ՀՀ Գլխավոր դատախազություն

ՀՀ դատախազությունը միասնական, կենտրոնացված համակարգ է, որը ղեկավարում է գլխավոր դատախազը։ ՀՀ գլխավոր դատախազն է Արթուր Դավթյանը։

Դատախազությունը՝

  • օրենքով նախատեսված դեպքերում և կարգով հարուցում է քրեական հետապնդում,
  • հսկողություն է իրականացնում նախաքննության և հետաքննության օրինականության նկատմամբ,
  • դատարանում պաշտպանում է մեղադրանքը,
  • պետական շահերի պաշտպանության հայց է հարուցում դատարան,
  • բողոքարկում է դատարանների վճիռները, դատավճիռները և որոշումները,
  • հսկողություն է իրականացնում պատիժների և հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառման նկատմամբ։
ՀՀ գլխավոր դատախազի հրավերով Հայաստան ժամանած պատվիրակներն այցելել են Մատենադարան

ՀՀ գլխավոր դատախազի հրավերով Հայաստան ժամանած պատվիրակներն այցելել են Մատենադարան

Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանի հրավերով՝ եվրոպական շուրջ տասը պետություններից և միջազգային կազմակերպություններից Հայաստան ժամանած պատվիրակներն այցելել են Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտ-Մատենադարանի թանգարանային համալիր: Հայտնում են ՀՀ գլխավոր դատախազությունից: Հայաստան ժամանած եվրոպացի դատախազներն ու միջազգային կառույցների ներկայացուցիչները Մատենադարանի տնօրեն Արա Խզմալյանի ուղեկցությամբ  շրջայց են կատարել թանգարանի ցուցասրահներում, ծանոթացել հայկական ձեռագրական ժառանգությանը: Շրջայցին հաջորդել է ՀՀ վաստակավոր արտիստ Հայկ Մելիքյանի մենահամերգը: Գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանի հրամանով՝ ՀՀ վաստակավոր արտիստ Հայկ Մելիքյանը պարգևատրվել է ՀՀ դատախազության հուշանվեր ժամացույցով: Հիշեցնենք, որ պատվիրակությունները մասնակցում են Գլխավոր դատախազության՝ Եվրոպայի խորհրդի հետ համատեղ մեկնարկած «Միջազգային համագործակցության արդյունավետության ամրապնդումը՝ անդրազգային կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարում» թեմայով երկօրյա բարձրաստիճան խորհրդաժողովին:  
Այսօր 10:41
Կորոնավիրուսային վարակի ընթացքում բուժառուների հիվանդության 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա ԱՆ-ից խարդախությամբ հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ

Կորոնավիրուսային վարակի ընթացքում բուժառուների հիվանդության 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա ԱՆ-ից խարդախությամբ հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ

Դատախազը 2024 թվականի ապրիլի 25-ին հաստատել է Առողջապահության նախարարությունից խարդախության եղանակով 263 մլն 480 հազար դրամ հափշտակելու և ՀՀ առողջապահության նախկին փոխնախարարի կողմից պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու վերաբերյալ քրեական վարույթով մեղադրական եզրակացությունը և այն հանձնել Հակակոռուպցիոն դատարան: Այս մասին տեղեկացնում են ՀՀ գլխավոր դատախազությունից: «Հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննված քրեական վարույթի շրջանակում իրականացված մեծածավալ գործողությունների արդյունքում պարզվել է, որ առողջապահության ոլորտում գործող ընկերություններից մեկի համահիմնադիր տնօրեն և բաժնետեր Բ.Շ.-ն և նույն ընկերության ավագ բուժքույր Լ.Հ.-ն կազմակերպել և ղեկավարել են Ընկերության բուժաշխատողների կողմից բուժառուների հիվանդության պատմագրերում կեղծ (բուժառուներին վերակենդանացման բաժանմունքներում բուժելու վերաբերյալ) տեղեկություններ ներառելը: Արդյունքում՝ 2020 թվականի հուլիսից 2022 թվականի փետրվարն ընկած ժամանակահատվածում Ընկերության 20-ից ավելի բուժաշխատակից կեղծել է 829 հիվանդության պատմագիր՝ դրանցում ներառելով հիվանդության ընթացքի վերաբերյալ ակնհայտ կեղծ տեղեկություններ այն մասին, իբրև նշված հիվանդները, սոմատիկ բաժանմունքից բացի, բուժում են ստացել նաև վերակենդանացման բաժանմունքներում: Վերոնշյալ կեղծ պատմագրերի հիման վրա կազմված՝ հաշվետվողական բնույթ կրող փաստաթղթերը Ընկերության տնօրենի կողմից ներկայացվել են Առողջապահության նախարարություն: Դրանց հիման վրա՝ Նախարարությունում հաշվարկվել և Ընկերության հաշվեհամարին, բացի փաստացի մատուցված ծառայությունների համար նախատեսված գումարից, անհիմն փոխանցվել է հավելյալ՝ 263 մլն 480 հազար դրամ: Քրեական վարույթով, ի թիվս այլնի, պարզվել են մի շարք հանգամանքներ. Բ.Շ.-ն Լ.Հ.-ին հայտնել է, որ բժշկական օգնության և սպասարկման տվյալ ոլորտի նկատմամբ հսկողություն իրականացնող ՀՀ առողջապահության փոխնախարարն իր մտերիմն է` այդկերպ Լ.Հ.-ի մոտ առաջացնելով իր հանձնարարությունը կատարելու վճռականություն: Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ հաստատված պացիենտների տեսակավորման և հիվանդանոցային պայմաններում բուժում ստացող և դուրսգրման ենթակա պացիենտների տրիաժի պատասխանատուն ՀՀ առողջապահության փոխնախարարին հեռախոսային խոսակցությունների ընթացքում, հանդիպումների ժամանակ, ինչպես նաև ներկայացված համապատասխան զեկուցագրերով տեղեկացրել է վերոնշյալ բժշկական հաստատությունում կորոնավիրուսային հիվանդության բուժման գործընթացում հայտնաբերված կոպիտ խախտումների մասին: ՀՀ առողջապահության փոխնախարարը, պարտականություն ունենալով համակարգել կորոնավիրուսային հիվանդության համար անհրաժեշտ բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունները, ինչպես նաև դրա ֆինանսավորումը, անձնական շահագրգռվածությունից ելնելով, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Ընկերության համահիմնադիր տնօրեն և բաժնետեր Բ.Շ.-ն հանդիսանում է իր կնքահայրը, չի դադարեցրել և թույլատրել է Ընկերության ֆինանսավորումը: Բացի այդ, չի կատարել կորոնավիրուսային հիվանդության համար անհրաժեշտ բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունները համակարգելու իր պարտականությունը և Ընկերությունում տեղի ունեցող խախտումների մասին տեղեկանալուց հետո դրանք վերացնելու ուղղությամբ չի տվել անհրաժեշտ հանձնարարականներ: Դատախազը 2024 թվականի մարտի 11-ին ՀՀ առողջապահության նախկին փոխնախարարի նկատմամբ հարուցել է նոր հանրային քրեական հետապնդում՝ 18.04.2003 թվականին ընդունված Քրեական օրենսգրքի 308-րդ հոդվածի 2-րդ մասով (պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է ծանր հետևանքներ), իսկ 2024 թվականի մարտի 19-ին՝ Բ.Շ.-ի և Լ.Հ.-ի նկատմամբ՝ 178-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով (առանձնապես խոշոր չափերով խարդախություն կատարելը) և 38-325-րդ հոդվածի 2-րդ մասով (մի խումբ անձանց կողմից փաստաթղթեր կեղծելը կազմակերպելը): 2024 թվականի ապրիլի 25-ին հաստատված մեղադրական եզրակացությունը քրեական վարույթի նյութերի հետ հանձնվել է Հակակոռուպցիոն դատարան»,- ասված է հաղորդագրության մեջ: Ծանուցում. Հանցագործության համար մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ Քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:
19:14 - 25 ապրիլի, 2024
Բողոքի ակցիա՝ դատախազության դիմաց․ մասնակիցները պատրաստվում են հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացնել Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների վերաբերյալ

