ՀՀ կառավարություն

Կառավարությունը գործադիր իշխանության բարձրագույն մարմինն է: Կառավարությունն իր ծրագրի հիման վրա մշակում եւ իրականացնում է պետության ներքին եւ արտաքին քաղաքականությունը, իրականացնում է պետական կառավարման համակարգի մարմինների ընդհանուր ղեկավարումը: Կառավարության լիազորությունները սահմանվում են Սահմանադրությամբ եւ օրենքներով: Կառավարության իրավասությանն են ենթակա գործադիր իշխանությանը վերաբերող բոլոր այն հարցերը, որոնք վերապահված չեն պետական կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման այլ մարմինների: Կառավարությունը կազմված է վարչապետից, փոխվարչապետներից եւ նախարարներից:

Հանրապետության նախագահը վարչապետ է նշանակում խորհրդարանական մեծամասնության ընտրած թեկնածուին, իսկ փոխվարչապետները եւ նախարարները նշանակվում են Հանրապետության նախագահի կողմից՝ վարչապետի առաջարկությամբ: Այժմ գործում է Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած կառավարությունը։

Առողջապահական ծառայությունները կհարկվեն. ի՞նչ ռիսկեր ու հետևանքներ ունի ԱԱՀ-ով հարկումը |hetq.am|

