Թուրքիա

Թուրքիայի Հանրապետությունը պետություն է Եվրասիայի հարավարեւմտյան հատվածում։ Սահմանակցում է Հունաստանին, Բուլղարիային, Վրաստանին, Իրաքին, Սիրիային, Հայաստանին, Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը եւ Ադրբեջանի էքսկլավ Նախիջեւանի Ինքնավար Հանրապետությանը։ Բնակչությունը 2015թ. մարդահամարի տվյալներով 82.003.882 մարդ։ Տարածքը 783.562 կմ²։ Երկիրը ղեկավարում է նախագահ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանը։

Red Balloon Challenge․ Թուրքիայի ագրեսիան տարածաշրջանային խնդիր է․ փուչիկն ուռել ու իսկական պատուհաս է դարձել

Red Balloon Challenge․ Թուրքիայի ագրեսիան տարածաշրջանային խնդիր է․ փուչիկն ուռել ու իսկական պատուհաս է դարձել

Արցախա-ադրբեջանական պատերազմի 21-րդ օրը  համացանցում սկսվեց, հետագայում մեծ թափ առավ Red Balloon Challenge նախաձեռնությունը․ վերցնում ենք կարմիր փուչիկ, պայթեցնում այն, տեսանկարահանում եւ տեղադրում սոցիալական ցանցերում՝ #redballoonchallenge հեշթեգով։ Red balloon-ը լի է Թուրքիայի ագրեսիայով ու բռնությամբ, այն պայթեցնելով՝ աշխարհին կոչ է արվում դադարեցնել Թուրքիայի ահաբեկչական գործունեությունը, բռնությունները ու պատժամիջոցներ կիրառել Թուրքիայի նկատմամբ։ Մարտահրավերի նախաձեռնողներից Մերի Բաբոյանն Infocom-ի հետ զրույցում ասաց, որ գաղափարը ամբողջ աշխարհի ուշադրությունը պատերազմի վրա հրավիրելն ու աշխարհի աջակցությունը ստանալն է։ Իսկ թե ինչու է ընտրվել հենց կարմիր փուչիկը, մեր զրուցակիցն ասաց, որ այն խորհրդանշում է Թուրքիան․ «Ամբողջ աշխարհն արդեն ընդունել է, որ այն, ինչ հիմա կատարվում է Արցախում, ոչ միայն Ադրբեջանի նախաձեռնությամբ է, այլեւ Թուրքիայի»,- շեշտեց նախաձեռնության համահեղինակը՝ հավելելով, որ սա տարածաշրջանային խնդիր է, եւ փուչիկն ուռել ու իսկական պատուհաս է դարձել։ Մարտահրավերն ի սկզբանե նպատակ է ունեցել ոչ միայն լոկալ, այլեւ միջազգային տարածում ունենալ․ «Քանի որ թիրախը ոչ միայն Հայաստանն է, այլեւ արտասահմանը, տարածման շնորհիվ 500 մասնակիցների մեջ կան մարդիկ նաեւ ԱՄՆ-ից, Գերմանիայից, Իտալիայից, Չինաստանից, Ռուսաստանի Դաշնությունից»։ Ու թեեւ հիմա ֆեյսբուքյան եւ ինստագրամյան տիրույթներում մարտահրավերն առավել ակտիվ է տարածվում, քան թվիթերում, սակայն Բաբոյանը շեշտեց, որ համաշխարհային առավել լայն տարածման եւ միջազգային հանրությանը ներգրավելու համար այդ հարթակը եւս կթիրախավորվի։  Սեդա Առաքելյան
13:00 - 24 հոկտեմբերի, 2020
Mercury Public Affairs լոբբիստական ընկերությունը խզել է Թուրքիայի հետ պայմանագիրը |armenpress.am|

Mercury Public Affairs լոբբիստական ընկերությունը խզել է Թուրքիայի հետ պայմանագիրը |armenpress.am|

armenpress.am:  Mercury Public Affairs լոբբիստական ընկերությունը խզել է Թուրքիայի հետ 1 միլիոն դոլարի պայմանագիրը: Ինչպես տեղեկացնում է ԱՄՆ-ի հայ դատի հանձնախմբի կայքը, Mercury-ն ծառայություններ է մատուցել թուրք-ամերիկյան խորհրդին, որը գլխավորում է  Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի մերձավոր Մեհմեդ Յալչինդագը։ «Մենք ողջունում ենք Mercury-ի որոշումը վերջ դնել Թուրքիայի կառավարության հետ կապերին եւ նրա ցեղասպանական քաղաքականությանը։ Հուսով ենք, որ այս որոշումը օրինակ կծառայի այլ կազմակերպությունների համար, որոնք աշխատում են ավտորիտար ռեժիմների համար կամ նրանց հետ»,- այս մասին ասել է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի արեւմտյան տարածաշրջանի տնօրենների խորհրդի նախագահ Նորա Հովսեփյանը։   Mercury Public Affairs լոբբիստական ընկերությունը ներկայացնում է  այպիսի հաճախորդներին, ինչպիսիք են Microsoft-ը, American Airlines-ը և Starbucks-ը։
09:58 - 24 հոկտեմբերի, 2020
Genocide Watch-ն Ադրբեջանին շնորհել է ցեղասպանության սպառնալիքի 9-րդ` բնաջնջում և 10-րդ` ժխտողականություն աստիճանները |armenpress.am|

Genocide Watch-ն Ադրբեջանին շնորհել է ցեղասպանության սպառնալիքի 9-րդ` բնաջնջում և 10-րդ` ժխտողականություն աստիճանները |armenpress.am|

armenpress.am: Աշխարհում ցեղասպանության վտանգի գնահատմամբ զբաղվող հեղինակավոր Genocide Watch կազմակերպությունը Ադրբեջանին «շնորհել է» ցեղասպանության սպառնալիքի 9-րդ` բնաջնջում և 10-րդ` ժխտողականություն աստիճանները: Genocidewatch-ն անդրադառնում է սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի կողմից Արցախի դեմ սանձազերծած պատերազմին.  «Ադրբեջանն օգտագործում է Թուրքիայի և Իսրայելի կողմից մատակարարվող անօդաչու թռչող սարքեր ՝ հայկական զորքերի, գյուղերի և քաղաքացիական բնակչության խոցման համար: Քաղաքացիական բնակչության վրա ադրբեջանական ռազմական հարձակումները ռազմական հանցագործություններ են ՝ Ժնևյան կոնվենցիաներին համապատասխան»,- նշված է հոդվածում։   Հայոց ցեղասպանությունը ժխտելու, ատելության խոսքը պաշտոնապես օգտագործելու և Արցախում խաղաղ բնակիչների վրա ներկայիս հարձակումների պատճառով Genocide Watch-ը կարծում է, որ Ադրբեջանը գտնվում է 9-րդ ՝ բնաջնջում և 10 –րդ՝ ժխտողականություն աստիճաններում։ Genocide Watch-ի գնահատմամբ՝ ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդը պետք է պահանջի, որ Ադրբեջանը դադարեցնի բոլոր հարձակողական գործողությունները Արցախի Հանրապետության դեմ և կրակի դադարեցման հրաման տա։ «ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդը պետք է դիմի ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարին եւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին  «բարի ծառայությունների» խնդրանքով՝ Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ հակամարտության կարգավորման համար: Անվտանգության խորհուրդը պետք է Ադրբեջանին զենքի վաճառքի էմբարգո սահմանի։ Համաշխարհային առաջնորդները պետք է դատապարտեն Ալիևի ռեժիմի կողմից ատելության հրահրումը և ցեղասպանության ժխտումը»,- նշվում է Genocide Watch-ը:
09:38 - 24 հոկտեմբերի, 2020
Ստոլտենբերգը չպատասխանեց ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիայի օգնությամբ Ղարաբաղ վարձկաններ փոխադրելուն առնչվող հարցին
 |azatutyun.am|