Բողոքի ակցիա՝ դատախազության դիմաց․ մասնակիցները պատրաստվում են հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացնել Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների վերաբերյալ

Մի խումբ քաղաքացիներ բողոքի ակցիա են իրականացնում ՀՀ գլխավոր դատախազության դիմաց։ Նրանք պատրաստվում են հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների վերաբերյալ։ Փաստաբանների պալատի նախկին նախագահ Արա Զոհրաբյանը մանրամասնեց՝ ՀՀ Սահմանադրությունը բարձր ստանդարտ է սահմանել տարածքների փոփոխության հարցով՝ նշելով, որ տարածքների փոփոխության հարցերը լուծվում են միայն հանրաքվեով․ «Դա նշանակում է, որ որեւէ իշխանավոր, կլինի վարչապետ, նախագահ թե ԱԺ, չունի այդ մանդատը, այսինքն՝ դելիմիտացիա, դեմարկացիա, նախապատրաստական գործընթացներ, միեւնույն է, կարող են կատարվել միայն հանրաքվեով։ Իսկ հիմա ի՞նչ է անում Փաշինյանը․ հրապարակելով 29․740 կմ/ք թիվ՝ փորձում է ասել, որ այն տարածքները, որ պետք է փոխանցվեն Ադրբեջանին, ՀՀ տարածքներ չեն, հետեւաբար իբրեւ դուրս են Սահմանադրության 205-րդ հոդվածում նշված սահմանափակումից։ Այս խորամանկ հնարքով է փորձում մանիպուլացնել մեզ»,- ասաց նա։ Հիշեցնենք, որ վերջիններս ավելի վաղ ներկայացրել էին, թե ինչիկապակցությամբ են հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացնելու։ Ստորև՝ հայտարարությունը․ «Ս․թ․ ապրիլի 25-ին, ժամը 14.00-ին հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացվելու ՀՀ գլխավոր դատախազություն` (Երևան, Վազգեն Սարգսյան փ․ 5) Նիկոլ Փաշինյանին քրեական պատասխանատվության ենթարկելու պահանջով՝ Տավուշում ՀՀ ինքնիշխան տարածքները և բնակավայրերը Ադրբեջանին հանձնելու գործընթաց սկսելու կապակցությամբ։ Հաղորդումը կազմել են փաստաբան Արա Զոհրաբյանը և պահեստազորի գնդապետ Հայկ Նահապետյանը: Եթե ցանկանում եք միանալ հանցագործության մասին սույն հաղորդմանը, ապա [email protected] էլ․ փոստով կամ սույն էջին հաղորդագրությամբ ուղարկեք ձեր անունը, հայրանունը, ազգանունը, հաշվառման հասցեն և հեռախոսի համարը: Հավաքի ընթացքում մասնակիցները կարող են միանալ ՀՀ գլխավոր դատախազությանն ուղղված հանցագործության մասին հաղորդմանը։ ՀԱՂՈՐԴՈՒՄ հանցագործության մասին I. Հաղորդման համար հիմք հանդիսացող փաստերը. 1. 2024 թվականի մարտի 18-ին ՀՀ վարչապետ Ն.Փաշինյանը Տավուշի մարզի Ոսկեպար գյուղի բնակիչների հետ հանդիպման շրջանակներում խոսել է Ադրբեջանի կողմից պահանջվող չորս գյուղերը հանձնելու մասին և հայտարարել հետևյալը. «Երբեք ոչ մի քննարկման ժամանակ խոսք չի եղել ու խոսք չի կարող լինել Տավուշի մարզի որևէ գյուղ հանձնելու մասին: Երբ ադրբեջանական մամուլում բարձրաձայնում են գյուղերի անուններ, ՀՀ տարածքում երբեք այդպիսի անուններով գյուղեր չեն եղել, ընդ որում, ոչ միայն ԽՍՀՄ ժամանակներում, այլև դրանից հետո» : 2. 2024 թվականի մարտի 21-ին «Հրապարակ» կայքը հրապարակել է հոդված, որում մասնավորապես ասվում է. «Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն օրերս Տավուշի մարզում` սահմանամերձ գյուղերի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ եթե հայկական կողմը Տավուշի չորս գյուղերը չհանձնի Ադրբեջանին, Հայաստանի վրա կհարձակվեն: Նոյեմբերյանի համայնքապետ Արսեն Աղաբաբյանը մեզ հետ զրույցում նշել էր, որ Փաշինյանն ասել էր` Ոսկեպարից Ադրբեջանը կհարձակվի, Արմավիրից` Թուրքիան» : 3. 2024 թվականի մարտի 20-ին «NEWS.am» կայքը հրապարակել է «Փաշինյանը վախեցած ա ու մեզ էլ ուզում էր վախեցնել. Մենք մի թիզ հող չունենք տալու». Ոսկեպարցիների բողոքի հավաքը» վերտառությամբ հոդվածը, որում մասնավորապես նշվում է. «Տավուշի մարզի Ոսկեպար գյուղում բնակիչները հավաք են անցկացրել, նրանք իրենց բողոքն են հայտնել Տավուշի մարզի 4 գյուղերը Ադրբեջանին հանձնելու դեմ, որոնց թվում է Վերին Ոսկեպարը:» : 4. 2024 թվականի մարտի 28-ին «NEWS.am» կայքը «youtube» ալիքում տեղադրել է տեսանյութ, որում Ոսկեպար գյուղի բնակիչները հայտնում են, որ Ն.Փաշինյանի պնդմամբ, եթե պահանջվող գյուղերը չհանձնվեն պատերազմ կլինի, իսկ եթե խելոք չմնանք Թուրքիան էլ կհարձակվի : 5. 2024 թվականի մարտի 18-ին «Առավոտ» կայքը «Ոսկեպարում Փաշինյանի հետ հանդիպումը լարված է անցել․ «Ասաց՝ եթե գյուղերը չհանձնենք, պատերազմ կլինի, Թուրքիան էլ կհարձակվի, մեզ Թուրքիայով վախեցրեց» վերտառությամբ հոդված է հրապարակել, որում մասնավորապես նշվում է. «Նիկոլ Փաշինյանն այսօր Տավուշի մարզի Ոսկեպար գյուղում հանդիպել է Ոսկեպարի, Բաղանիսի և հարակից գյուղերի բնակիչների հետ։ Հանդիպման թեման Տավուշի մարզի 4 գյուղերն են եղել։ Փաշինյանը գյուղացիներին ասել է, որ այդ գյուղերը պետք է հանձնվեն։ Հիշեցնենք, որ խոսքը Բաղանիս-Այրում, Աշաղը Ասքիփարա, Խեյրիմլի և Ղըզըլհաջիլի գյուղերի մասին է։» : 6. 2024 թվականի մարտի 18-ին «Yerevan.Today» կայքը գրել է. «Ոսկեպարի և Բաղանիսի, Նոյեմբերյանի, Ոսկևանի բնակիչները Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո քննարկում են անցկացրել և պատրաստակամություն հայտնել փակել ճանապարհները, կազմակերպել ինքնապաշտպանություն Տավուշի մարզի գյուղերը Ադրբեջանին հանձնելու դեպքում: Այս մասին NEWS.am-ին հայտնեց Ոսկեպարի դպրոցի զինղեկ Նվեր Բեգլարյանը»: 7. «Թերթ.am» կայքը 19.04.2024թ. գրում է. «Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, գոյություն կունենա սահմանազատված պետական սահման. վարչապետի աշխատակազմ»: Լրագրողի հարցերին ի պատասխան, վարչապետի աշխատակազմից հայտնել են, որ. «երկու հանձնաժողովները քարտեզի վրա վերարտադրել են վերը նշված գյուղերի միջև Խորհրդային Միության ժամանակներում գոյություն ունեցած սահմանները, և հաջորդ քայլով այդ սահմանները պետք է ճշտվեն և արտահայտվեն նաև գետնի վրա, ու սա կլինի աննախադեպ իրադարձություն. առաջին անգամ մեր երկրների միջև, չորս գյուղերի հատվածում, գոյություն կունենա սահմանազատված պետական սահման: Ադրբեջանն այսօր էլ շատ մոտ է այդ գյուղերին և նրանք գտնվում են ուղիղ նշանառության տակ: Այո, այս գործընթացի արդյունքում Ադրբեջանի սահմանապահ ծառայությունն ավելի է մոտենալու Կիրանց և Ոսկեպար գյուղերին, բայց նրանց և մեր գյուղերը բաժանելու է սահմանազատված պետական սահման»: 8. «Թերթ.am» կայքը, նույն օրը՝ 19.04.2024թ. հրապարակել է՝ «ՀՀ կառավարության ղեկավարը Ադրբեջանին է միակողմանի զիջում այնպիսի տարածքներ, որոնք խաթարում են անվտանգությունը. Արման Թաթոյան» վերտառությամբ հոդվածը, որում մասնավորապես ասվում է. «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով ՀՀ հանձնաժողովը, որի անունից այսօր տարածվել է Տավուշի մարզի հատվածում ադրբեջանական զինված ծառայողների առաջախաղացման և տարածքներ միակողմանի զիջելու մասին հայտարարությունը, չունի նման հարցեր քննարկելու որևէ իրավասություն։ Դա քաղաքական որոշումներին կեղծ իրավական շղարշ տալու հանձնաժողով է, որ իր հայտարարությամբ քիչ առաջ ապահովեց Հայաստանի համար անվտանգության անկառավարելի Մեծ խնդիրներ: Այդ հանձնաժողովի, նրա ղեկավարի կամ որևէ անդամի իրավասություն որևէ տեղ սահմանված չէ։ Ընդամենն առկա է Հայաստանի Կառավարության ղեկավարի 23.05.2023թ. որոշում, որ ուղղակի արձանագրում է նման հանձնաժողով ստեղծված լինելու փաստը և դրա անհատական կազմը։ Չկա որևէ իրավական ամրագրում, թե այդ հանձնաժողովն ինչ իրավասություն ունի, ինչ հարցեր է քննարկում, ինչպես է քննարկում հարցեր ու որոշումներ կայացնում։ Տեղի ունեցածը նաև սկզբունքորեն հակասում է սահամանազատման միջազգային պահանջներին։ ՀՀ կառավարության ղեկավարը Տավուշի մարզի հատվածում Ադրբեջանին