hetq.am: Կառավարության՝ 2020 թվականի դեկտեմբերի 30-ի N 1455-Լ որոշման հավելվածի համաձայն՝ հարկային քաղաքականության ճեղքը կրճատելու և պետբյուջեի մուտքերը շատացնելու նպատակով չեղարկվելու են ավելացված արժեքի հարկի (ԱԱՀ)՝ մինչև հիմա գործող արտոնությունները։ Մասնավորապես, չեղարկվելու են առողջապահական ծառայություններին վերաբերող հարկային արտոնությունները։ Որոշման հավելվածում որպես հիմնավորում նշվում է, որ առողջապահական ծառայությունների ԱԱՀ-ով հարկումը հնարավորություն կտա ընդլայնել պետպատվերով բուժօգնություն ստացողների թիվը, սակայն որևէ թվային հաշվարկ կամ վերլուծություն ներկայացված չէ։ Պետական ֆինանսական կառավարման փորձագետ Արտակ Քյուրումյանը, Հանրային առողջապահության մասնագետ Դավիթ Մելիք-Նուբարյանը և Առողջապահության ֆինանսավորման փորձագետ Սամվել Խարազյանն այսօր քննարկել են, թե ինչ ռիսկեր ու բացթողումներ ունի այդ որոշումը, ինչպես նաև՝ ինչ հետևանքներ կարող է ունենալ ԱԱՀ արտոնության վերացումն առողջապահության ոլորտում։ «Առողջապահական ծառայություններն ԱԱՀ-ով հարկելու պարագայում կարող է ընդլայնվել պետական պատվերի շրջանակներում անվճար բժշկական օգնություն ստացող անձանց շրջանակը կամ պետական պատվերի շրջանակներում մատուցվող բժշկական ծառայությունների շրջանակը»,-այսպես է վարչապետի N 1455-Լ որոշման մեջ հիմնավորվում առողջապահական ծառայություններն ԱԱՀ-ով հարկումը, սակայն նույն փաստաթղթում բացակայում են որոշակի թվեր, վերլուծություններ, որով հնարավոր լինի հաշվարկել և ասել՝ արդյոք Կառավարությունը կարող է այդ որոշմամաբ ինչ-որ հարցերի կոնկրետ լուծումներ տալ։ Առողջապահության ֆինանսավորման փորձագետ Սամվել Խարազյանի խոսքով՝ պետք է ուսումնասիրել նաև մեդալի մյուս կողմը, որտեղ մարդկային կյանքներն ու առողջությունն են, որոնց անտեսումն ավելի աղետալի կարող է լինել և ոչ համադրելի ակնկալվող եկամուտների հետ։ «Վարչապետի այդ որոշումը ես դիտարկում եմ, այսպես ասած, որպես ցանկությունների ինչ-որ փաստաթուղթ, որովհետև կան շատ անորոշություններ։ Նախ, այստեղ չի նշվում, թե ԱԱՀ-ի ի՞նչ տոկոսաչափ պետք է կիրառվի, այսինքն, եթե պետք է կիրառվի ստանդարտ, մեզ ծանոթ 20%-ը, հետևաբար այստեղ մենք գործ կունենանք լրիվ այլ իրավիճակի հետ, այն է՝ բժշկական ծառայությունների գների թանկացման և այլնի հետ։ Եթե կիրառվի ԱԱՀ առավել նվազ տոկոսաչափ, ապա այս դեպքում այդ ծառայությունների ծախսերը և գները լրիվ այլ չափեր կունենան։ Գնահատման համար որոշակի թվային տվյալներն ու ակնկալիքները նշված չեն»,-ասում է Ս. Խարազյանը։ Որոշման մեջ բժշկական ծառայությունների նկատմամբ ԱԱՀ մտցնելու հիմնավորումներում, որպես դրական արդյունք, նշվում է, որ այդ ծառայություններից օգտվող սոցիալապես անապահով մարդկանց թիվն ու այդ ծառայությունների ծավալը կավելանան, սակայն Խարազյանի խոսքով, երբ 2000-2001թթ. դեղերի նկատմամբ կիրառվեց ԱԱՀ, «ոչ մի լումա» պետբյուջեից չհատկացվեց առողջապահական ծրագրերի իրականացմանը։ Որպես մեկ այլ հիմնավորում՝ նշվում է, որ առողջապահական ապրանքներից և ծառայություններից ավելի շատ օգտվում են հարուստները, որոնք, սակայն չեն վճարում այդ հարկերը, մինչդեռ այդ հարկային արտոնությունը սահմանված էր բնակչության սոցիալապես անահապահով խավի համար։ «Սա միանշանակ հակասում է մեր ընդհանուր առողջապահության համակարգում իրականացված հետազոտթույունների արդյունքներին, որովհետև առողջապահական ծառայություններից հիմանականում բնակչության