ՆԱՏՕ

Հյուսիսատլանտյան դաշինքի կազմակերպությունը Հյուսիսատլանտյան պայմանագիրը ստորագրած անդամ-երկրների ստեղծած ռազմաքաղաքական կազմակերպությունն է, որը նպատակ է հետապնդում հավաքական անվտանգության և պաշտպանություն պարտականությունների իրականացումը։ Հիմնադրվել է 1949 թ․ ապրիլի 4-ին։ Հաճախ անվանում են ՆԱՏՕ՝ անգլերեն բառերի հապավումից։ 

ՆԱՏՕ-ին անդամակցում են 29 երկիր, որոնցից 27-ը եվրոպական են, երկուսը՝ հյուսիս-ամերիկյան: Հյուսիսատլանտյան դաշինքի որոշում կայացնող գլխավոր մարմինը Հյուսիսատլանտյան դաշինքի խորհուրդն է, իսկ միջազգային բարձրագույն պաշտոնյան՝ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը։ 

Բայդենն ու Էրդողանը քննարկել են ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումն ու հակամարտությունը Ուկրաինայում
 |1lurer.am|

Բայդենն ու Էրդողանը քննարկել են ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումն ու հակամարտությունը Ուկրաինայում |1lurer.am|

1lurer.am: Մադրիդում ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովի շրջանակներում տեղի է ունեցել ԱՄՆ և Թուրքիայի նախագահներ Ջո Բայդենի և Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպումը: Այն տևել է 1 ժամ 10 րոպե և անցել է փակ դռների հետևում։ Երկկողմ հանդիպումից առաջ Թուրքիայի ղեկավարը հույս է հայտնել, որ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի ընդլայնումը կնպաստի ուկրաինական ճգնաժամի կարգավորմանը։ Նրա խոսքով՝ Անկարան հավասարակշռված քաղաքականություն է վարում ուկրաինական հակամարտության և Ուկրաինայից հացահատիկի արտահանման հարցում։ Բայդենը, իր հերթին, ողջունել է ՆԱՏՕ-ին Հելսինկիի և Ստոկհոլմի անդամակցության շուրջ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները և Թուրքիայի դրական դիրքորոշումը, ինչի շնորհիվ Ֆինլանդիան և Շվեդիան նախօրեին Դաշինք հրավիրված երկրների կարգավիճակ են ստացել։ Նախագահներն ընդգծել են նաև Էգեյան ծովում և Սիրիայում կայունության պահպանման կարևորությունը: Բայդենը վերահաստատել է երկկողմ հարաբերությունները զարգացնելու՝ Վաշինգտոնի պատրաստակամությունը:
12:54 - 30 հունիսի, 2022
ՆԱՏՕ-ի նոր ռազմավարական հայեցակարգում ՌԴ-ն համարվում է գլխավոր սպառնալիք, իսկ Չինաստանը՝ մրցակից
 |hetq.am|

ՆԱՏՕ-ի նոր ռազմավարական հայեցակարգում ՌԴ-ն համարվում է գլխավոր սպառնալիք, իսկ Չինաստանը՝ մրցակից |hetq.am|

hetq.am: Մադրիդում ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը հավանություն է տվել Հյուսիսատլանտյան դաշինքի նոր ռազմավարական հայեցակարգին, որտեղ Ռուսաստանն անվանվում է կազմակերպության անվտանգության համար գլխավոր սպառնալիքը։ «Ռուսաստանի Դաշնությունը դաշնակիցների անվտանգության և եվրատլանտյան տարածաշրջանում խաղաղության ու կայունության համար ամենակարևոր և անմիջական սպառնալիքն է»,- նշվում է հայեցակարգում։ Բացի այդ, ՆԱՏՕ-ն Ռուսաստանի ու Չինաստանի գործընկերությունն անվանել է դաշինքի շահերին և արժեքներին սպառնալիք։ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի նոր հայեցակարգի հիմնական թեզերն են. ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումն ամրապնդեց Եվրոպայի անվտանգությունը և դարձավ պատմական հաջողություն: «Այն ամրապնդել է դաշինքը, ապահովել Եվրոպայի միլիոնավոր բնակիչների անվտանգությունը և ներդրում ունեցել եվրաատլանտյան տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության գործում»,- նշվում է փաստաթղթում։ ՆԱՏՕ-ն առճակատում չի փնտրում ՌԴ-ի հետ և սպառնալիք չի ներկայացնում Մոսկվայի համար։ Դաշինքը ակնկալում է պահպանել Մոսկվայի հետ կապի ուղիները ռիսկերի նվազեցման և էսկալացիայի կանխարգելման համար: ՆԱՏՕ-ն զգալիորեն կամրապնդի զսպման և պաշտպանության հնարավորությունները՝ ի պատասխան Ռուսաստանի գործողությունների։ Ռազմավարական միջուկային ուժերը, հատկապես ԱՄՆ-ի, ՆԱՏՕ-ի անվտանգության բարձրագույն երաշխիքն են։ Շարունակությունը՝ hetq.am-ում
17:57 - 29 հունիսի, 2022
Թուրքիան կրկին Շվեդիային ու Ֆինլանդիային կդիմի 33 անձանց արտահանձնման հարցով