Ստոլտենբերգը չպատասխանեց ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիայի օգնությամբ Ղարաբաղ վարձկաններ փոխադրելուն առնչվող հարցին |azatutyun.am|

azatutyun.am: ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգն այսօր Բրյուսելում տեղի ունեցած ճեպազրույցի ընթացքում հրաժարվեց պատասխանել այն հարցին, թե որքանով է ընդունելի, որ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամ Թուրքիան, ըստ բազմաթիվ հաղորդագրությունների, Սիրիայից մահմեդական գրոհային վարձկաններ է փոխադրում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտի: Արձագանքելով այդ հարցին` Ստոլտենբերգն ասել է, թե ՆԱՏՕ-ն խորը մտահոգություն է հայտնում Ղարաբաղի հակամարտության և հատկապես խաղաղ բնակիչների շրջանում զոհերի կապակցությամբ: «Մենք կողմերին հստակ ազդանշան ենք ուղարկում այն մասին, որ ռազմական գործողություններն անհրաժեշտ է անհապաղ դադարեցնել»,- ասել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը: «ՆԱՏՕ-ն հակամարտության կողմ չէ, մենք սատարում ենք խաղաղ լուծում գտնելու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ջանքերին, կոչ ենք անում դադարեցնել կրակը, գտնել դիվանագիտական, խաղաղ լուծում»,- ասել է Ստոլտենբերգը:
20:19 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Մահաբեր զենքի դետալներ չտալ Թուրքիային, ճանաչել Արցախի անկախությունը. Օտտավայում այսօր հզոր ցույց եւ երթ է սպասվում
 |armtimes.com|

Մահաբեր զենքի դետալներ չտալ Թուրքիային, ճանաչել Արցախի անկախությունը. Օտտավայում այսօր հզոր ցույց եւ երթ է սպասվում |armtimes.com|

armtimes.com: Այսօր, Հայաստանի ժամանակով 20:00-ին Կանադայի մայրաքաղաք Օտտավայում կմեկնարկեն հայ համայնքի նախաձեռնած բողոքի ակցիաները՝ Արցախի անկախության ճանաչման, Թուրքիային զենք մատակարարելուց հրաժարվելու եւ այլ պահանջներով:   Հայ համայնքի ներկայացուցիչներից United Armenian Council of Ontario (UACO)  (Օնտարիոյի միացյալ հայկական խորհուրդ) կազմակերպության անդամ Էդգար Մանուկյանը հայտնեց, որ գլխավոր ակցիան նախատեսվում է Օտտավայի պառլամենտի շենքի առջեւ, որտեղ այսօր Արցախի թեմայով քննարկում է լինելու: «Այն բոլոր իվենթները, որ ես տեսել եմ, թույլ են տալիս ենթադրել, որ շուրջ 1000 մեքենա միայն Տորոնտոյից կշարժվի դեպի Օտտավա: Մտածում եմ, որ մոտ այդքան էլ երեւի Մոնրեալից կլինի: Շատ բազմամարդ հավաք ենք սպասում»,- ասաց Մանուկյանը՝ հավելելով. «Փակագծերը չբացեմ, բայց հատուկ ենք այս օրն ընտրել: Ըստ մեր ունեցած տեղեկությունների՝ կանադական պառլամենտում քննարկում է լինելու այսօր: Մեր ամբողջ նպատակը լինելու է գնալ եւ կանադական պառլամենտի իշխող խմբակցության պատգամավորներին հանդիպել, նրանց բացատրել, համոզել փաստարկներով, որ Արցախի ճանաչումը այլընտրանք չունի»,- ասաց Մանուկյանը: Հայ համայնքի ներկայացուցիչները պատրաստվում են պատգամավորների կանչել պառլամենտի շենքից դուրս եւ նրանց նկատմամբ ճնշում գործադրել՝ չլռեռու, չաջակցելու Թուրքիային՝ մահաբեր զենք արտադրելու եւ Ադրբեջանին մատակարարելու հարցում:Կարդալ ավելին՝ armtimes.com-ում։    
18:21 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպանատունն իր քաղաքացիներին զգուշացրել է առևանգման և ահաբեկչության վտանգի մասին

 |armenpress.am|

Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպանատունն իր քաղաքացիներին զգուշացրել է առևանգման և ահաբեկչության վտանգի մասին |armenpress.am|

armenpress.am: Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպանատունն իր քաղաքացիներին և օտարերկրացիներին զգուշացրել է առևանգման և ահաբեկչական հարձակման հավանական վտանգի մասին: Այս մասին ասված է դեսպանատան պաշտոնական կայքում տարածած հաղորդագրությունում: «Թուրքիայում ԱՄՆ-ի առաքելությունը ստույգ հաղորդագրություններ է ստացել Ստամբուլում Ամերիկայի քաղաքացիների, ինչպես նաև արտասահմանցիների հավանական առևանգման վերաբերյալ, ինչպես նաև հավանական ահաբեկչական հարձակումների, այդ թվում՝ ընդդեմ ԱՄՆ-ի Գլխավոր հյուպատոսության, ինչպես նաև Թուրքիայի այլ վայրերում: ԱՄՆ-ի քաղաքացիներին հորդորում ենք ցուցաբերել առավելագույն զգուշություն այն տեղերում, որտեղ կարող են հավաքվել ամերիկացիներ և արտասահմանցիներ, ներառյալ մեծ գրասենյակային շինությունները և առևտրի կենտրոնները»,- նշված է հաղորդագրությունում: ԱՄՆ դեսպանատունը հայտարարել է, որ ժամանակավորապես դադարեցնում է վիզաների և քաղաքացիության տրամադրումները, իսկ նախօրոք ծրագրված հանդիպումներ ունեցող անձինք կտեղեկացվեն այն մասին, թե ինչպես հետաձգեն հանդիպումը՝ անվտանգության նկատառումներից ելնելով:
18:10 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Ադրբեջանի կիրառած թուրքական «Բայրաքթարների» ռումբերի մարտագլխիկները մատակարարում է գերմանական ընկերությունը

