չկա միջանցքի, արտատարածքայնության և այլնի մասին։ Ուրեմն ո՞րն է Ադրբեջանի նպատակը։ Ստեղծել նոր ճգնաժամ՝ որպես Հայաստանի դեմ նոր ագրեսիայի և նոր տարածքային պահանջի պատրվակ։ Մենք Ադրբեջանի հետ փոխանակվել ենք կոմունիկացիաների բացման թեմայով առաջարկների փաթեթներով, և եթե Ադրբեջանը ընդունի, որ այդ երթուղիները պետք է գործեն՝ ազգային օրենսդրության համաձայն, մենք կարող ենք այս հարցով շատ արագ որոշման հանգել»։ Վարչապետը նաև հայտնեց՝ 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ի և 2021 թ․ հունվարի 11-ի եռակողմ հայտարարությունները ենթադրում են, որ ոչ միայն Հայաստանը պետք է ճանապարհներ տրամադրի Ադրբեջանին, այլև Ադրբեջանը պետք է ճանապարհներ տրամադրի Հայաստանին․ «Մենք դեռ ոչինչ չենք ստացել։ Ինչ վերաբերում է միջանցքային ձևակերպմանը, ապա շատ կարևոր է նշել, որ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության մեջ նշվում է միայն մեկ միջանցքի մասին, և դա Լաչինի միջանցքն է Լեռնային Ղարաբաղի համար»։   Սահմանազատում և սահմանագծում Անցած տարի Նիկոլ Փաշինյանը, անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանի սահմանագծման ու սահմանազատման հարցին, նշել էր․ «Ցավով պետք է արձանագրեմ, որ դժվար է պատկերացնել սահմանագծման գործընթացը այն պայմաններում, երբ գրեթե ամենօրյա պարբերականությամբ հայ-ադրբեջանական սահմանին հնչում են կրակոցներ և տեղի են ունենում տարաբնույթ սադրանքներ այն պայմաններում, երբ Ադրբեջանի Զինված ուժերի ստորաբաժանումները ս․ թ․ մայիսի 12-ին Սոթք-Խոզնավար հատվածում ներխուժել են ՀՀ ինքնիշխան տարածք»:  Այս տարի Փաշինյանը նշեց, որ այս ուղղություններով շոշափելի առաջընթաց չկա, քանի որ Ադրբեջանն այդ թեմաներն օգտագործում է Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջների համար․ «Ես պաշտոնական և հրապարակային հարց եմ ուղղում Ադրբեջանի նախագահին. կարո՞ղ եք ցույց տալ Հայաստանի քարտեզը, որը ճանաչում եք կամ պատրաստ եք ճանաչել որպես Հայաստանի Հանրապետություն։ Ինչո՞ւ եմ սա հարցնում: Որովհետև կարող է պարզվել, որ պաշտոնական Ադրբեջանի տեսակետով Հայաստանի տարածքի միայն կեսը կամ ավելի քիչն է Հայաստանի Հանրապետությունը։ Եթե Ադրբեջանը ճանաչի Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը ոչ թե տեսականորեն, այլ կոնկրետ, ես նկատի ունեմ մեր միջազգայնորեն ճանաչված 29800 քառակուսի կիլոմետր տարածքի ամբողջականությունը, կնշանակի, որ մենք կարող ենք խաղաղության պայմանագիր կնքել՝ փոխադարձաբար ճանաչելով միմյանց տարածքային ամբողջականությունը։ Հակառակ դեպքում մենք կունենանք ֆիկտիվ խաղաղության պայմանագիր, և դրանից հետո Ադրբեջանը կօգտագործի սահմանների սահմանազատման գործընթացը նոր տարածքային պահանջների և օկուպացիայի համար»։ Այպիսով, Փաշինյանի երկու ելույթներում նկատվում են մի քանի տարբերություններ․ Անցած տարի նա առաջարկում էր զորքերը հայելային հետ քաշել հայ-ադրբեջանական սահմանից, այս տարի ասում է, որ Ադրբեջանը պետք է դուրս գա ՀՀ սուվերեն տարածքից։ Անցած տարի Փաշինյանը խոսում էր ԼՂ հակամարտության՝ ԵԱՀԿ ՄԽ հովանու ներքո կարգավորման մասին, այս տարի նա ՄԽ-ը չհիշատակեց իր ելույթում։ Անցած տարի  Փաշինյանը հայտարարում էր, որ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը չի կարող կասեցվել ուժի կիրառման միջոցով, այս տարի նա խոսեց ԼՂ-ում բնակվող հայերի իրավունքների և անվտանգության մասին։ Անցած տարի Փաշինյանը խոսում էր Թուրքիան Հայաստանին կապող երկաթուղու մասին, այս տարի նա այդ մասին ոչինչ չնշեց։ Այս տարվա ելույթում էլ նա խոսեց տարածաշրջանային անվտանգային կազմակերպությունների ոչ պատշաճ արձագանքի մասին, իսկ անցած տարվա ելույթում նա ոչինչ չէր նշել անվտանգային որևէ կազմակերպության մասին։ Աննա Սահակյան
11:45 - 26 սեպտեմբերի, 2022
Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային ժառանգության միտումնավոր ոչնչացումը մարտահրավեր է համայն մարդկության համար. Միրզոյան

Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային ժառանգության միտումնավոր ոչնչացումը մարտահրավեր է համայն մարդկության համար. Միրզոյան

Սեպտեմբերի 24-ին ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը Նյու Յորքում հանդիպում է ունեցել ՄԱԿ Գլխավոր քարտուղարի տեղակալ, Քաղաքակրթությունների դաշինքի Բարձր ներկայացուցիչ Միգել Անխել Մորատինոսի հետ: Արարատ Միրզոյանը կարևորել է ՄԱԿ Քաղաքակրթությունների դաշինքի գործունեությունը` ուղղված քաղաքակրթությունների միջև ներդաշնակությանը, միջկրոնական և միջմշակութային երկխոսության խթանմանը: ՀՀ արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարն անդրադարձ է կատարել Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի դեմ Ադրբեջանի վերջին ագրեսիայի հետևանքներին՝ ընդգծելով միջազգային կառույցների կողմից ագրեսոր պետությանը հստակորեն դատապարտելու կարևորությունը: Նախարար Միրզոյանը շեշտել է նաև 44-օրյա պատերազմի հետևանքով ադրբեջանական վերահսկողության տակ անցած տարածքներում հայկական մշակութային և կրոնական ժառանգության պահպանման անհրաժեշտությունը: Հայկական կողմը նշել է, որ Ադրբեջանի կողմից հայկական մշակութային ժառանգության կոթողների միտումնավոր ոչնչացումը մարտահրավեր է ոչ միայն Հայաստանի, այլև համայն մարդկության համար։
14:30 - 25 սեպտեմբերի, 2022