է միակողմանի զիջում այնպիսի տարածքներ, որոնք խաթարում են մարդկանց անվտանգությունն ու իրավունքները, ադրբեջանական զինված ծառայողներին մոտեցնում են մարդկանց տներին ու նրանք հայտնվում են ճանապարհներին։ Պարզաբանումը, թե ճանապարհների էական խնդիրներ չեն առաջանում և կարող են կառուցվել այլընտրանքային ճանապարհներ, ընդամենը փորձ է՝ կոծկելու համար մարդկանց և երկրի անվտանգության համար առաջացող իրական խնդիրները։ Առանց այն էլ Բաղանիսի ճանապարահատվածը եղել է ադրբեջանական զինված ծառայողների թիրախի տակ և ժամանակ առ ժամանակ կրակել են երթևեկող մեքենաների ուղությամբ, հիմա դուրս է գալիս Կառավարության ղեկավարի այս որոշմամբ նրանք ավելի են մոտենում ճանապարհին։ Կիրանց գյուղի համար առաջարկվող այլընտրանքային ճանապարհն անվտանգ չէ և հայտնվելու է ադրբեջանական զինված ծառայողների դիտարկման տակ։ Ադրբեջանը շարունակում է մխրճված մնալ ՀՀ Տավուշի մարզին պատկանող տարածքներում և դրանք պահել օկուպացված։ Մինչդեռ, Հայաստանի Կառավարությունն իրականացնում է ռազմավարական կարևորության տարածքներից զորքերի միակողմանի հետքաշում, ինչը խաթարում է ոչ միայն սահմանային բնակիչների, այլ նաև վնաս է հասցնում ամբողջ երկրի անվտագությանը։ Ընդ որում, ակնհայտ է, որ Կառավարությունը հատուկ է հրապարակել այնպիսի քարտեզ, որում չեն երևում անվտանգությանը վերաբերող խնդիրները և միակողմանի զիջումները:» : 9. «News.am» կայքը 22.04.2024թ. հրապարակել է հոդված, որում մասնավորապես ասվում է. «Հայաստանը պատրաստ է զորքերը միակողմանի հետ քաշել և սահմանազատում իրականացնել միայն այն տարածքներում, որոնք Ադրբեջանը պահանջում է և որոնք առաջնային են Ադրբեջանի համար՝ չնայած չունի որևէ երաշխիք, որ Ադրբեջանը կարող է զորքերը հետ քաշել օկուպացրած տարածքներից։ Այս մասին է վկայում ՀՀ կառավարության ուղղված «Փաստինֆոյի» հարցման գրավոր պատասխանները»: 10. Հայաստանի Հանրապետութան այն տարածքներում, որոնք այս կառավարության ներկայացուցիչների կողմից իբրև համարվում են անկլավ, այսինքն ադրբեջանական, առկա են Հայաստանի Հանրապետության կադաստրի կողմից պետական գրանցումներ: Մասնավորապես, Տավուշի մարզի Ազատամուտ գյուղի մի հատվածը, որն ընկնում է «անկլավի» տարածքում, ՀՀ կադաստրի կոմիտեի կողմից կատարված են գրանցումներ: Այս հանգամանքները հաստատվում է կից ներկայացվող ՀՀ կադաստրի կոմիտեի քարտեզի քաղվածքի և Գուգլ համակարգի քարտեզի համեմատությամբ: II. Քրեական վարույթ նախաձեռնելու իրավական հիմքերը և հիմնավորումները. ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 173-րդ հոդվածի համաձայն. 1. Քննիչն իր իրավասության սահմաններում պարտավոր է քրեական վարույթ նախաձեռնել, եթե առերևույթ հանցանքի մասին պատշաճ հաղորդումը ստացվել է` 1) ֆիզիկական անձից. 2) իրավաբանական անձից. 3) պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնից կամ դրա պաշտոնատար անձից` նրա գործունեության իրականացման կապակցությամբ. 4) օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն իրականացնող մարմնից, քննիչից, դատախազից կամ դատավորից` իր լիազորություններն իրականացնելու կապակցությամբ: 2. Համապատասխան հաղորդումը համարվում է առերևույթ հանցանքի մասին, եթե դրանով փաստվում է այնպիսի դեպք կամ գործողություն կամ անգործություն, որին ողջամտորեն կարող է տրվել Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքով նախատեսված որևէ արարքին համապատասխանելու նախնական իրավական գնահատական: ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 178-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն․ 1. Սույն օրենսգրքի 173-րդ հոդվածով նախատեսված աղբյուրից առերևույթ հանցանքի մասին պատշաճ հաղորդում ստանալու յուրաքանչյուր դեպքում քննիչն անհապաղ, սակայն ոչ ուշ, քան 24 ժամվա ընթացքում կազմում է քրեական վարույթ նախաձեռնելու մասին արձանագրություն, իսկ դատախազը, սույն օրենսգրքով սահմանված քննչական ենթակայության կանոններին համապատասխան, այն վերահասցեագրում է իրավասու քննչական մարմնի ղեկավարին՝ քրեական վարույթ նախաձեռնելու հարցը լուծելու համար: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 421-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն․ 1. Տարածքային ամբողջականությունը խախտելուն` բռնություն գործադրելու կամ բռնություն գործադրելու սպառնալիքի միջոցով Հայաստանի Հանրապետության տարածքի մասն առանձնացնելուն կամ Հայաստանի Հանրապետության տարածքը կամ դրա մասն այլ պետությանը հանձնելուն ուղղված գործողություններ կատարելը` պատժվում է ազատազրկմամբ` տասից տասնհինգ տարի ժամկետով: Տվյալ հանցագործության օբյեկտ է հանդիսանում ՀՀ սահմանադրական կարգի հիմունքների և պետության անվտանգության ապահովմանն ուղղված հասարակական հարաբերությունները: Օբյեկտիվ կողմից արարքը բնութագրվում է բռնություն գործադրելու կամ բռնություն գործադրելու սպառնալիքի միջոցով Հայաստանի Հանրապետության տարածքի մասն առանձնացնելուն կամ Հայաստանի Հանրապետության տարածքը կամ դրա մասն այլ պետությանը հանձնելուն ուղղված գործողությունների կատարմամբ: Սուբյեկտիվ կողմը բնութագրվում է ուղղակի դիտավորությամբ: Հանցագործության սուբյեկտն ընդհանուր է՝ 16 տարին լրացած մեղսունակ անձը: Հանցակազմը ձևական է, հանցանքն ավարտված է համարվում տարածքային ամբողջականությունը խախտելուն ուղղված գործողությունների կատարման պահից: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 418-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն․ 1. Պետական դավաճանությունը՝ թշնամու կողմն անցնելը, լրտեսությունը, օտարերկրյա պետությանը, օտարերկրյա կամ միջազգային կազմակերպությանը կամ դրա ներկայացուցչին պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկություն հանձնելը կամ այդ տեղեկությանը նշված անձանց ծանոթանալու համար պայման ստեղծելը կամ թշնամական գործունեություն իրականացնելու համար այլ օգնություն ցույց տալը, որը կատարել է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին՝ ի վնաս Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանության, տարածքային անձեռնմխելիության կամ արտաքին անվտանգության՝ պատժվում է ազատազրկմամբ՝ տասնհինգից քսան տարի ժամկետով, կամ ցմահ ազատազրկմամբ: Տվյալ հանցակազմի անմիջական օբյեկտ է հանդիսանում պետության արտաքին անվտանգությունը, որի բաղկացուցիչ մասն են կազմում պետական ինքնիշխանությունը, տարածքային ամբողջականության պաշտպանվածությունը: Պետական դավաճանության օբյեկտիվ կողմը երկընտրելի է: Դիսպոզիցիայում նկարագրված գործողություններից որևէ մեկի կատարումը արդեն իսկ հանցագործություն է: Միևնույն ժամանակ, եթե անձը կատարում է դիսպոզիցիայում նկարագրված գործողություններից երկու և ավելին, արարքը որակվում է որպես մեկ հանցանքի կատարում: Օբյեկտիվ կողմի եղանակներից է՝ օտարերկրյա պետությանն այլ օգնություն ցույց տալու ձևով իրականացվող պետական դավաճանությունը: Որպես այլ օգնություն կարող են բնութագրվել այն գործողությունները, որոնք այլ պետության համար ստեղծում են բարենպաստ պայմաններ հանցավորի պետությունը, դրա ինքնիշխանությունը ոտնձգելու համար: Հանցակազմը ձևական է՝ պետական դավաճանության այս տեսակը համարվում է ավարտված օգնությունը փաստացի ցույց տալու պահից: Հանցագործության սուբյեկտիվ կողմը բնութագրվում է ուղղակի դիտավորությամբ: Հանցագործության սուբյեկտ է հանդիսանում 16 տարին լրացած մեղսունակ, ֆիզիկական անձը: Վերը նշված իրավանորմերի լույսի ներքո ներկայացված հաղորդման փաստերը գնահատելու արդյունքում կարելի է փաստել, որ․ - քննարկվող դեպքում