Ադրբեջանի կիրառած թուրքական «Բայրաքթարների» ռումբերի մարտագլխիկները մատակարարում է գերմանական ընկերությունը

Ադրբեջանի սանձազերծած լայնածավալ պատերազմական գործողությունների ընթացքում Արցախի պաշտպանության բանակի ստորաբաժանումները խոցել են հակառակորդի՝ թուրքական արտադրության «Բայրաքթար ՏԲ2» տեսակի անօդաչու թռչող սարքեր՝ շուրջ տասնյակի հասնող, որոնցից մեկը՝ երեկ։  Սրանք ոչ թե հարվածային-կամիկաձե ԱԹՍ-ներ են, այլ մեծ հեռավորությունից ռումբերով խոցող հարվածային անօդաչուներ։ Թուրքիայի արտադրանք համարվող այս սարքերի կարեւոր մասերի՝ գերճշգրիտ ռումբերի մարտագլխիկները, սակայն, թուրքական չեն։ 2000-ականներին «Baykar Makina» ընկերությունն է սկսել «Բայրաքթարի» նախագծումը: ՏԲ2-ը հիմնված է ավելի վաղ արտադրված «Բայրաքթար» ՏԲ1 տարբերակի վրա, որն առաջին անգամ գործարկվել է 2009 թվականին:  Ըստ «Բայրաքթար ՏԲ2»-ի մարտավարատեխնիկական բնութագրի՝ սարքի գործողության շառավիղը 150կմ է, առավելագույն թռիչքային զանգվածը՝ 650կգ, օգտակար բեռնատարողությունը՝ 55կգ, առավելագույն արագությունը՝ 222կմ/ժ, թռիչքի տեւողությունը՝ առավելագույնը 24ժ, թեւերի բացվածքը՝ 12 մ, երկարությունը 6,5մ։ Սարքը կարող է ինքնուրույն օդ բարձրանալ եւ վայրէջք կատարել:  Այս տեսակի ԱԹՍ-ն իր վրա կարող է ունենալ կառավարվող հակատանկային հրթիռներ եւ օդային ռումբեր, մասնավորապես՝ UMTAS հակատանկային հրթիռներ, կամ Roketsan MAM-C օդ-ցամաք հրթիռներ, MAM-L գերճշգրիտ ռումբեր։  UMTAS-ը (թուրքերեն՝ Uzun Menzilli Tanksavar Sistemi - մեծ հեռահարության հակատանկային համակարգ), թուրքական պաշտպանական արդյունաբերության Roketsan ընկերության արտադրության հակատանկային հրթիռային կոմպլեքս է։  MAM-C-ը (թուրքերեն՝ Mini Akıllı Mühimmat) եւս Roketsan-ի լազերային ուղղորդմամբ ռազմական համակարգ է։ Այն մշակվել է անօդաչու թռչող սարքերի, թեթեւ գրոհային ինքնաթիռների եւ օդ-ցամաքային մարտական առաքելությունների համար։  MAM-L-ը նույնպես Roketsan-ինն է։ Սա էլ կառավարվող թեթեւ ռումբ է՝ հագեցած լազերային նշանառության բարձր ճշգրտության համակարգով, ինչը թույլ է տալիս թիրախից շեղվել մեկ մետրից ոչ ավելի։ Այս ռումբերը նախատեսված են մինչեւ 8կմ հեռավորության վրա գտնվող ցամաքային թիրախների խոցման համար: Դրանց զանգվածը 22,5 կգ է, որից մարտագլխիկը՝ 10 կգ։ MAM-L գերճշգրիտ ռումբը «Բայրաքթարների» ռումբերի մարտագլխիկներն արտադրում է գերմանական TDW ընկերությունը «Բայրաքթարների» ռումբերի մարտագլխիկները մատակարարում է Գերմանիան։ Այս մասին հրապարակումներ կան նաեւ հենց գերմանալեզու աղբյուրներում։  Մասնավորապես, այս տարվա օգոստոսին գերմանացի լրագրողներ Յոխեն Թասլերը, Նիկոլաուս Շթայները եւ Օթֆրիդ Նասաուերը Westdeutscher Rundfunk հեռուստառադիոընկերության Monitor հարթակի իրենց հետազոտության մեջ ներկայացրել են, թե գերմանական սպառազինության արտահանումն ինչ դեր ունի Թուրքիայի՝ որպես «ԱԹՍ-ների գերտերություն» վերելքի մեջ։ Նրանք նկատել են նաեւ, որ հեռակառավարվող նշանառու այս ԱԹՍ-ներն այնքան կարեւոր են Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի համար, որ նա նույնիսկ իր ստորագրությունն է թողել անօդաչուի վրա։ Էրդողանը ստորագրում է ԱԹՍ-ի վրա Հետազոտության մեջ ասված է, որ, ըստ Բունդեսթագի գիտահետազոտական ծառայության, չնայած որոշ դեպքերում միջազգային իրավունքի նորմերին հակասությանը՝ Գերմանիայի կառավարությունը տարիներ շարունակ թույլ է տվել, որ թուրքական ԱԹՍ-ների եւ ուղղաթիռների արկերի համար տեխնոլոգիա արտահանվի, առանց որի Թուրքիան իր պատերազմները հավանաբար այդքան լավ չէր հաջողի։  Հետազոտության մեջ հստակ նշված է, որ Թուրքիան հաճույքով ընգծում է՝ հրթիռները եւ ռազմամթերքը արտադրվում են սեփական երկրում, սակայն Monitor-ի ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ Roketsan-ն իր արտադրանքը ստեղծելիս Գերմանիայից օգնություն է ստացել։  Սա պարզ է դառնում նաեւ գերմանական Կանաչների խմբակցության՝ տեղի կառավարությանն ուղղված հարցման պատասխանից, որում նշված է, որ թույլատրվել է LRAT եւ MRAT հակատանկային կառավարվող հրթիռների համար բաղադրիչ մասերի, մարտական գլխիկների եւ տեխնոլոգիայի մատակարարումը Թուրքիային։ Թուրքիայում դրանք արտադրվում են OMTAS եւ UMTAS անուններով, UMTAS-ի հիմքի վրա ստեղծվում է MAM-L-ը։  Ռազմական փորձագետ, «Ամնեսթի Ինթերնեշնըլ» (Amnesty International) կազմակերպության ներկայացուցիչ Բրայան Քասթները Monitor-ի հետազոտության ժամանակ ընդգծել է, որ մատակարարված մարտագլխիկների թիվը Թուրքիայի ինժեներներին կարող է հնարավորություն տալ՝ հասկանալու դրանց ստեղծման մեխանիզմը եւ ստեղծել սեփական արտադրանքը։ Թուրքիայի անօդաչուների համար մարտագլխիկներ է արտադրում գերմանական TDW ընկերությունը։ Հետազոտության մեջ ասված է, որ հիշյալ Roketsan ընկերությունը Monitor-ի հարցումներն անպատասխան է թողել, TDW-ն էլ հստակ պատասխան չի տվել՝ նշելով միայն, որ անվերապահորեն հետեւում է արտահանման վերաբերյալ սահմանված կարգավորումներին։  Ի դեպ, վերջին տարիներին Գերմանիայի Դաշնային կառավարությունը մի քանի անգամ պարտավորվել է զենքի եւ սպառազինության արտահանումը արգելել, եթե կանխատեսելի է, որ դրանք կարող են կիրառվել մարդու իրավունքները ոտնահարող հակամարտություններում։  Սա, ըստ հետազոտողների, ամրագրված է նաեւ զենքի վաճառքի