Թուրքիան կրկին Շվեդիային ու Ֆինլանդիային կդիմի 33 անձանց արտահանձնման հարցով

Այն բանից հետո, երբ Թուրքիան, Շվեդիան ու Ֆինլանդիան համաձայնության են եկել ՆԱՏՕ-ին սկանդինավյան այս երկրների անդամակցության շուրջ, Անկարան կրկին նրանց կդիմի այն անձնանց արտահանձնման հարցով, որոնց ահաբեկիչ է համարում։ Այս մասին, ինչպես հայտնում է DW-ն, այսօր ասել է Թուրքիայի արդարադատության նախարար Բեքիր Բոզդաղը։ «Ըստ նոր համաձայնագրի՝ մենք Ֆինլանդիային խնդրելու ենք արտահանձնել Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության և Fetö-ի վեցական անդամների։ Շվեդիային խնդրելու ենք արտահանձնել Fetö-ի տասը և Քրդական աշխատավորական կուսակցության տասնմեկ անդամների», - նշել է Բողդաղը։ Fetö-ն քարոզիչ Ֆեթուլլահ Գյուլենի շարժումն է, որին Թուրքայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մեղադրում է 2016 թ-ի պետական հեղաշրջման փորձի համար։ Այս շարժումն, ինչպես նաև Քրդստանի աշխատավորական կուսակցությունը երկրում ահաբեկչական են համարվում։ Մայիսին ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու շուրջ Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի բանակցությունների ֆոնին, երկրները չէին թույլատրել Թուրքիայի պահանջով այս 33 անձանց արտահանձնումը։ Նշենք, որ երեկ Թուրքիան չեղարկել է Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու դիմումների դեմ իր առարկությունը՝ ճանապարհ հարթելով երկու երկրների համար՝ միանալու ռազմական դաշինքին։ Երեք երկրները Մադրիդում փոխըմբռնման հուշագիր են ստորագրել ՆԱՏՕ-ի ղեկավարների գագաթնաժողովից առաջ։   Նորա Վանյան  
16:49 - 29 հունիսի, 2022
Զելենսկին ՆԱՏՕ-ին կոչ է արել ավելի շատ զենք տրամադրել Ուկրաինային

Զելենսկին ՆԱՏՕ-ին կոչ է արել ավելի շատ զենք տրամադրել Ուկրաինային

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին դիմել է ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներին, որոնց ղեկավարները Մադրիդում մասնակցում են դաշինքի գագաթնաժողովին՝ կոչ անելով օգնել «դադարեցնել ուկրաինական խաղաղ քաղաքների դեմ Ռուսաստանի տեռորը» և Ուկրաինայի համար «տեղ գտնել» անվտանգության ընդհանուր տարածքում, հայտնում է «Ուկրաինսկայա պրավդա»-ն։ Իր ելույթում Զելենսկին նշել է, որ պատերազմը չպետք է ձգձգվի, այդ պատճառով էլ Ուկրաինային անհրաժեշտ է ավելի շատ զենք, մասնավորապես՝ ժամանակակից հրետանային միջոցներ տրամադրել։ Ուկրաինային նախագահը կոչ է արել նաև օգնել իր երկրին ոչ միայն զենքով, այլև ֆինանսական միջոցներով և պատժամիջոցներով՝ «Ռուսաստանի դեմ այնպիսի պատժամիջոցներով, որոնք վերջ կդնեն պատերազմը ֆինանսավորելու նրա ընդունակությանը»։   Նորա Վանյան  
15:52 - 29 հունիսի, 2022
ԱՄՆ-ն կավելացնի իր ռազմական ներկայությունը Եվրոպայում