հաղորդումը ստացվել է պատշաճ աղբյուրից, - հաղորդումն առերևույթ հանցանքի մասին է, քանի որ դրանում նկարագրված փաստերին ողջամտորեն կարող է տրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 418-րդ և 421-րդ հոդվածներով նախատեսված արարքներին համապատասխանելու նախնական իրավական գնահատական: Այսպիսով, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով ՀՀ հանձնաժողովը, որի անունից այսօր տարածվել է Տավուշի մարզի հատվածում ադրբեջանական զինված ծառայողների առաջախաղացման և տարածքներ միակողմանի զիջելու մասին հայտարարությունը, չունի նման հարցեր քննարկելու որևէ իրավասություն։ Որևէ իրավական ակտով սահմանված չեն նշված հանձնաժողովի իրավասությունները: Տավուշի մարզում պետական սահմանի սահմանազատման հարցով Հայաստանի իշխանությունների վարքագիծն ակնհայտորեն հակասում է Հայաստանի Հանրապետության պետական շահերին: ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, երբ անկախ պետությունները ձևավորվել են, Ադրբեջանը երբեք չի բարձրաձայնել այսպես կոչված անկլավների և Հայաստանի սահմանների հետ կապված հարցեր: Նման հարցեր Ադրբեջանը սկսել է առաջ քաշել 44 օրյա պատերազմից հետո, երբ առերեսվել է ՀՀ կառավարության զիջողական քաղաքականության հետ: Ողջ վեճը մշտապես եղել է Արցախի շուրջ: 30 տարի շարունակ որևէ խոսք չի գնացել ՀՀ ինքնիշխան հատվածից տարածքներ զիջելու մասին, նման քաղաքականություն երբևէ չի վարվել Ադրբեջանի կողմից: Իր լուռ համաձայնությամբ (acquiescence) ընդունել է այդ իրողությունը: ԽՍՀՄ վարչական սահմանները չեն կարող լինել պետական սահմաններ: Վարչական սահմանների շահարկման խնդիրը իրավական որևէ հենք չունի: Այս քաղաքական իրողությունը չի կարող պարտադրվել որպես միջազգային իրավունք: Եթե վարչական սահմանները լինեին պետական սահմաններ, ապա Ռուսաստանի Դաշնությունը (Դաղստանը) և Ադրբեջանը տասնյակ տարիներ բանակցելուց հետո սահմանազատում չէին կատարի: Ինչ վերաբերում է Ալմա Աթայի հռչակագրին, որին շարունակ հղում է կատարում ՀՀ վարչապետը, սահմանների հետ կապված որևէ հարց չի լուծել: Հռչակագրում կողմերն ընդունել են տարածքային ամբողջականության սկզբունքը: Տարածքային ամբողջականության սկզբունքի ընդունումը չի բացառում տարածքային վեճը: Դրա վառ ապացույցներն են տարածքային վեճերը Ալմա Աթայի հռչակագրի տարբեր կողմերի միջև: Այսպես կոչված անկլավներում Հայաստանի իշխանությունն իրականացրել է կառավարման լիազորություններ, այդ թվում՝ ճանապարհ է սարքել, սեփականության իրավունքներ է գրանցել, հողեր է մրցույթների ներկայացրել (նույնիսկ 2021թ., տես՝ Ազատամուտի հատվածի հողամասերի կադաստրային գործերը): ՀՀ Սահմանադրության 205-րդ հոդվածի համաձայն. 1. Վերպետական միջազգային կազմակերպություններին Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության տարածքի փոփոխությանը վերաբերող հարցերը լուծվում են հանրաքվեների միջոցով: 2. Սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դեպքում հանրաքվե անցկացնելու վերաբերյալ որոշումը Կառավարության առաջարկությամբ ընդունում է Ազգային ժողովը` պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ: Վերը նշվածը նշանակում է, որ իշխանությունը չի կարող ՀՀ Սահմանադրության 205-րդ հոդվածի պահանջին հակառակ, առանց հանրաքվեի, տարածքի փոփոխության հարց լուծել: Այսպիսով, վերը նշված պայմաններում Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակայնորեն հայտարարում է, որ Ադրբեջանի պահանջով հանձնման ենթական չորս գյուղերը հայկական չեն և երբևէ այդպիսին չեն եղել (թշնամուն ցույց է տալիս օգնություն), դրանք պատկանում են թշնամուն: Ակնհայտ է, որ քանի դեռ հակառակը չի ապացուցվել սահմանազատման գործընթացի շրջանակներում, այդ չորս գյուղերը համարվում են ՀՀ ինքնիշխան տարածք: Ի հակառակ նշված պարզագույն ճշմարտության, Ն.Փաշինյանն արդեն իսկ 2024թ. մարտի 18-ին հրապարակային պնդումներ է կատարել առ այն, որ նշված գյուղերը Ադրբեջանի տարածք են համարվում: Իբրև քննարկվող չորս գյուղերի հանձնումը հիմնավորող փաստարկ Ն.Փաշինյանը նշում է՝ Ադրբեջանի և նույնիսկ Թուրքիայի հնարավոր հարձակումը և պատերազմ սկսելու բարձր վտանգը, ինչով պայմանավորված էլ հնարավոր բռնությունների սպառնալիքով ազդում է բնակչության գիտակցության և կամքի վրա (ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը խախտելու օբյեկտիվ կողմ): Ակնհայտ է, որ վերը նշված գործողությունները և պնդումները Ն.Փաշինյանը կատարել է ուղղակի դիտավորությամբ, քանի որ վերջինս ակնհայտորեն գիտակցել է իր արարքի այն փաստական հանգամանքները, որոնք հանցակազմի հատկանիշ են, և այդ արարքը կատարելը նրա նպատակն է կամ նպատակին հասնելու միջոցը: Մասնավորապես, Նիկոլ Փաշինյանը հստակ գիտակցելով, որ ՀՀ սահմանազատման գործընթաց դեռևս առկա չէ ԶԼՄ-ներով և Ոսկեպարի բնակիչների հետ հանդիպման շրջանակներում պնդումներ է կատարել, որ քննարկվող չորս գյուղերը հայկական չեն (հանցակազմի հատկանիշ հանդիսացող փաստական հանգամանք): Ավելին, հստակ գիտակցելով բնակչության՝ հետպատերազմյան ընկճված և հուսալքված հոգեվիճակը՝ կրկին սպառնացել է պատերազմով, վստահ լինելով, որ ներկա պահին դա միակ միջոցն է, որի օգնությամբ կարելի է հասնել այդ գյուղերն անխոչընդոտ հանձնելուն: ՀՀ վճռաբեկ դատարանը Սիրվարդ Գևորգյանի գործով որոշման մեջ իրավական դիրքորոշում է արտահայտել առ այն, որ․ «Քրեական գործ հարուցելու հիմքը հանցագործության հատկանիշների առկայության մասին վկայող տվյալներն են: Ընդ որում, քրեական գործ կարող է հարուցվել միայն հանցագործության հատկանիշների վերաբերյալ տվյալների բավարարության դեպքում: Դրանց բավարարության գնահատման կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանը հարկ է համարում նշել, որ քրեական գործ հարուցելու համար անհրաժեշտ է ոչ թե հանցակազմի բոլոր տարրերի, այլ սոսկ հանցագործության արտաքին հատկանիշների առկայության հավաստումը: Այս կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ հանցագործության հատկանիշների առկայության վերաբերյալ ենթադրությունն օբյեկտիվորեն կրում է հավանական բնույթ, քանի որ դրա վերջնական հաստատումը գործի քննության հետագա փուլերի խնդիրն է: Քրեական գործ հարուցելու հիմքերի բավարարությունը ենթադրում է հանցագործության հատկանիշների վերաբերյալ տվյալների այնպիսի համակցություն, որն օբյեկտիվ դիտորդին հնարավորություն կտա ենթադրություն կատարել հանցագործության հավանական առկայության վերաբերյալ: Հանցագործության հատկանիշների առկայության վերաբերյալ ողջամիտ կասկածների դեպքում պետք է հարուցվի քրեական գործ (քրեական վարույթը բացառող հանգամանքների բացակայության դեպքում) (...)»: Գտնում ենք, որ վերը նշված փաստերը պարունակում են հանցակազմի (այդ թվում՝ այլ՝ սույն հաղորդման մեջ չնշված հանցակազմի) հատկանիշներ, դրանք բավարարում են օրենսդրի սահմանած քրեադատավարական շեմը, որի պարագայում քրեական վարույթ նախաձեռնելը դատավարական պարտականություն է: III. Պահանջը. Ելնելով վերոգրյալից՝ խնդրում ենք՝ - հանձնարարել նախաձեռնել քրեական վարույթ, ձեռնամուխ լինել նախաքննության իրականացմանը և լուծել Նիկոլ Փաշինյանին քրեական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը: Առդիր՝ հրապարակումները, կադաստրի կոմիտեի քարտեզից քաղվածքը, Գուգլ քարտեզի քաղվածքը, սույն հաղորդմանը միացող անձանց ստորագրությունների թերթիկները»,- նշված է հայտարարության մեջ։
16:00 - 25 ապրիլի, 2024
ԻՔՄ-ն Տավուշում ՈՒԱԶ-ի միջադեպի հետ կապված 3 դրվագանի հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացրել Դատախազությանը