վերաբերյալ պայմանագրում․ «Այն, որ Թուրքիան միջազգային իրավունքը խախտում է, այլեւս անվիճելի է»,- շեշտվում է նյութում՝ շարունակությամբ,- «թե ինչու է Գերմանիայի կառավարությունն, այնուամենայնիվ, այս տարիների ընթացքում մատակարարումներն արտոնել, մեր հարցմանն ի պատասխան՝ իր դիրքորոշումը չհայտնեց՝ հավելելով միայն, որ հստակ ուսումնասիրում են Թուրքիայում տեղի ունեցող իրադարձությունները, եւ որ 2016 թվականից սկսած սպառազինության արտահանումներում յուրաքանչյուր դեպք խոր քննվում է։ Այսինքն՝ ստացվում է, որ ԱԹՍ-ների արկերի մատակարարման համար փաստացի արգելք չի եղել։ Այն շարունակել է գործել։ Կանաչների խմբակցության անդամ, սպառազինության փորձագետ Քաթյա Քոյլի համար սա լիովին անըմբռնելի է»։ Ադրբեջանն Արցախի դեմ կիրառում է գերմանական արտադրության մարտագլխիկներով «Բայրաքթարներ» Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակը երեկ հայտնեց եւս մեկ խոցված «Բայրաքթարի» մասին՝ հրապարակելով նաեւ դրա լուսանկարները։ Դրանցում հստակորեն երեւում է, որ խոցված «Բայրաքթարը» համալրված է եղել հենց MAM-L տեսակի ռումբով։ Արցախում խոցված «Բայրաքթարի» MAM-L ռումբը Փաստորեն, Ադրբեջանը Արցախի դեմ սանձազերծած պատերազմում կիրառում է «Բայրաքթարներ», որոնք տրամադրում է Թուրքիան, իսկ դրանց ռումբերի մարտագլխիկները Թուրքիային՝ Գերմանիան։ Թուրքիան ու Ադրբեջանն էլ այս սարքերն օգտագործում են ոչ միայն մարտի դաշտում, ինչպես, օրինակ, Սիրիայում, Լիբիայում, այլեւ դրանցով թիրախավորում են խաղաղ բնակչությանը՝ այժմ արդեն Արցախում։ Արցախի ՊԲ ստորաբաժանումների խոցած ԱԹՍ-ն Թուրքական դրոններում կան նաեւ ամերիկյան արտադրության սարքեր Երեկ խոցված ԱԹՍ-ի կադրերից մեկում էլ երեւում նաեւ ամերիկյան MilesTek խոշոր ընկերության արտադրած սարքավորում։ Սա էլեկտրական սխեմաներում կիրառվող հինգկոճականի կցորդիչ է։  ՊԲ-ի հրապարակած լուսանկարներից Այս օրերին հրապարակումներ եղան նաեւ այն մասին, որ ամերիկյան Viasat ընկերության արտադրանքը եւս օգտագործվել է «Բայրաքթարների» համար: Viasat-ի ներկայացուցիչ Քեն Պետերմանը ամերիկահայ ակտիվիստների հետ հանդիպումից հետո տեղեկացրել է, որ ընկերությունը դադարեցնում է մատակարարումները Թուրքիային։ Սակայն ընկերությունից դեռեւս պաշտոնական հայտարարություն չի եղել։ Թրյուդոն հայտարարել է դրոններում օգտագործվող կանադական տեխնոլոգիաների՝ Թուրքիա արտահանումը դադարեցնելու մասին Արցախի ՀՕՊ ստորաբաժանման խոցած «Բայրաքթարներից» մեկի ուսումնասիրությունից էլ պարզվել է, որ դրա հեռակառավարվող տեսախցիկը L-3 WESCAM CMX-15D մոդելի է, որը կանադական մեկ այլ՝ WESCAM ընկերության՝ այս տարվա հունիսի արտադրանքն է, իսկ ԱԹՍ-ի վրա տեղադրվել է անցյալ ամիս՝ սեպտեմբերին: Ընդհանուր աշխատանքը կազմել է 31 ժամ: Ըստ ամենայնի՝ հենց այս առնչությամբ էլ հոկտեմբերի 3-ին Կանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոն հայտարարել էր, որ Կանադան հետաքննում է հաղորդումները, ըստ որոնց՝ Ադրբեջանը Հայաստանի դեմ ռազմական գործողություններում օգտագործում է կանադական սարքավորումներ, որոնք մատակարարվել էին Թուրքիային, այդ մասին առաջինը հաղորդել էր սպառազինությունների վերահսկողությամբ զբաղվող կանադական խմբերից մեկը` Project Ploughshares֊ը։ Այս խմբի փորձագետներն ուսումնասիրել էին Ադրբեջանի օդուժի տարածած տեսանյութերը եւ եզրակացրել, որ կիրառվող անօդաչու թռչող սարքերը համալրված են եղել թիրախավորման եւ նկարահանման համակարգերով, որոնք արտադրում է Կանադայում տեղակայված L3Harris Technologies ընկերության մասնաճյուղը: Թրյուդոյի հայտարարությունից երկու օր անց՝ հոկտեմբերի 5-ին, Կանադայի արտաքին գործերի նախարար Ֆրանսուա-Ֆիլիպ Շամպանը հայտնեց, որ իր երկիրը դադարեցնում է Թուրքիա արտահանել այն տեխնոլոգիական մասերը, որոնք օգտագործվում են անօդաչու թռչող սարքերի արտադրության մեջ եւ կիրառվում ԼՂ հակամարտության ընթացքում: «Բայրաքթար ՏԲ2»-ի ներքին այրման շարժիչն էլ կանադական Bombardier ընկերության ավստրիական BRP Rotax դուստր ձեռնարկության արտադրանքն է՝ Rotax 912։  Լուսանկարը՝ արտադրողի պաշտոնական կայքից Երեկ խոցված «Բայրաքթարի»՝ ՊԲ-ի հրապարակած լուսանկարներից մեկում երեւում է, որ ԱԹՍ-ի շարժիչը Rotax-ի արտադրանքն է։ ՊԲ-ի հրապարակած լուսանկարը Եւ, չնայած Թրյուդոն WESCAM ընկերության արտադրած տեսախցիկների արտահանման դադարեցման մասին հայտարարեց, նման որեւէ հայտարարություն դեռեւս չի եղել Ավստրիայի կամ կանադական ընկերության Rotax դուստր ձեռնարկության ներկայացուցիչներից։ Ի լրումն` հոկտեմբերի 24-ին՝ այս հրապարակման հաջորդ օրը, հայտնի դարձավ, որ կանադական Bombardier-ը եւս ընկերությունը դադարեցնում է ԱԹՍ-ների շարժիչների մատակարարումը՝ «անհստակ գործածությամբ երկրներ»: Ընկերությունը հայտնել է, որ միայն նախորդ շաբաթ է տեղեկացնել, որ Ավստրիայում գտնվող իր Rotax դուստր ընկերության արտադրած շարժիչներն օգտագործվում են թուրքական Bayraktar TB2 ԱԹՍ-ներում: BRP-ի ավագ փոխնախագահ Մարտին Լանգելյեն շեշտել է, որ Rotax-ի արտադրած բոլոր շարժիչները սերտիֆիկացված են բացառապես քաղաքացիական նպատակներով օգտագործվելու համար: Հայարփի Բաղդասարյան, Շահանե Խաչատրյան
15:11 - 23 հոկտեմբերի, 2020
«Դադարեցրե'ք ահաբեկչությունը». Ստրասբուրգում հայերն իրենց բողոքի ձայնն են բարձրացնում ՄԻԵԴ-ի դիմաց |armenpress.am|