ԱՄՆ-ն կավելացնի իր ռազմական ներկայությունը Եվրոպայում

Ի պատասխան Ռուսաստանից եկող սպառնալիքի՝ ԱՄՆ-ն ավելացնելու է իր ռազմական ներկայությունը Եվրոպայում, այդ թվում՝ բանակային կորպուսի մշտական շտաբ է տեղակայելու Լեհաստանում, Reuters-ի փոխանցմամբ՝ հայտարարել է ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը։ Մադրիդում ընթացող ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովում Բայդենն ընդգծել է նաև Հյուսիսատլանտյան դաշինքի տարածքի «յուրաքանչյուր դյույմը պաշտպանելու» հանձնառությունը։ Նրա խոսքով, դաշինքին անդամակցելու Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի քայլերը ՆԱՏՕ-ն էլ ավելի ուժեղ կդարձնեն, իսկ դրա անդամ երկրներն ավելի անվտանգ կլինեն։ «Մենք անտարակույս ազդակ են հղում այն մասին․․․ որ ՆԱՏՕ-ն ուժեղ է, համախմբված, իսկ քայլերը, որոնք մենք ձեռնարկում ենք այս գագաթնաժողովի ընթացքում, էլ ավելի են ամրապնդելու մեր հավաքական ուժը»։ Բայդենի խոսքով՝ Վաշինգտոնն աշխատելու է այն ուղղությամբ, որպեսզի Իսպանիայում ամերիկյան ականակիր նավերի քանակը չորսից հասցնի վեցի։ Բացի այդ, Բրիտանիա կուղարկվի F-35-ի հավելյալ երկու էսկադրիլյա։   Նորա Վանյան  
15:42 - 29 հունիսի, 2022
Ջոնսոնը նախաձեռնելու է ՆԱՏՕ-ի երկրների պաշտպանական ծախսերի ավելացում
 |azatutyun.am|

Ջոնսոնը նախաձեռնելու է ՆԱՏՕ-ի երկրների պաշտպանական ծախսերի ավելացում |azatutyun.am|

azatutyun.am: Մեծ Բրիտանիայի վարչապետը պատրաստվում է նախաձեռնել ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների պաշտպանական ծախսերի ավելացում: Բորիս Ջոնսոնի կարծիքով՝ դաշինքի անդամ երկրները պետք է իրենց համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) 2 տոկոսից ավելին ծախսեն ռազմական կարիքների վրա։ Նա Մադրիդի գագաթնաժողովում ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցներին կոչ կանի մեծացնել իրենց պաշտպանական ծախսերը՝ ի պատասխան Ռուսաստանի Ուկրաինա ներխուժման, հայտնել են Միացյալ Թագավորության վարչապետի գրասենյակից։ 2014 թվականին Ղրիմի բռնակցումից հետո ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրները պարտավորվել են իրենց ՀՆԱ-ի առնվազն 2 տոկոսը ծախսել պաշտպանության վրա: ՆԱՏՕ-ի 30 երկրներից միայն 8-ն են հասել դրան կամ գերազանցել այդ նպատակը 2021-ին, ընդ որում մի շարք երկրներ` ներառյալ Գերմանիան և Իտալիան, այս տարի ավելացրել են իրենց պաշտպանական ծախսերը Ուկրաինայի պատերազմի պատճառով:
12:10 - 29 հունիսի, 2022
Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի՝ դեպի ՆԱՏՕ ճանապարհը բաց է․ երկու երկրները Թուրքիայի հետ հուշագիր են ստորագրել

Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի՝ դեպի ՆԱՏՕ ճանապարհը բաց է․ երկու երկրները Թուրքիայի հետ հուշագիր են ստորագրել