ԻՔՄ-ն Տավուշում ՈՒԱԶ-ի միջադեպի հետ կապված 3 դրվագանի հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացրել Դատախազությանը

Դանիել Իոաննիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․ «Իրազեկ քաղաքացիների միավորումը» 3 դրվագանի հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացրել Դատախազությանը` կապված УАЗ-ի միջադեպի հետ։   1-ին դրվագը վերաբերվում է ավտոմոբիլի վարորդի կողմից խաղաղ ցուցարարներին վրաերթելու փորձի հետ։ ՔՕ հոդված 236 (hավաք անցկացնելուն կամ դրան մասնակցելուն խոչընդոտելը)։ 2-րդ դրվագը կապված է ոստիկանների կողմից УАЗ-ի վրաերթի փորձը չկասեցնելու, դրան չհակազդելու հետ։ ՔՕ հոդված 446 (պաշտոնեական անփութությունը)։   3-րդ դրվագը կապված է միջադեպի վայրում ընդհանրապես չգտնված Մկրտչյան Հենրիկին, Ասատրյան Գոռին և Ղազարյան Հովսեփին ակնհայտ ապօրինի ձերբակալելու հետ։ ՔՕ հոդված 478 (ապօրինի ձերբակալելը կամ կալանավորելը)։   Հ.Գ. Քանի որ Հայաստանում արդեն այնպիսի վիճակ է, որ ցուցարարների վրա մեքենա քշողի փոխարեն ցուցարարներն են ձերբակալվում` ներպետական գործիքները սպառելուց հետո մենք չենք վարանելու գործածել միջազգային ջատագովության բոլոր գործիքները` ապօրինի քրեական հետապնդմանը հակազդելու համար։
11:30 - 23 ապրիլի, 2024
Տավուշի մարզը նոր դատախազ ունի. Դատախազությունում տեղի են ունեցել կադրային փոփոխություններ

Տավուշի մարզը նոր դատախազ ունի. Դատախազությունում տեղի են ունեցել կադրային փոփոխություններ

Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանի՝ 2024 թվականի ապրիլի 8-ի, 9-ի, 17-ի, 18-ի, 19-ի և 22-ի հրամաններով՝ Դատախազությունում տեղի են ունեցել կադրային փոփոխություններ: Այս մասին տեղեկացնում են ՀՀ գլխավոր դատախազությունից: Մասնավորապես՝ Գլխավոր դատախազության ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության պետի տեղակալ  Արմեն Մուրադյանը փոխադրվել է Տավուշի մարզի դատախազի պաշտոնին: Շիրազ Գրիգորյանը նշանակվել է Գլխավոր դատախազության պետական իշխանության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության պետի տեղակալի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչության ավագ դատախազի պաշտոնից։ Մարատ Հակոբյանը նշանակվել  է Գլխավոր դատախազության բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության պետի տեղակալի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչության ավագ դատախազի պաշտոնից։ Հարություն Մաշադյանը նշանակվել  է Գլխավոր դատախազության պետական իշխանության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչության դատախազի պաշտոնից: Ծովակ Մնացականյանը նշանակվել է Գլխավոր դատախազության սահմանադրական կարգի հիմունքների, պետության և հասարակական անվտանգության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչության դատախազի պաշտոնից: Գլխավոր դատախազության սահմանադրական կարգի հիմունքների, պետության և հասարակական անվտանգության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության ավագ դատախազ Վաչե Ղազարյանը փոխադրվել է Գլխավոր դատախազության  բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության ավագ դատախազի  պաշտոնին: Գլխավոր դատախազության բնակչության առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության դատախազ Կարապետ Համբարձումյանն ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից: Գլխավոր դատախազության պետական իշխանության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության դատախազ Գայանե Աղաջանյանը փոխադրվել է Երևան քաղաքի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին։ Կարեն Սուքիասյանը  նշանակվել է Գլխավոր դատախազության ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության պետի տեղակալի պաշտոնին՝ ազատելով Կոտայքի մարզի դատախազի տեղակալի պաշտոնից։ Տավուշի մարզի դատախազ Գոռ Ալոյանը ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից: Արթուր Դանիելյանը նշանակվել է Գլխավոր դատախազության սահմանադրական կարգի հիմունքների, պետության և հասարակական անվտանգության դեմ ուղղված հանցագործությունների գործերով վարչության դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով Երևան քաղաքի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչության ավագ դատախազ Մանյա Գալուստյանը փոխադրվել է նույն վարչության դատախազի պաշտոնին: Արգամ Դալլաքյանը նշանակվել է Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչական շրջանի դատախազի պաշտոնից: Ռիտա Հարությունյանը նշանակվել է Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների դատախազության դատախազի պաշտոնին: Սպարտակ Մնացականյանը նշանակվել է Երևան քաղաքի Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչական շրջանի դատախազության դատախազի պաշտոնից։ Արթուր Հեբոյանը նշանակվել է Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների դատախազության դատախազի պաշտոնին՝ 2024 թվականի ապրիլի 23-ից: Դավիթ Ներսիսյանը նշանակվել է Երևան քաղաքի Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն վարչական շրջանի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Մարիա Հովհաննիսյանը նշանակվել է Գեղարքունիքի մարզի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն  մարզի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Արեգ Հարությունյանը նշանակվել է Կոտայքի մարզի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն մարզի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Հովհաննես Բաղյանը նշանակվել է Կոտայքի մարզի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն մարզի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Կոտայքի մարզի դատախազության ավագ դատախազ Մերի Ցականյանը փոխադրվել է Գեղարքունիքի մարզի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին: Նարեկ Արշակյանը նշանակվել է Սյունիքի մարզի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն մարզի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Հարություն Անդրեասյանը նշանակվել է Սյունիքի կայազորի զինվորական դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն կայազորի զինվորական դատախազության դատախազի պաշտոնից: Հրաչյա Մարգարյանը նշանակվել է Լոռու մարզի դատախազության ավագ դատախազի պաշտոնին՝ ազատվելով նույն մարզի դատախազության դատախազի պաշտոնից: Թիվ 2 կայազորի զինվորական դատախազության դատախազ Կարապետ Սմբատյանը փոխադրվել է Արարատի մարզի դատախազության դատախազի պաշտոնին: Շիրակի կայազորի զինվորական դատախազության դատախազ Կարապետ Մկրտչյանը փոխադրվել է Երևանի կայազորի զինվորական դատախազության դատախազի պաշտոնին: Երևանի կայազորի զինվորական դատախազության դատախազ Արմինե  Սարգսյանը փոխադրվել է Շիրակի կայազորի զինվորական դատախազության դատախազի պաշտոնին:
15:33 - 22 ապրիլի, 2024
Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասը վերականգնվել է

Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասը վերականգնվել է

Գլխավոր դատախազությունը 2023 թվականի դեկտեմբերի 6-ին տեղեկացրել էր, որ հանրային քրեական հետապնդում է հարուցվել Արարատի մարզում օգտակար հանածոյի արդյունահանմամբ զբաղվող ՍՊ ընկերություններից մեկի տնօրենի նկատմամբ՝ առանց ընդերքն օգտագործելու թույլտվության, Մասիս համայնքի Սայաթ-Նովա բնակավայրում գտնվող տարբեր հողատարածքներում` պետական սեփականություն հանդիսացող օգտակար հանածո՝ ավազ արդյունահանելու համար: Քրեական վարույթով պարզվել էր, որ Ընկերության տնօրենը, 2023 թվականի սեպտեմբերի 10-ից մինչև դեկտեմբերի 5-ն ընկած ժամանակահատվածում, խախտել էր ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված պահանջները. առանց ընդերքօգտագործման իրավունքի, հատուկ տեխնիկայի օգտագործմամբ, արդյունահանել էր պետական սեփականություն հանդիսացող օգտակար հանածո՝ ընդհանուր 3000 խմ ծավալի ավազ՝ փչացնելով 1220 քմ հողատարածք: Պետությանը և համայնքին պատճառված ընդհանուր՝ 13 մլն 736 հազար դրամի վնասը 2024 թվականի ապրիլի 19-ին Ընկերության կողմից ամբողջությամբ վերականգնվել է: Քրեական վարույթով նախաքննությունն ընթացքի մեջ է: Ծանուցում. հանցագործության համար մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ Քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով
11:11 - 20 ապրիլի, 2024
Ծաղկաձորում ապօրինի սեփականաշնորհված ևս 1 հա անտառ վերադարձվեց պետությանը |hetq.am|

Ծաղկաձորում ապօրինի սեփականաշնորհված ևս 1 հա անտառ վերադարձվեց պետությանը |hetq.am|