«Դադարեցրե'ք ահաբեկչությունը». Ստրասբուրգում հայերն իրենց բողոքի ձայնն են բարձրացնում ՄԻԵԴ-ի դիմաց |armenpress.am|

armenpress.am: Ֆրանսիայի Ստրասբուրգ քաղաքում հազարավոր հայեր բողոքի ակցիա են իրականացնում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի դիմաց: Նրանք միջազգային հանրությունից պահանջում են համարժեք արձագանք տալ Արցախում թուրք-ադրբեջանաահաբեկչական ագրեսիային: ՄԻԵԴ-ի դիմաց ցույցին մասնակցելու համար հայերը Ստրասբուրգ են ժամանել ինչպես Ֆրանսիայի տարբեր քաղաքներից, այպես էլ եվրոպական տարբեր երկրներից՝ Բելգիայից, Լեհաստանից, Նիդեռլադներից… Մինչև ակցիայի մեկնարկը մասնակիցներից մեկը հավաքվածներին հորդորեց, որ եթե սադրիչներ հայտնվեն, ապա առանց որևէ բառ փոխանակելու հանձնեն նրանց ոստիկաններին: Մեկ այլ մասնակից էլ ասաց, որ եվրոպան պետք է դադարեցնի իր աջակցությունը Թուրքիային և խոսի ճշմարտությունը: «Մենք պահանջում ենք, որպեսզի Թուրքիային հանեն ՆԱՏՕ-ի կազմից: Եվրոպացիները երբեք չեն համագործակցել ահաբեկիչների հետ, այժմ էլ պետք է այդպես լինի»,- նշեց մասնակիցը: Ակտիվիստներից մեկը, որի անունը Ստելլա է, կոչ արեց ծափահարել տեղի ոստիկաններին, ովքեր իրենց կողքին են և պահպանում են մասնակիցների անվտանգությունը: «Բոլորս այսօր շատ ծանր վիճակում ենք, և մենք այստեղանում ենք և կանենք ամեն հնարավորը ձեր կողքին լինելու համար: Մեր քայլերը շատ կարևոր են, սփյուռքը շատ բան կարող է փոխել, ինչպես նաև դրդել ճիշտ որոշումներ կայացնել»,- նշեց Ստելլան և հավելեց, որ իրենք ցանկանում են ապրել խաղաղ ու երջանիկ Արցախում և Հայաստանում: Նա ընդգծեց, որ իրենք պետք է բարձրաձայնեն իրենց պահանջները, իսկ միջազգային հանրությունը պարտավոր է լսել դրանք ու պատշաճ արձագանք տալ: Հավաքվածները նաև մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին Արցախում զոհվածների հիշատակը, այնուհետև ծափահարեցին այս պահին սահմանին կանգնած և մարտեր մղող զինծառայողների համար: Մասնակիցների ձեռքերում պաստառներ են, որոնց վրա տարբեր գրառումներ են, ինչպես օրինակ՝ «Դադարեցրեք ահաբեկչությունը», «Կանգնեցրեք մարդասպան Էրդողանին», «Ձեր լռությունը հանցանք է», «Մենք խաղաղություն ենք ուզում», «Արթնացեք. ձեր լռությունը սպանում է իմ ժողովրդին», «Զոհվել չկա, տղերք»  և այլն: Նրանք նաև վանկարկում էին «Հա-յաս-տան», «Ար-ցախ», «Էրդողանն ու Ալիևը ահաբեկիչներ են», «Ֆրանսիան հայերի բարեկամն է», «Հայ զինվոր»… Ընթացքում նրանք նաև երգեցին «Հայեր, միացեք», «Զարթնիր, լաո» երգերը: Անգամ հորդառատ անձրևը չի խանգարում նրանց, որպեսզի շարունակեին իրենց բողոքի ակցիան և իրենց ձայնը լսելի դարձնեն միջազգային հանրությանը: Ակցիայի ընթացքում մասնակիցներից մեկը՝ Վիգենը, կոչ արեց չգնալ թուրքական խանութներ, թուրքական ապրանք ոչ մի տեղից չգնել և տարբեր խանութներ մտնել ու հորդորել հանել այդ երկրի արտադրանքն ու այլևս չվաճառել:
14:37 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Այսօրվա անկայունությունը Հարավային Կովկասում վաղվա անկայունությունն է Եվրոպայում. Տաթևիկ Հայրապետյան |armenpress.am|