մեծ մասը չի օգտվում, քանի որ դրանք թանկ են, ֆինասապես մատչելի չեն»,-ասում է Սամվել Խարազյանը՝ հավելելով, որ Հայաստանում իրականացված հետազոտությունների արդյունքները վկայում են, որ հարցվածների 17-18%-ը ֆինանսապես ի վիճակի չէ օգտվել այդ ծառայություններից, իսկ մոտավորապես 50%-ը զբաղվում է ինքնաբուժությամբ։ Ըստ այդմ, ճիշտ չէ հղում անել սոցիալապես անապահով խմբերին, քանի որ այդ խմբերից միայն 40%-ն է օգտվում բժշկական «թանկարժեք» համարվող ծառայություններից։ Բացի այդ, Ս. Խարազյանի խոսքով, այս փաստաթղթում Ֆինանսների նախարարությունը որևէ վերլուծություն չունի որոշման ռիսկերի, ֆինասնական ցուցանիշների և մարդկանց եկամուտների և ծախսերի վրա դրա ազդեցության մասին։ Հանրային առողջապահության մասնագետ Դավիթ Մելիք-Նուբարյանը ևս վկայում է, որ Հայաստանի բնակչության 71%-ը չի կարող իրեն թույլ տալ 45 հազար և ավելի ՀՀ դրամի անսպասելի ծախս։ Մեծ է նաև այն մարդկանց թիվը, որոնք չեն կարողնաում դիմել բուժհաստատություն, որովհետև գումար չունեն, ու Դ. Մելիք-Նուբարյանի կարծիքով՝ նման չուսումնասիրած որոշման ընդունումն անուղղակիորեն ազդելու է մարդկանց կյանքի և առողջության վրա։ «Մենք այսօր ունենք մատչելիության խնդիր, 20%-ով գնի բարձրացումը, ակնհայտ է, որ բերելու է մարդկանց մոտ խնդիրների ավելացմանը, որն էլ ուղղակիորեն անդրադառնալու է մահացության, հաշմանդամության, հիվանդացության ցուցանիշների վրա»։ Ըստ նրա՝ պետք է հաշվի առնել նաև, թե դա ինչպես կանդրադառնա տնտեսության վրա, քանի որ հանրային առողջապահության մեջ տնտեսական աճն ու առողջությունն իրար հետ փոխակապակցված են։ Սրա բացատրությունն այն է, որ հիվանդ մարդը չի կարող ստեղծել տնտեսական աճ կամ, ասենք, չի կարող այն արդյունավետությամբ աշխատել, ինչ առողջը, և այդ հավելյալ եկամուտն ստանալը երկրի վրա կարող է անդրադառնալ երկարատև բացասական հետևանքներով։ Բուժծառայությունների հարկման ընտրովի մոտեցումը, ըստ Դավիթ Մելիք-Նուբարյանի, ևս չի կարող համարվել արդյունավետ, ասենք օրինակ, ազատել սրտային վիրահատություններն ԱԱՀ-ից, բայց քթի, շուրթերի վիրահատության ժամանակ՝ հարկել։ «Եթե մենք դիտարկենք ամբողջ առողջապահության համակարգը, ապա քթի պլաստիկ վիրահատությունները ընդհանուր ծառայությունների ծավալի մեջ 5 % են կազմում. բժշկական ծառայությունների մեծ մասը մարդու առողջությունը վերականգնող ծառայություններ են»,-ասում է Դ. Մելիք-Նուբարյանը՝ նշելով, որ տարբերակված հարկումը նաև տեխնիկապես դժվար իրականացվող գործառույթ է։ Պետական ֆինանսական կառավարման փորձագետ Արտակ Քյուրումյանն ընդգծում է՝ որոշման մեջ ձևակերպված խնդիրն ու առաջկվող լուծումներն իրար չեն համապատասխանում. «Երկրի համար մեկ պաշտոնյան փաստաթուղթ է հաստատել, որտեղ նշել է հարկային քաղաքականության ճեղքի մասին, ապա ես ենթադրում եմ, որ այդ ճեղքը բավական մեծ է և լուրջ լուծումներ է պահանջում»,-ասում է Ա. Քյուրումյանը, սակայն դարձյալ ընդգծում, որ թվային ու հիմնավոր տվյալներ չեն ներկայացվում։ Փորձագետը չի ընդունում որոշման այն հիմնավորումը, թե առողջապահական ծառայությունների հարկումն էականերոն կավելացնի պետպատվերի ֆիզիկական ծավալը. «Սրանով ավելի մեծ հարված է հասցվելու համեմատաբար ցածր եկամուտ ունեցող և աղքատ խավերին, հիմա առանց այն էլ չեն օգտվում ծառայությունների զգալի մասից, հետագայում ավելի քիչ են օգտվելու, ինչն իհարկե, վտանգելու է նրանց առողջությունը»։ Շարունակությունը՝ hetq.am-ում