hetq.am: Կոտայքի մարզի Ծաղկաձոր համայնքում գտնվող 1 հեկտար մակերեսով անտառը վերադարձվեց պետությանը։ Նման որոշում է կայացրել Հակակոռուպցիոն դատարանը՝ բավարարելով Գլխավոր դատախազության հայցը։ Դատական ակտը մտել է օրինական ուժի մեջ։ Անտառային հողը սեփականաշնորհվել էր 2007 թ․-ին, Կոտայքի այդ ժամանակվա մարզպետ Կովալենկո Շահգալդյանի որոշումներով։ Երկու առանձին 0.5 հեկտարից բաղկացած հողամասերը կեղծ աճուրդներով օտարվել էին մարզպետի հետ կապված անձին՝ Չարենցավան համայնքի բնակիչ Աշոտ Վաղինակի Խաչատրյանին։ Հողամասերը գտնվում են Ծաղկաձոր համայնքի Աղավնաձոր բնակավայրի տարածքում և ամբողջությամբ ծառապատ են։ Դատավճռում նշված է, որ «Հետքի»՝ Ծաղկաձորում սեփականաշնորհված անտառների մասին հրապարակումը Գլխավոր դատախազությունում ուսումնասիրվել է, որից հետո քրեական գործ է հարուցվել և քննվել է Հատուկ քննչական ծառայությունում։ Նախաքննության ժամանակ պարզվել է, որ աճուրդները տեղի չեն ունեցել, և կեղծիքների միջոցով են հողամասերն օտարվել։ Այդ փաստը հաստատվել է նախկին մարզպետ Կովալենկո Շահգալդյանի գլխավորությամբ այդ ժամանակ ձևավորված աճուրդային հանձնաժողովի անդամների ցուցմունքներով։ Կովալենկո Շահգալդյանն էլ Քննչականում հայտնել է՝ դեմ է, որ իր նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվի վաղեմության ժամկետն անցած լինելու՝ ոչ արդարացնող հիմքով։ ՀՔԾ-ում քրեական գործի կարճումից հետո Դատախազությունը պետական շահերի պաշտպանության շրջանակում հայցեր է հարուցել, որոնցից մի քանիսը բավարարվել են, իսկ մեծ մասը դեռ դատաքննության փուլում է։ Չարենցավանի բնակիչ Աշոտ Խաչատրյանը Ծաղկաձորում ևս մեկ հողամաս է ապօրինի սեփականաշնորհել, որը հետագայում փոխանցվել է նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի վարորդին։ Կոտայքի մարզում կայացված այն կեղծ աճուրդները, որոնք կազմակերպել է մարզպետարանը, դատարանում վիճարկում է Դատախազությունը, որոնք կազմակերպել է Հրազդան համայնքը՝ վիճարկում է համայնքապետարանը։ Աշոտ Խաչատրյանի և այլ անձանց հենց Ծաղկաձոր քաղաքի տարածքում սեփականաշնորհած անտառների գործերով Հրազդան համայնքի ղեկավար Սևակ Միքայելյանը տապալել է դատական գործընթացը։ Հայտնի չէ՝ արդյո՞ք դրանից հետո հնարավորություն կա պետությանը վերադարձնելու նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաների կողմից ապօրինի սեփականաշնորհված անտառային տարածքները։
13:59 - 19 ապրիլի, 2024
Կոտայքի մարզում գտնվող 1 հա հողամասը վերադարձվել է պետությանը․ Դատախազություն

Կոտայքի մարզում գտնվող 1 հա հողամասը վերադարձվել է պետությանը․ Դատախազություն

Գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչության հայցադիմումը 2024 թվականի փետրվարի 9-ին Հակակոռուպցիոն դատարանի վճռով բավարարվել է. Հայաստանին է վերադարձվել Կոտայքի մարզի Աղավնաձոր բնակավայրին հարող՝ ընդհանուր 1 հա մակերեսով հողամասը: Այս մասին հայտնում է Դատախազության հանրային կապերի բաժինը։ «Գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչությունը դատարանից պահանջել էր անվավեր ճանաչել Կոտայքի մարզի Աղավնաձոր բնակավայրին հարող՝ ընդհանուր 1 հա հողամասի նկատմամբ կայացած աճուրդները և կիրառել անվավերության հետևանք: Հիշեցնենք՝ քրեական վարույթով պարզվել էր, որ Կոտայքի մարզպետի՝ 2007 թվականի ապրիլի 23-ի որոշմամբ, համայնքների վարչական սահմաններից դուրս՝ մարզի տարածքում գտնվող, պետական սեփականություն հանդիսացող հատուկ պահպանվող տարածքներից 48.57 հա հողամասը ներկայացվել էր օտարման՝ աճուրդի եղանակով: Վերոնշյալ որոշման հիման վրա՝ 2007 թվականի մայիսի 26-ին կայացած աճուրդում քաղաքացի Ա. Խաչատրյանին էր օտարվել երկու հողամաս՝ յուրաքանչյուրը 0,5 հա մակերեսով՝ ընդհանուր 2 մլն 430 հազար դրամով: Քրեական վարույթի շրջանակում հաստատվել էր, որ աճուրդները փաստացի չեն կայացել, կրել են ձևական բնույթ, խախտվել են «Հրապարակային սակարկությունների մասին» օրենքի և «Պետական սեփականություն հանդիսացող հողամասերն օտարելու և օգտագործման տրամադրելու կարգը հաստատելու մասին» Կառավարության 2001 թվականի ապրիլի 12-ի որոշման պահանջները. առանց փաստացի աճուրդներ կազմակերպելու, անցկացնելու՝ վերոնշյալ հողամասերն իրացնելու վերաբերյալ կազմվել էին իրականությանը չհամապատասխանող փաստաթղթեր այն մասին, որ աճուրդները կայացել են և կոնկրետ անձինք հաղթող են ճանաչվել: Նշված անձանց հետ կնքվել էին հողամասի առուվաճառքի պայմանագրեր, որոնց համաձայն՝ կատարվել էր անշարժ գույքի պետական գրանցում: Հակակոռուպցիոն դատարանի՝ 2024 թվականի փետրվարի 9-ի վճռով՝ անվավեր են ճանաչվել Կոտայքի մարզպետարանի կողմից 2007 թվականի մայիսի 26-ին իրականացված երկու աճուրդները. որպես հետևանք՝ անվավեր են ճանաչվել Կոտայքի մարզպետի և քաղաքացի Ա. Խաչատրյանի միջև 2007 թվականի մայիսի 31-ին կնքված առուվաճառքի պայմանագրերը և Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի կողմից կատարված՝ սեփականության իրավունքի պետական գրանցումները: Կոտայքի մարզի Աղավնաձոր բնակավայրին հարող՝ ընդհանուր 1 հա մակերեսով երկու հողամասերի նկատմամբ վերականգնվել է (ճանաչվել է) Հայաստանի Հանրապետության սեփականության իրավունքը: Վճիռն ուժի մեջ է մտել 2024 թվականի մարտի 12-ին»,- նշված է հաղորդագրության մեջ։
10:31 - 19 ապրիլի, 2024
Վլադիմիր Գասպարյանի դստերը շնորհված «փոխգնդապետի» կոչումն անվավեր է ճանաչվել