Այսօրվա անկայունությունը Հարավային Կովկասում վաղվա անկայունությունն է Եվրոպայում. Տաթևիկ Հայրապետյան |armenpress.am|

armenpress.am: Թուրքիան խոսում է հակաահաբեկչական պայքարի մասին, մինչդեռ հենց այս պահին ահաբեկիչներ է բերում տարածաշրջան՝ պայքարելու  հայերի դեմ: Այս մասին նշել է ՀՀ ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Տաթևիկ Հայրապետյանը ԵԽԽՎ–ում «Թուրքիայում քաղաքական ընդդիմության և քաղաքացիական հասարակության նկատմամբ նոր ճնշումներ. հրատապ անհրաժեշտություն Եվրոպայի Խորհրդի չափանիշների պահպանման համար» վերտառությամբ զեկույցի քննարկման ժամանակ: «Տարօրինակ չէ, որ ադրբեջանցի պատգամավորներն ավելի ակտիվորեն են պաշտպանում Թուրքիային, քան անգամ թուրք պատգամավորները, չէ՞ որ Ադրբեջանը քայլ առ քայլ վերածվում է Թուրքիայի շրջաններից մեկի: Ավելին, Բաքվի բռնապետ Իլհամ Ալիևն ակնհայտորեն հայտարարել է, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը փորձում են իրենց խնդիրները լուծել՝ հիմքում դնելով էթնիկ գործոնը: Թուրքիան խոսում է հակաահաբեկչական պայքարի մասին, մինչդեռ հենց այս պահին Թուրքիան ահաբեկիչներ է բերում տարածաշրջան՝ Լեռնային Ղարաբաղ, որոնք պետք է պայքարեն հայերի դեմ: Դրա մասին ես չեմ ասում, դրա մասին խոսում է միջազգային մամուլն ու մի շարք երկրների ղեկավարներ՝ հստակ փաստեր ներկայացնելով»,- նշել է պատգամավորը: Նա ընդգծել է, որ Թուրքիան ակնհայտ աջակցություն է ցույց տալիս Ադրբեջանին ոչ միայն դիվանագիտական առումով, ինչպես պնդում են, այլ ակնհայտ հայտարարելով, որ պատրաստ է զորքեր ուղարկել՝ ի աջակցություն ադրբեջանական ագրեսիայի: «Ադրբեջանում խոսում են ժողովրդավարության մասին այն դեպքում, երբ իրենք ղեկավարվում են մի բռնապետի կողմից 17 տարի շարունակ և որտեղ փոխնախագահը նախագահի կինն է: Ի վերջո, ներքին ու արտաքին քաղաքականությունը փոխկապակցված է և այժմ ակնհայտ է, որ Թուրքիան ապակայունացնող դեր է խաղում աշխարհի տարբեր հատվածներում: Այսօրվա անկայունությունը Հարավային Կովկասում վաղվա անկայունությունն է Եվրոպայում»,-նշել է պատգամավորը:
14:05 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Սենատոր Մենենդեսն Ադրբեջանին և Թուրքիային սպառազինությունների վաճառքը դադարեցնելու բանաձևեր է ներկայացրել |lragir.am|

Սենատոր Մենենդեսն Ադրբեջանին և Թուրքիային սպառազինությունների վաճառքը դադարեցնելու բանաձևեր է ներկայացրել |lragir.am|

lragir.am: Սենատոր Բոբ Մենենդեսն ԱՄՆ կոնգրեսի երկու բանաձև է ներկայացրել, որոնցով կոչ է անում դադարեցնել Թուրքիային և Ադրբեջանին սպառազինությունների վաճառքը: Այս մասին հայտնում է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը: «Հայ ժողովրդի դեմ Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիան՝ Թուրքիայի լիակատար աջակցությամբ, արդեն հանգեցրել է տարածաշրջանում քաղաքացիական բնակչության շրջանում ցավալի զոհերի և մարդու իրավունքների սարսափելի խախտումների։ Միացյալ Նահանգները չի կարող շարունակել օգնություն տրամադրել Ադրբեջանին և Թուրքիային անվտանգության և սպառազինության ոլորտում, քանի որ նրանք գնալով ավելի ու ավելի են հեռացնում տարածաշրջանը խաղաղությունից»,- հայտարարել է Մենենդեսը: Սենատորը նշել է, որ այդ երկու բանաձևերը կկանգնեցնեն վաճառքը երկու կառավարություններին, որոնք իրենց անվտանգության ուժերն օգտագործում են անմեղ մարդկանց վնաս հասցնելու համար:
09:26 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Թուրքիայում անցկացվել են կրակային վարժանքներ |ermenihaber.am|

Թուրքիայում անցկացվել են կրակային վարժանքներ |ermenihaber.am|

ermenihaber.am: Թուրքիայի ցամաքային զորքերի մի շարք ստորաբաժանումների մասնակցությամբ անցկացվել են «Ազատ կրակ֊2020» կրակային պատրաստության վարժանքներ, որոնց ներկա են գտնվել պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը, զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Յաշար Գյուլերը, հրամկազմ և այլ բարձրաստիճան զինվորականներ:  Վարժանքները, որոնց մասնակցել են տարբեր զորատեսակներից ընդհանուր առմամբ 1096 հոգանոց զինանձնակազմ, նպատակ են ունեցել զարգացնել զորքերի կրակային աջակցության համակարգումը: Նշվում է, որ վարժանքների ընթացքում կիրառվել է ընդհանուր առմամբ 37 զինատեսակ, որոնցից 4֊ը նոր–նոր են համալրել Թուրքիայի բանակի սպառազինությունը:   Ուշագրավ է, որ վարժանքների մեկնարկից առաջ հայտարարվել է, որ դրանք նվիրվում են Թուրքիայի ներսում ու սահմաններից դուրս «հայրենիքի պաշտպանության համար իրենց կյանքն ու արյունը չխնայած զոհերին ու մարտիկներին»։ 
00:02 - 23 հոկտեմբերի, 2020
Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցության անդամներն Ադրբեջանի ու Թուրքիայի գործողություններում ցեղասպանության վտանգ են տեսնում |armenpress.am|

Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցության անդամներն Ադրբեջանի ու Թուրքիայի գործողություններում ցեղասպանության վտանգ են տեսնում |armenpress.am|

armenpress.am: Հայ և օտարերկրացի 6-տասնյակից ավելի հայտնի ցեղասպանագետները, Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցության (International Association of Genocide Scholars) անդամներն  Արցախի դեմ Ադրբեջանի ու Թուրքայի սանձազերծած պատերազմում ցեղասպանության վտանգ են տեսնում: Այս մասին ասված է նրանց տարածած հայտարարության մեջ: Այդ հայտարարությամբ ցեղասպանագետները դատապարտել են Արցախի նկատմամբ Ադրբեջանի և Թուրքիայի սանձազերծած պատերազմը և ցեղասպանությունը բացառելու միջոց են համարել Արցախի հանրապետության ճանաչումը: Նրանք պահանջել են միջազգային հանրությունից ձեռնարկել ուղղակի և լուրջ ջանքեր անմիջապես կանգնեցնելու ադրբեջանական ագրեսիան, ինչպես նաև հակահայկական պետական քարոզչությունը և ատելությունն Ադրբեջանում և Թուրքիայում: Ցեղասպանագետները կոչ են արել բարձրացնել իրենց ձայնը այլատյացության, ագրեսիայի, պատերազմի դեմ և հանուն նոր ցեղասպանության կանխարգելման: Ցեղասպանագետները նշում են, որ պատերազմի ընթացքում երկու անգամ թիրախավորվել է Շուշիի Ղազանչեցոց եկեղեցին, ինչը Ադրբեջանի ղեկավարության մշակութային ցեղասպանության քաղաքականության հետևանքն է, որն այդ երկիրն իրականացնում է վերջին 30 տարիների ընթացքում՝ պարբերաբար ոչնչացնելով հայկական մշակույթի կոթողները, ինչպիսիք Ջուլֆայում հայկական խաչքարերն են:
18:02 - 22 հոկտեմբերի, 2020
ԵՏՀ-ն կքննարկի Թուրքիան ԵԱՏՄ սակագնային արտոնությունների համակարգից օգտվող երկրների ցանկից հանելու հարցը