10:23 - 21 հունվարի, 2021

Պետական կառավարման համակարգը ռեսթարթի անհրաժեշտություն ունի, որը պետք է սկսվի վարչապետի աշխատակազմից. Փաշինյան

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետի աշխատակազմին է ներկայացրել աշխատակազմի նորանշանակ ղեկավար Արսեն Թորոսյանին: Այս մասին հայտնեցին ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից: Վարչապետը շնորհակալություն է հայտնել Էդուարդ Աղաջանյանին վարչապետի աշխատակազմում կատարած աշխատանքի համար և նշել, որ նա պաշտոնը ստանձնել է բարդ իրավիճակում: «Նրա գործունեության ժամանակաշրջանն ընդհանուր առմամբ շատ բարդ է եղել և նա պատվով է կատարել իր աշխատանքը: Եվ ոչ մի գաղտնիք չկա, պարոն Աղաջանյանն իմ քաղաքական մերձավորն է և շարունակում է լինել այդպիսին: Համոզված եմ, որ մեր համատեղ ճանապարհը դեռ կշարունակենք»,- ասել է Նիկոլ Փաշինյանը: Կառավարության ղեկավարը հաջողություն է մաղթել Արսեն Թորոսյանին նոր կարգավիճակում և ձևակերպել խնդիրը, որը դրված է նրա առաջ: «Ընդհանրապես մենք բոլորս և պետական կառավարման համակարգը՝ որպես երկրի իրավիճակի պատասխանատու, շատ ծանր ժամանակներ ենք ապրել: Պատերազմական շրջանը բոլորիս համար չափազանց բարդ և ծանր մի շրջան էր: Եվ հիմա էլ հետպատերազմյան շրջանն ունի իր բազմաթիվ բարդություններն ու մարտահրավերները, որոնց պետք է արդյունավետ կառավարել: Պետք է չթաքցնել, որ այո՛, պատերազմի հետևանքներով հանրության նման՝ պետական կառավարման համակարգն էլ ինչ-որ առումով շոկի մեջ է հայտնվել, իհարկե, չեմ կարող ասել, որ հիմա նույն իրավիճակն է, ինչ, օրինակ, նոյեմբերին, բայց, ընդհանուր առմամբ, կարող ենք արձանագրել, որ պետական կառավարման համակարգը ռեսթարթի անհրաժեշտություն ունի, և այդ ռեսթարթը միանշանակ պետք է սկսվի վարչապետի աշխատակազմից: Այդ ռեսթարթն է այն հիմնական խնդիրը, որ դրվում է պարոն Թորոսյանի առաջ: Եվ, բնականաբար, ոչ միայն պարոն Թորոսյանի առաջ, բոլորիս առաջ: Բայց այդ ազդակներն առաջին հերթին պետք է հղվեն վարչապետի աշխատակազմից»,- ասել է վարչապետը: Նիկոլ Փաշինյանի խոսքով՝ իրենք այս ընթացքում ամենատարբեր իրավիճակներում են եղել, և ըստ էության, գիտեն պետական կառավարման համակարգի բոլոր առավելություններն ու թերությունները. «Որտեղ է, որ կարողանում ենք որակյալ աշխատանք անել և ինչու, որտեղ է, որ մենք չենք կարողանում որակյալ աշխատանք անել և ինչու: Եվ մենք պետք է առավել ևս այս իրավիճակում պետական կառավարման նոր նշաձող դնենք, որն ըստ էության հանրությանը մատուցվող ծառայություն է, և այդ ծառայության որակը պետք է բերենք բոլորովին նոր մակարդակի»,- ասել է վարչապետը: Վարչապետի աշխատակազմի նախկին ղեկավար Էդուարդ Աղաջանյանը շնորհակալություն է հայտնեել վարչապետին՝ վերջին երկուսուկես տարիների ընթացքում պատասխանատու պաշտոնը վստահելու համար: «Միանշանակ է, որ շատ բարդ և ծանր օրեր ենք ապրել իրար հետ: Բայց կարելի է արձանագրել, որ այդ բարդ օրերը միանշանակորեն պատվով հաղթահարել ենք: Ուզում եմ նաև առանձնահատուկ շնորհակալություն հայտնել վարչապետի աշխատակազմի անձնակազմին՝ բոլորին, յուրաքանչյուրին անհատապես վերջին երկուսուկես տարիների ընթացքում արդյունավետ աշխատանքի համար: Նաև շնորհակալություն հայտնել փոխվարչապետների գրասենյակներին ևս: Վստահ եմ, որ այդ արդյունավետությունը որևէ կերպ չի նվազի նոր ղեկավարության օրոք, և պարոն Թորոսյանին մաղթում եմ հաջողություն»,- ասել է Էդուարդ Աղաջանյանը: Իր հերթին Արսեն Թորոսյանը ևս շնորհակալություն է հայտնել վարչապետին պատասխանատու աշխատանքը կամ ծառայությունը վստահելու համար: «Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել պարոն Աղաջանյանին կատարած աշխատանքի համար և վստահեցնել, որ մենք կպահենք այդ բարձր նշաձողը, և պարոն վարչապետ, Ձեր մատնանշած խնդրի լուծմանը զուգընթաց, կփորձենք այն ավելի բարելավել: Ուզում եմ վստահեցնել աշխատակազմին, որ աշխատանքն ինձ հետ բոլորի համար կլինի հարմարավետ: Չեմ կարծում, որ կարիք կլինի վերլուծական ժամանակաշրջանի, անմիջապես կանցնենք պարտականությունների կատարմանն ամբողջ ծավալով: Վստահ եմ, որ Ձեր մատնանշած ուղղությամբ էական քայլեր կկատարենք: Նույնը, ինչպես Դուք նշեցիք, ակնկալում եմ բոլորից»,- նշել է վարչապետի աշխատակազմի նորանշանակ ղեկավարը Վարչապետ Փաշինյանը կարևորել է այն փաստը, որ Արսեն Թորոսյանի ու աշխատակազմի միջև ծանոթացման և անցումային ժամանակաշրջան չի լինելու: «Մենք նման ճոխություն թույլ տալու հնարավորություն չունենք: Որպես նախարար, Դուք շատ սերտ համագործակցել եք աշխատակազմի հետ և այդ աշխատանքը երկուստեք նորություն չի լինելու: Կրկին հաջողություն եմ մաղթում Ձեզ»,- եզրափակել է վարչապետը:

13:45 - 19 հունվարի, 2021