Թուրքիան հանել է Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու դիմումների դեմ իր առարկությունը՝ ճանապարհ հարթելով երկու երկրների համար՝ միանալու ռազմական դաշինքին։ Այս մասին գրում է Politico-ն։ Երեք երկրները Մադրիդում փոխըմբռնման հուշագիր են ստորագրել երեքշաբթի երեկոյան՝ ՆԱՏՕ-ի ղեկավարների գագաթնաժողովից առաջ։ Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո, որը ՌԴ-ն հայտարարել է որպես «հատուկ ռազմական գործողություն», հյուսիսային Եվրոպայի երկու երկրները՝ Ֆինլանդիան և Շվեդիան, հայտարարեցին ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու մտադրության մասին, ինչին դեմ կանգնեց Թուրքիան՝ կարծիք հայտնելով, որ Ստոկհոլմն ու Հելսինկին պետք է վերանայեն իրենց վերաբերմունքը Թուրքիայում ահաբեկչական համարվող Քրդական բանվորական կուսակցության նկատմամբ:  Ռուսական կողմն էլ նշեց, որ երկիրը չի համակերպվի Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի՝ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու հետ։ «ՆԱՏՕ-ում մենք միշտ ցույց ենք տվել, որ անկախ մեր տարաձայնություններից՝ մենք միշտ կարող ենք նստել, ընդհանուր լեզու գտնել և լուծել ցանկացած հարց»,- հայտարարել է դաշինքի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը ստորագրման արարողությանը հաջորդած մամուլի ասուլիսում։ Ֆինլանդիայի նախագահ Սաուլի Նինիստոյի տարածած հայտարարության մեջ նշվում է, որ «համատեղ հուշագիրն ընդգծում է Ֆինլանդիայի, Շվեդիայի և Թուրքիայի հանձնառությունը՝ ցուցաբերելու ամբողջական աջակցություն միմյանց անվտանգությանը սպառնացող վտանգների դեմ»․ «Մեր՝ ՆԱՏՕ-ի դաշնակից դառնալն ավելի կամրապնդի այս պարտավորությունը»: ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը հայտնել է, որ հուշագիրն ունի մի քանի բաղադրիչ։ Նախ, նա նշել է, որ Հելսինկին և Ստոկհոլմը պարտավորվում են «լիովին աջակցել Թուրքիային՝ ընդդեմ նրա ազգային անվտանգության սպառնալիքների»: Ստոլտենբերգն առանձնացրել է Քրդական բանվորական կուսակցությանը, որին Թուրքիան, ԱՄՆ-ն և ԵՄ-ն որակել են որպես ահաբեկչական կազմակերպություն․ «Երկու երկրներն էլ կաշխատեն Քրդստանի բանվորական կուսակցության գործունեությունը ճնշելու ուղղությամբ․․․ Թուրքիայի հետ համաձայնություն կկնքեն արտահանձնման վերաբերյալ»։ Նա նաև հավելել է, որ սկանդինավյան երկու երկրները «զենքի էմբարգո չեն դնի» Թուրքիայի դեմ։ Բացի Ստոլտենբերգի ընդգծած կետերից՝ հուշագրում նշվում է, որ Ֆինլանդիան և Շվեդիան նաև պայմանավորվել են «չաջակցել» Սիրիայում քրդական զինված ուժերին, ինչպես նաև գյուլենական շարժմանը:  Արդեն այսօր ՆԱՏՕ-ի առաջնորդները կարող են պաշտոնական որոշում կայացնել՝ հրավիրելու Ֆինլանդիային և Շվեդիային միանալ դաշինքին: Այնուհետև գործընթացը կշարունակվի ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներում․ բոլոր 30 խորհրդարանները պետք է վավերացնեն դաշինքի ընդլայնումը: Այս տեխնիկական հարցերի պատճառով Ստոլտենբերգը հրաժարվել է երկու երկրների՝ դաշինքին պաշտոնապես միանալու կոնկրետ ժամկետ հայտնելուց։ Այնուամենայնիվ, նա վստահություն է հայտնել, որ ՆԱՏՕ-ն շուտով կաճի և ընդգծել «առաջադեմ, լավ զարգացած» ռազմական հնարավորությունները, որոնք երկու երկրները կբերեն դաշինքին: Նշենք, որ Ֆինլանդիան ու Շվեդիան աշխարհագրական դիրքերի տեսանկյունից ռազմավարական դիրք ունեն ՆԱՏՕ-ի համար, և Ստոլտենբերգը ընդգխել է, որ «դա իսկապես կամրապնդի իրենց ներկայությունն աշխարհի այդ հատվածում»։
10:30 - 29 հունիսի, 2022
Շվեդիան, Ֆինլանդիան և Թուրքիան աշխատում են անվտանգության համաձայնագրի վրա. ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար |armenpress.am|