ԵՏՀ-ն կքննարկի Թուրքիան ԵԱՏՄ սակագնային արտոնությունների համակարգից օգտվող երկրների ցանկից հանելու հարցը

Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի նախաձեռնությամբ` առաջիկա Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի խորհրդի նիստի օրակարգում կընդգրկվի և կքննարկվի մի շարք երկրներ, այդ թվում՝ Թուրքիան, ԵԱՏՄ սակագնային արտոնությունների միասնական համակարգից օգտվող երկրների ցանկից հանելու վերաբերյալ հարցը։ Այս մասին հայտնեցին ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի գրասենյակից: Համաձայն Եվրասիական տնտեսական միության մասին պայմանագրի 36-րդ հոդվածի՝ ԵԱՏՄ անդամ պետությունների կողմից տրամադրվում են սակագնային արտոնություններ զարգացող և առավել թույլ զարգացած երկրների ծագում ունեցող ապրանքների նկատմամբ։ Արտոնություններից օգտվող երկրների ցանկերը հաստատվել են 2009 թվականին Մաքսային միության Հանձնաժողովի որոշմամբ։ Ներկայումս արտոնություններից օգտվում է 103 երկիր: 
16:36 - 22 հոկտեմբերի, 2020
Տեսանյութերը վավերագրում են սիրիացի վարձկանների ներկայությունը ղարաբաղյան հակամարտությունում |hetq.am|

Տեսանյութերը վավերագրում են սիրիացի վարձկանների ներկայությունը ղարաբաղյան հակամարտությունում |hetq.am|

hetq.am: Ֆրանսիական «Ֆրանս 24» հեռուստաընկերության «Դիտորդներ» (Les Observateur) փաստերի ստուգման հաղորդաշարը տեսանյութերի վերլուծությամբ ցույց է տվել սիրիացի վարձկանների մասնակցությունը Արցախում ընթացող ռազմական գործողություններին։ «Դիտորդներ» հաղորդաշարը պատրաստվում է իրադարձությունների ականատեսների վկայությունների հիման վրա, որոնք տեսանյութեր եւ լուսանկարներ են ուղարկում խմբագրություն կամ տարածում են դրանք համացանցում։ Ապա խմբագրության փաստերի ստուգման մասնագետները վերստուգում են դրանք եւ հրապարակում։ «Հետքը» 2019-ին եղել է «Դիտորդների» խմբագրությունում եւ գրել նրանց աշխատանքի մասին։ Թարգմանաբար ներկայացնում ենք «Ֆրանս 24»-ի հետաքննությունը։  Սեպտեմբերի վերջից ռազմական հակամարտություն է բռնկվել Լեռնային Ղարաբաղում (անջատողական անկլավ Ադրբեջանի կազմում, որը հայերի հսկողության տակ է. Ադրբեջանի համար վերապահումով անկլավ կարելի է համարել նախկին ԼՂԻՄ-ը, որը սահման չուներ Հայաստանի հետ, սակայն ԼՂՀ-ն անկլավ չէ - «Հետք»)՝ չնայած զինադադարին, որի մասին համաձայնություն ձեռք բերվեց հոկտեմբերի սկզբին։Բազմաթիվ տեսանյութեր ցույց են տալիս Սիրիայի հյուսիս-արեւելքից հավաքագրված սիրիացի վարձկանների ներկայությունը եւ ներգրավվածությունը ադրբեջանական բանակում, որին աջակցում է Թուրքիան։ Թուրքական եւ ադրբեջանական իշխանությունները կտրականապես հերքում են իրենց ներգրավվածությունն այս հավաքագրման մեջ՝ չնայած հավաքագրված սիրիացի կռվողների բազմաթիվ վկայություններին, որոնք հրապարակվել են միջազգային մամուլում։ Ուշադրություն, այս հոդվածում առկա որոշ պատկերներ կարող են շոկ առաջացնել զգայուն մարդկանց մոտ Սեպտեմբերի 27-ից առ այսօր ադրբեջանական իշխանությունները չեն հրապարակել իրենց զոհերի պաշտոնական թիվը, սակայն հաստատում են մի քանի տասնյակ քաղաքացիական զոհերի փաստը։ Հոկտեմբերի 18-ին հաստատված հրադադարը արագ՝մի քանի ժամում, խախտվեց երկու կողմից։ Այս հակամարտության մեջ Թուրքիան աջակցում է Ադրբեջանին, իսկ Հայաստանը՝ ֆինանսապես ու ռազմական առումով՝ Լեռնային Ղարաբաղին։ Առնվազն չորս տեսանյութ՝ տեղորոշված լրագրողների եւ տեղորոշման (գեոլոկացիայի) մասնագետների կողմից, հաստատում են սիրիացի վարձկանների ներկայությունը Լեռնային Ղարաբաղում։ Առաջին տեսանյութ. վարձկանների մարզման ճամբար «Տելեգրամ» ալիքում սեպտեմբերի 25-ին տարածված այս տեսանյութը ցույց է տալիս, թե ինչպես են վարձկանները մարզման ճամբարում պատրաստվում՝ Ադրբեջան մեկնելու։ Տեղացի լրագրողների ասելով, որոնց մեր խմբագրությունը ցույց է տվել տեսանյութից մի հատված՝ երիտասարդ վարձկանները խոսում են հյուսիսարեւմտյան արաբերենով։ Տեսանյութում առկա տարրերի շնորհիվ «Obretix» անունով օգտատերը, որը տեղորոշման մասնագետ է, բացահայտել է նկարահանման վայրը։ Խոսքը Հավար Քիլիս (Hawar Kilis) գյուղի մոտ գտնվող ռազմական ճամբարի մասին է, որը հեռու չէ թուրքական սահմանից՝ Սիրիայի հյուսիսում, որը ձեւավորել է Սիրիական ազատ բանակը 2016-ին:   Հավար Քիլիսում գործող խմբավորումներն արդեն մասնակցել էին «Եփրատի վահան» թուրքական ռազմական գործողությանը, որն իրականացվել էր Սիրիայի հյուսիս-արեւմուտքում 2017-ի գարնանը թե՛ Բաշար Ասադի ռեժիմի, թե՛ «Իսլամական պետություն» կազմակերպության դեմ: Երկրորդ տեսանյութ. վարձկանների ժամանումը Ադրբեջան Սեպտեմբերի 27-ին սիրիական սոցցանցերում մեկ այլ տեսանյութ հայտնվեց։ Տեսնում ենք 4x4 մեքենաների մի շարասյուն, որոնց վրա սիրիացի կռվողներն են, եւ նրանց թուրքերեն ոգեւորում են տեղացիներն ու տեսանյութի հեղինակը։ Կռվողները կրակում են իրենց ինքնաձիգերից եւ վանկարկում՝ «[Մարգարեն] Մուհամեդը [միշտ] կլինի մեր ուղեկիցը»: Այս մարտակոչը բնորոշ է Սիրիայի ազգային բանակի (ANS) գումարտակներին, որոնց մի մասը Սիրիական ազատ բանակի (ASL) մաս էին կազմում (ASL - սիրիական ապստամբ զինված խմբավորումների կոալիցիա, որը ձեւավորվել է 2011 թ.՝ սիրիական ռեժիմի դեմ կռվելու նպատակով):   Համացանցի օգտատերերն ու աշխարհագրական դիրքի տեղորոշման մեջ մասնագիտացած լրատվամիջոցները վիզուալ տարրերի շնորհիվ կարողացան գտնել այն վայրը, որտեղ նկարահանվել է այս երկրորդ տեսանյութը. Ադրբեջանի հարավում՝ Ղարաբաղի տարածաշրջանում գտնվող Հորադիզ քաղաքի մի բուլվարում։   Երրորդ տեսանյութ. վարձկաններն իրենց ընկերներին կոչ են անում միանալ իրենց Ադրբեջանում Հոկտեմբերի 3-ին Հալեպի տեղական տեղեկատվական հարթակներից վերցված այս տեսանյութը նկարահանել է մի սիրիացի վարձկան։ Այն նախատեսված է Սիրիայում մնացած նրա գործընկերների համար։ Տեսանյութի վրա (կարմիր) լոգո կա՝ [Սիրիական] ազգային բանակը Ադրբեջանում։ «Ֆրանս 24»-ի «Դիտորդների» խմբագրությունը կարողացել է կապ գտնել այս դրվագում երեւացող մարտիկների եւ «Սուլթան Մուրադ» խմբավորման միջեւ, որը Սիրիայի ազգային բանակի՝թուրքմենական ծագմամբ խմբավորում է։ Տեսանյութում լսվում է ժողովրդական երաժշտություն, որը գովերգում է այս նույն խմբավորումը: Հեղինակը հրավիրում է իր ընկերներին պարելու եւ դիրք բռնելու՝ վիդեոյի համար։ Ապա քաջալերում է Սիրիայում մնացած մարտիկներին կամավորագրվել։ «Բարով գաք, միացեք մեզ, որպեսզի միասին զվարճանանք՝ ընդդեմ Հայաստանի»,- տեսախցիկի առաջ լայն ժպտալով՝ նետում է այս խոսքերը։ Նրանցից ոմանք զինվորական հագուստով են ու ինքնաձիգներով։   Չորրորդ տեսանյութ. դաժան առճակատում հայ զինվորների հետ Այս տեսանյութը ռազմաճակատում նկարահանվել է Սիրիական ազգային բանակի «ալ Ֆարուք» (ստեղծված 2011-ին) բրիգադին փոխկապակցված «Համզա» դիվիզիայի մարտիկներից մեկի կողմից մոտավորապես հոկտեմբերի 3-ին եւ տարածվել սոցցանցերում հոկտեմբերի 10-ից։ Այստեղ երեւում են գետնին ընկած հայ զինվորների մարմինները։ «Փառք Աստծո, ահա նրանց ավարն ու զինամթերքը: Աստված մեզ հաղթել կտա յուրաքանչյուր խոզի եւ յուրաքանչյուր անհավատի», - հայտարարում է նա՝ առաջ շարժվելով մարմինների միջով: Ցնցող տեսարանների պատճառով մենք բավարարվում ենք՝ տեղադրելով բնօրինակ տեսանյութից այս աղոտ հատվածը   «Bellingcat»-ի լրագրող Ալեքսանդր ՄըքՔիվերը աշխարհագրորեն տեղորոշել է միջադեպի վայրը. իրանական սահմանից ոչ հեռու՝ Ադրբեջանի հարավում գտնվող Մարջան գյուղի մոտ, որն ադրբեջանցիների վերահսկողության տակ է։   Չնայած սիրիացի վարձկանները սոցցանցերում լայնորեն տարածում են ղարաբաղյան հակամարտության մեջ իրենց ներգրավվածությունը հավաստող տեսանյութեր, Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի պաշտպանության նախարարները կտրականապես հերքում են նրանց ներկայությունը Լեռնային Ղարաբաղում։ «Գաղափարական հարթությունը վերացել է, այսօր շարժառիթը աշխատավարձն է» Մարդու իրավունքների սիրիական դիտորդ կենտրոնի (OSDH) զեկույցի համաձայն՝ հոկտեմբերի 18-ի դրությամբ առնվազն 134 սիրիացի վարձկան է սպանվել Ադրբեջանում, որոնցից 92-ը հայրենադարձներ էին։ Նույն աղբյուրը պնդում է, որ հակամարտության սկզբից ի վեր ամենաքիչը 2050 վարձկան է տեղափոխվել Սիրիայից, յուրաքանչյուր խմբում՝ 400 զինյալ։ «Ֆրանս 24»-ի «Դիտորդների» խմբագրությունը չկարողացավ այս թվերն անկախ ստուգման ենթարկել, ոչ էլ կարողացավ կապ հաստատել սիրիացի որեւէ զինյալի հետ։ Բրիտանական «The Independent»-ի համաձայն, որը կարողացել է խոսել Ադրբեջան մեկնած զինյալներից մեկի հետ, առաջին հավաքագրումը կատարվել է այս տարվա հուլիսին՝ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ լարվածության ժամանակ։ Նրանց խոստացվել էր 1200-1500 դոլար աշխատավարձ՝ նշանակալի գումար մի երկրի համար, որտեղ բնակչության 83 %-ն ապրում է աղքատության շեմից ցածր՝ համաձայն ՄԱԿ-ի 2019 թ. զեկույցի։ Ֆեննի Ալարկոնը, ով սիրիացի անկանոն խմբավորումների գծով փորձագետ է եւ «Intelligence Online» պարբերականի լրագրող, բացատրում է. «Սա Թուրքիայի համար գրեթե բնական է դառնում՝ ներգրավել այս զինյալներին զինված բախումներում: Նրանք էժան են, պատրաստված են. դա հեշտ աշխատանք է»: Շարունակությունը՝ hetq.am-ում
16:21 - 22 հոկտեմբերի, 2020