Շվեդիան, Ֆինլանդիան և Թուրքիան աշխատում են անվտանգության համաձայնագրի վրա. ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար |armenpress.am|

armenpress.am: ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը հայտնել է, որ Շվեդիան, Ֆինլանդիան և Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի հովանու ներքո ներկայումս աշխատում են անվտանգության համաձայնագրի վրա։ Այս մասին Բրյուսելում Շվեդիայի վարչապետ Մագդալենա Անդերսոնի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսում հայտարարել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը։ Նրա խոսքով՝ փաստաթուղթը կներառի այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են զենքի արտահանումը, ահաբեկչության դեմ պայքարը։ «Այժմ մենք միասին աշխատում ենք Շվեդիայի, Ֆինլանդիայի և մեր դաշնակից Թուրքիայի միջև համաձայնագրի շուրջ՝ որպես անվտանգության խնդիրների լուծման շարունակական ջանքերի մաս, այդ թվում՝ զենքի արտահանման և ահաբեկչության դեմ պայքարի հետ կապված»,- ասել է Ստոլտենբերգը։ Նա ընդգծել է, որ Թուրքիայի մտահոգությունները ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի հայտերի վերաբերյալ արդարացված են և պետք է հաշվի առնվեն։ Ֆինլանդիան և Շվեդիան մայիսի 18-ին պաշտոնապես դիմել են ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու համար։ Հելսինկին և Ստոկհոլմը հայտարարել են դաշինքին միանալու իրենց մտադրության մասին՝ Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև տեղի ունեցող ռազմական գործողությունների  ֆոնին։ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ Անկարան չի կարող հավանություն տալ Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցությանը ՆԱՏՕ-ին, քանի որ այդ երկրները աջակցում են ահաբեկչական կազմակերպություններին և պատժամիջոցներ են սահմանում Թուրքիայի դեմ։
13:56 - 28 հունիսի, 2022
ՆԱՏՕ-ն արագ արձագանքման ուժերի թվաքանակը կհասցնի 300 հազարի․ Ստոլտենբերգ

ՆԱՏՕ-ն արագ արձագանքման ուժերի թվաքանակը կհասցնի 300 հազարի․ Ստոլտենբերգ

ՆԱՏՕ-ն զգալիորեն կավելացնի իր արագ արձագանքման ուժերի թվաքանակը մինչև ավելի քան 300 հազար, Reuters-ի փոխանցմամբ՝ հայտարարել է կազմակերպության գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը։ Այդ թվաքանակն այժմ կազմում է շուրջ 40 հազար մարդ։ Մադրիդում այս շաբաթ կայանալու է Հյուսիսատլանտյան դաշինքի գագաթնաժողովը։ Ինչպես հայտնել է Ստոլտենբերգը, կազմակերպությունը փոփոխելու է նաև Ռուսաստանին վերաբերող ձևակերպումները, որը ՆԱՏՕ-ի 2010 թ-ի ռազմավարական հայեցակարգում դեռևս նշվում է՝ որպես ռազմավարական գործընկեր։ «Ռազմավարական հայեցակարգում, որը համաձայնեցնելու ենք Մադրիդում, այդպիսի բան չի լինելու», - ասել է նա։ «Ակնկալում եմ, որ դաշնակիցները հստակ հայտարարեն, որ Ռուսաստանն ուղղակի սպառնալիք է մեր անվտանգությանը, արժեքներին, կանոնների վրա հիմնված միջազգային կարգերին», - հավելել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը։   Նորա Վանյան  
16:47 - 27 հունիսի, 2022
Մադրիդում ցույց է անցկացվել՝ ընդդեմ ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովի

Մադրիդում ցույց է անցկացվել՝ ընդդեմ ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովի

Հազարավոր մարդիկ այսօր ցույցի էին դուրս եկել Իսպանիայի մայրաքաղաքում՝ ընդդեմ ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովի, որը կայանալու է Մադրիդում հաջորդ շաբաթ, հայտնում է Reuters-ը։ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամ երկրների առաջնորդները հանդիպելու են հունիսի 29-30-ըը, ակնկալվում է, որ քննարկվելու է կազմակերպությանը Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցության հարցը, որին դեմ է Թուրքիան։ Սկանդինավյան այս երկրներն անդամակցության հայտ էին ներկայացրել Ուկրաինայի վրա Ռուսաստանի հարձակումից հետո, որը վերջինս «հատուկ ռազմական գործողություն է անվանում»։ Ցուցարարների պնդմամբ՝ Եվրոպայում պաշտպանական ոլորտի ծախսերի ավելացումը, որին ձգտում է ՆԱՏՕ-ն, սպառնալիք է խաղաղությանը։ «Ոչ մի ՆԱՏՕ, ոչ մի [ռազմական] բազա, թող ամերիկացիները հեռանան և մեզ հանգիստ թողնեն՝ առանց պատերազմների և զենքի», - ասում է Մադրիդի բնակիչ Կոնչա Օյոսը։ Մյուս ցուցարարի խոսքով՝ ՆԱՏՕ-ն ուկրաինական պատերազմի համար լուծում չէ։ Ցույցի կազմակերպիչները հայտարարել են, որ մասնակիցների թիվը հասել է 5 հազարի, սակայն Մադրիդի իշխանությունը այլ թիվ է նշել՝ 2,200։ Գլխավոր լուսանկարը՝ REUTERS-ի Նորա Վանյան
20:44 - 26 հունիսի, 2022
Ի՞նչ է ուզում Թուրքիան, որ համաձայնի՝ ՆԱՏՕ-ին Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցությանը․ The New York Times

Ի՞նչ է ուզում Թուրքիան, որ համաձայնի՝ ՆԱՏՕ-ին Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցությանը․ The New York Times

Ֆինլանդիան ու Շվեդիան ՆԱՏՕ-ին անդամակցության հայտ են ներկայացրել, սակայն դաշինքին միանալու համար անհրաժեշտ է դրա բոլոր անդամ երկրների համաձայնությունը։ Թուրքիան մի շարք պահանջներ է առաջ քաշել՝ այդ քայլին կողմ քվեարկելու համար։ The New York Times-ը գրում է այդ պահանջների և սկանդինավյան այս երկու երկրների անդամակցության հեռանկարների մասին։ Հոդվածը ներկայացնում ենք կրճատումներով․ «Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա խթան է դարձել, որպեսզի Ֆինլանդիան ու Շվեդիան նախորդ ամիս ՆԱՏՕ-ին անդամակցության հայտ ներկայացնեն՝ հույս ունենալով արագ և առանց խոչընդոտների միանալու դաշինքին։ Փոխարենը նրանք հայտնվել են անելանելի վիճակում, նրանց ճանապարհը փակել է Թուրքիայի անկանխատեսելի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը։ Հունիսի 29-ին Մադրիդում մեկնարկելու է ՆԱՏՕ-ի ամենամյա գագաթնաժողովը, սակայն հայտերի արագացված քննարկման վերաբերյալ նրանց [Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի – խմբ․] սպասումները արագ մարել է  այն բանից հետո, երբ Էրդողանը հետ է կանգնել իր այն խոստումներից, թե չի խոչընդոտելու նրանց։ Էրդողանի արտաքին քաղաքականության գծով խոսնակ Իբրահիմ Քալընի խոսքով՝ այս երկրներին ընդունելու ժամանակացույց չկա, նա խոսել է անգամ մեկ տարով հետաձգման մասին։ Ֆինլանդիան հատկապես սրտնեղած է՝ հաշվի առնելով Ռուսաստանի հետ 830 մղոն սահմանը։ Փետրվարի 24-ի ներխուժումից (Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա – խմբ․) հետո Ֆինլանդիան արագ սկսել է նախապատրաստել իր հայտը, իսկ ֆինն դիվանագետները, արտգործնախարար Պեկկա Հաավիստոյի խոսքով՝ «նախապես կապվել են ՆԱՏՕ-ի բոլոր 30 անդամ պետությունների հետ և ստացել նրանց հաստատումը»։ Ֆինլանդիայի նախագահ Սաուլի Նիինիստյոյի պնդմամբ՝ նրանց թվում էր նաև Էրդողանը։ Սակայն Թուրքիան անսպասելիորեն առարկություններ է հայտնել։ Էրդողանը բազմաթիվ պահանջներ է առաջ քաշել, որոնք հիմնականում վերաբերում են ազգայնականությանն առնչվող ներքին հարցերի, օրինակ, քրդական անջատողականությանն ու ահաբեկչությանը, ինչպես նաև ընդդիմադիր առաջնորդ Ֆեթուլլահ Գյուլենի որոշ հետևորդների արտահանձնմանը։ ԱՄՆ-ում բնակվող Գյուլենին Էրդողանը մեղադրում է 2016 թ-ին իր դեմ պետական հեղաշրջման անհաջող փորձի համար։ Թուրքիան ուզում է, որ Ֆինլանդիան ու Շվեդիան խստացնեն իրենց հակաահաբեկչական օրենքները, իրեն հանձնեն որոշ անձանց, այդ թվում՝ մի շարք քուրդ լրագրողների, և չեղարկեն Թուրքիային զենքի վաճառքի ոչ պաշտոնական էմբարգոն, որը սահմանվել է 2019 թ-ին Սիրիաի հյուսիսում Թուրքիայի ռազմական միջամտությունից հետո։ Այս երկուշաբթի կայացել է Շվեդիայի, Ֆինլանդիայի և Թուրքիայի՝ վերջին մի քանի շաբաթվա ընացքում առաջին հանդիպումը՝ ՆԱՏՕ-ի հովանու ներքո, սակայն արդյունքներն աննշան են եղել։ «Մենք մեզ չենք սահմանափակում որևէ ժամանակացույցով։ Այս գործընթացի արագությունն ու մասշտաբները կախված են նրանից, թե ինչպես և որքան արագ այս երկրները կսկսեն համապատասխանել մեր ակնկալիքներին», - հանդիպումից հետո ասել է Քալընը։ Գալիք տարվա հունիսին Թուրքիայում ընտրություններ են անցկացվելու, և Էրդողանի պոպուլյարությունը նվազում է թուրքական տնտեսության անկմանը զուգահեռ։ Քրդական հարցը Թուրքիայում կարևոր է, և Էրդողանն այժմ շահարկում է ազգայնական տրամադրությունները՝ միաժամանակ ճնշելով այլակարծությունն ու անկախ լրագրությունը։ Շվեդական հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում ՆԱՏՕ-ի նախկին պաշտոնյա Ստեֆանի Բաբստն ասել է, որ Էրդողանի իրական օրակարգը ներքաղաքական է։ «Նախևառաջ, այն ուղղված է նրա ընտրազանգվածին։ Նրան ընտրություններ են սպասվում։ Թուրքիայում տնտեսական իրավիճակը բավականին սարսափելի է, այդ պատճառով էլ նա ուզում է առաջնորդի հատկանիշներ ցուցադրել։ Եվ վախենամ, որ նա օգտագործում է Շվեդիայի ու Ֆինլանդիայի «հարցը», որ հասնի իր ռազմավարական նպատակներին»։ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը հայտարարել է, որ ահաբեկչության վերաբերյալ Թուրքիայի մտահոգություններն «լեգիտիմ են» և պետք է լսելի լինեն և արձագանք գտնեն։ Նա նշել է նաև, որ վստահ է՝ Ֆինլանդիան ու Շվեդիան կնդամակցեն դաշինքին։ Սակայն Պեկկա Հաավիստոն նշում է, որ Էրդողանը նյարդայնացնում է իր դաշնակիցներին պատերազմի փուլում, երբ հարցականի տակ է Եվրոպայի անվտանգությունը։ «Շահարկումներն այն մասին, որ հարցը կարող է հետաձգվել մինչև Թուրքիայում կայանալիք ընտրությունները, մեծ հիասթափություն կլինեն ՆԱՏՕ-ի շատ երկրների համար, էլ չեմ խոսում Ֆինլանդիայի ու Շվեդիայի մասին», - ասել է նա։ ԱՄՆ-ն հրապարակավ սատարում է Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի անդամակցությունը։ Ֆինլանդիայի արտգործնախարար Հաավիստոն պարբերաբար կապի մեջ է պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի և Սպիտակ տան մյուս պաշտոնյաների և սենատորների հետ։ Կոնգրեսը նույնպես աջակցություն է հայտնել, Սենատում արդեն լսումներ են նախապատրաստվում վավերացման հարցով քվեարկության համար, հենց Թուրքիայի հետ խնդիրները լուծվեն։ ՆԱՏՕ-ի բոլոր անդամ պետությունների օրենսդիր մարմինները նոր անդամների անդամակցության դեպքում պետք է վավերացնեն փոփոխությունները հիմնարար պայմանագրում, և այս գործընթացը կարող է տևել մինչև մեկ տարի։ Սակայն Հաավիստոյի խոսքով՝ Ֆինլանդիան ու Շվեդիան հստակ հավաստիացումներ են ստացել, որ ՆԱՏՕ-ի առանձին երկրները, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ն Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան ու Գերմանիան իրենց օգնության կգան անհրաժեշտության դեպքում։ «Այնպես որ, մենք մեզ ապահով ենք զգում, - ասել է նա։ - Չնայած որ այս պահին մեր անվտանգության համար անմիջական ռիսկ չկա»»։   Նորա Վանյան Հետևե՛ք մեզ նաև Telegram -ում։  
19:41 - 23 հունիսի, 2022
Ստոլտենբերգը չի կարողացել երաշխավորել Շվեդիայի եւ Ֆինլանդիայի արագ անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին

 |armenpress.am|

Ստոլտենբերգը չի կարողացել երաշխավորել Շվեդիայի եւ Ֆինլանդիայի արագ անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին |armenpress.am|

armenpress.am:  ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը չի կարող երաշխավորել, որ Շվեդիան եւ Ֆինլանդիան շուտով դառնան Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամներ: «Իմ նպատակն առաջվա նման մտահոգությունն է, որպեսզի նրանք (Շվեդիան եւ Ֆինլանդիան) կարողանան անդամակցել (ՆԱՏՕ-ին) ամենամոտ ժամանակներս։ Ես չեմ կարող դա երաշխավորել, բայց ես ասում եմ, որ դա դեռեւս իմ նպատակն է,- ասել է Ստոլտենբերգը հունիսի 22-ին Բրյուսելում կայացած միջոցառմանը, որը կազմակերպել էր ամերիկյան Politico թերթը: Ինչպես գրում է թերթը, ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը չի կորցնում լավատեսությունը ՆԱՏՕ-ին հյուսիսային երկու երկրների անդամակցության առիթով, չնայած Թուրքիայի առարկությանը: «Դա առաջին անգամը չէ, երբ (ՆԱՏՕ-ի գծով) մեկ կամ մի քանի դաշնակիցներ համաձայն չեն մյուսների հետ»,- հիշեցրել է նա: ՆԱՏՕ-ում Ֆինլանդիայի եւ Շվեդիայի դեսպանները մայիսի 18-ին Ստոլտենբերգին են հանձնել Հյուսիսատլանտայն դաշինքին իրենց երկրների անդամակցության հայտերը: Թուրքիայի նախագահ Թայիփ էրդողանն այն ժամանակ հայտարարել է, որ Անկարան հավանություն չի տա այդ երկրների ընդունմանը ՆԱՏՕ, քանի դեռ նրանք չեն որոշի իրենց վերաբերմունքը ահաբեկչական կազմակերպությունների նկատմամբ: Հունիսի 20-ին Թուրքիայի, Ֆինլանդիայի եւ Շվեդիայի պաշտոնատար անձինք Բրյուսելում անցկացրել են հանդիպում ՆԱՏՕ-ի ներկայացուցիչների հետ: Ստոլտենբերգն այն համարել է կառուցողական՝ հավելելով, որ Անկարան ունի օրինական անհանգստություններ, որոնք անհրաժեշտ է վերացնել: Թուրքիայում հայտարարել են, որ բանակցությունները կշարունակվեն, հաղորդել է ՏԱՍՍ-ը: Հետևե՛ք մեզ նաև Telegram-ում
10:38 - 23 հունիսի, 2022