Վլադիմիր Գասպարյանի դստերը շնորհված «փոխգնդապետի» կոչումն անվավեր է ճանաչվել

Գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանի՝ ՀՀ ներքին գործերի նախարարությանն ուղղված գրության և Հակակոռուպցիոն դատարանի՝ 2023 թվականի հոկտեմբերի 12-ի որոշման հիման վրա՝ ՀՀ ներքին գործերի նախարար Վահե Ղազարյանի որոշմամբ, Ոստիկանության նախկին պետի դուստր Յու.Գ.-ին շնորհված «փոխգնդապետի» կոչումն անվավեր է ճանաչվել: Այս մասին հայտնում են ՀՀ գլխավոր դատախազությունից։  Գլխավոր դատախազությունը տեղեկացրել էր, որ դատախազը 2023 թվականի հուլիսի 23-ին հաստատել է Ոստիկանության նախկին պետ Վ.Գ.-ի դուստր Յու.Գ.-ի վերաբերյալ մեղադրական եզրակացությունը և քրեական վարույթի նյութերի հետ հանձնել Հակակոռուպցիոն դատարան: Դեռևս նախաքննության վաղ փուլում Յու.Գ.-ն վերականգնել էր պետությանը պատճառված վնասը՝ 8 մլն 838 հազար դրամը: Գործի դատական քննության փուլում՝ նախնական դատալսումների ընթացքում, 2023 թվականի հոկտեմբերի 12-ին, Յու.Գ.-ի պաշտպանի կողմից միջնորդություն էր ներկայացվել արագացված վարույթ կիրառելու վերաբերյալ:  Յու.Գ.-ն, միանալով պաշտպանի կողմից ներկայացված միջնորդությանը, հայտարարել էր, որ համաձայն է իրեն ներկայացված մեղադրանքի հետ: Քրեական գործով արագացված վարույթի ընթացքում պաշտպանի կողմից միջնորդություն է ներկայացվել դատարան՝ Յու.Գ.-ի նկատմամբ հարուցված հանրային քրեական հետապնդումը «Էրեբունի-Երևանի հիմնադրման 2800-ամյակի և Հայաստանի առաջին Հանրապետության անկախության հռչակման 100-ամյակի կապակցությամբ քրեական գործերով համաներում հայտարարելու մասին» 01.11.2018 թվականին ընդունված օրենքի հիմքով դադարեցնելու վերաբերյալ: Դատարանը 2023 թվականի հոկտեմբերի 12-ին բավարարել է ներկայացված միջնորդությունը և ոչ արդարացնող հիմքով, այն է՝ համաներմամբ, դադարեցրել է Յու.Գ.-ի նկատմամբ հարուցված հանրային քրեական հետապնդումը:   Հիշեցնենք, որ 2022 թվականի նոյեմբերի 30-ին հսկող դատախազի կողմից հանրային քրեական հետապնդում էր հարուցվել Յու.Գ.-ի նկատմամբ՝ 18.04.2003 թվականին ընդունված Քրեական օրենսգրքի 38-179-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով (յուրացնելուն կամ վատնելուն հանցակցելը): Հակակոռուպցիոն կոմիտեում քննված քրեական վարույթով պարզվել էր, որ Ոստիկանության նախկին պետ Վ.Գ.-ի դուստրը՝ Յու.Գ.-ն, միջոցներ տրամադրելով և խոչընդոտներ վերացնելով, օժանդակել է 2012-2018 թվականներին Ոստիկանության պետի տեղակալ-ոստիկանության զորքերի հրամանատարի պաշտոնը զբաղեցրած Լ.Ե.-ին, որը, պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով, 2015-2018 թվականների ընթացքում վատնման եղանակով հափշտակել է իրեն վստահված առանձնապես խոշոր չափերով գույքը:  Մասնավորապես՝ 2011-2018 թվականներին Ոստիկանության պետի պաշտոնը զբաղեցրած Վ.Գ.-ն, 2015 թվականի մարտի 7-ի թիվ 490-Ա հրամանով, իր դստերը՝ Յու.Գ.-ին, նշանակել է Ոստիկանության զորքերի շտաբի օպերատիվ բաժնի ավագ սպայի պաշտոնին: Այնուհետև, Ոստիկանության զորքերի հրամանատար Լ.Ե.-ի՝ 2018 թվականի մարտի 16-ի 225-Ա հրամանով Յու.Գ.-ն նշանակվել է Ոստիկանության զորքերի անձնակազմի հետ տարվող աշխատանքների բաժանմունքի պետի պաշտոնին: Վ.Գ.-ի՝ 2018 թվականի մարտի 16-ի 23-Ա հրամանով՝ Յու.Գ.-ին շնորհվել է ոստիկանության «փոխգնդապետի» կոչում, որից երեք օր անց՝ Ոստիկանության զորքերի հրամանատար Լ.Ե.-ի՝ 2018 թվականի մարտի 19-ի 248-Ա հրամանով Յու.Գ.-ն կրկին նշանակվել է Ոստիկանության զորքերի շտաբի օպերատիվ բաժնի ավագ սպայի պաշտոնին: Ոստիկանության պետի՝ 2018 թվականի մայիսի 10-ի 1388-Ա հրամանով՝ Յու.Գ.-ի կողմից ներկայացված զեկուցագրի հիման վրա՝ վերջինս ազատվել է Ոստիկանությունում ծառայությունից: Նշված պաշտոնին նշանակվելուց հետո՝ մինչև պաշտոնավարման դադարեցումը, Յու.Գ.-ն առհասարակ ծառայության չի ներկայացել, ծառայողական պարտականությունները չի կատարել: Ոստիկանության զորքերի հրամանատար Լ.Ե.-ն, քաջատեղյակ լինելով Յու.Գ.-ի կողմից ավելի քան երեք տարի՝ 2015 թվականի մարտի 7-ից մինչև 2018 թվականի մայիսի 10-ն ընկած ժամանակահատվածում ծառայողական պարտականություններն անհարգելի պատճառով չկատարելու, սահմանված կարգով ծառայության չներկայանալու մասին, ոչ միայն չի ձեռնարկել կանխարգելիչ միջոցառումներ, այլև յուրաքանչյուր ամիս, իր ստորագրությամբ հաստատել է Ոստիկանության զորքերի ամսական ֆինանսավորման հայտերը և Ֆինանսների նախարարություն ուղարկված վճարման հանձնարարագրերը՝ դրանցում ներառելով ծառայության չներկայացած և ծառայողական պարտականությունները չկատարած Յու.Գ.-ի տվյալները: Արդյունքում՝ վերը նշված ժամանակահատվածում, Յու.Գ.-ին, որպես աշխատավարձ, պարգևատրումներ, արձակուրդային գումարներ, փաստացի վճարվել է 8 մլն 838 հազար դրամ (Յու.Գ.-ն ստացել և կանխիկացրել է իրեն որպես աշխատավարձ, պարգևատրումներ, արձակուրդային վճարներ տրամադրված գումարները):
17:48 - 17 ապրիլի, 2024
Մեկ տարվա ընթացքում 10 անչափահասի գործ է ուղարկվել դատարան՝ թմրանյութերի ապօրինի շրջանառության մեղադրանքներով
 |hetq.am|

Մեկ տարվա ընթացքում 10 անչափահասի գործ է ուղարկվել դատարան՝ թմրանյութերի ապօրինի շրջանառության մեղադրանքներով |hetq.am|

hetq.am: 18 տարին չլրացած Կարենը (անունը փոխված է) կանգնել է դատարանի առաջ: Ոստիկաններն անձնական խուզարկության ժամանակ նրա մոտ հայտնաբերել են «Շոկո» անվամբ հայտնի 1.2 գրամ «MDMB-2201» տեսակի թմրամիջոց: Կարենին սպառնում է 3-6 տարի ժամկետով ազատազրկում, քանի որ հայտնաբերված թմրամիջոցը եղել է ապօրինի՝ առանց բժշկի նշանակման: Կարենը սովորում է 11-րդ դասարանում: Ծնողները չեն իմացել, որ երեխան թմրանյութ է օգտագործում, սակայն կասկածներ ունեցել են, երբ նկատել են, որ աչքերը կարմրում են, ոչ սովորական վարքագիծ է դրսևորում: «Չեմ պատկերացնում, թե մեր ընտանիքի հետ ինչ կկատարվի, եթե տղայիս ազատազրկման ձևով պատիժ նշանակեն: Դա կկործանի նոր-նոր կյանք մտնող երեխայիս, սակայն չեմ էլ ուզում անպատիժ մնա, որ իրեն դաս լինի, հետ կանգնի այդ ճանապարհից»,- ասում է Կարենի մայրը: 2023թ. թմրամիջոցների, հոգեմետ (հոգեներգործուն) նյութերի շրջանառության մեղադրանքներով 10 անչափահասի գործ է ուղարկվել դատարան: Նշենք, որ «MDMB-2201»-ն համարվում է սինթետիկ թմրանյութ: Կախվածությունների բուժման ազգային կենտրոնը պարբերաբար սոցիալական ցանցերում իրազեկում է, որ այս խմբի թմրամիջոցներն արագորեն կախվածության համախտանիշ են ձևավորում: Այս թմրանյութի մեկանգամյա գործածման հետևանքով առաջանում են զարգացող սուր հոգեմարմնական խնդիրներ՝ գիտակցության, մտածողության, ընկալման ֆունկցիաների, ծանր սոմատովեգետատիվ խանգարումներ, և հաճախ սուր թունավորումը («գերդոզավորում») ունենում է գիտակցության կորուստ՝ մահվան ելքով: Սինթետիկ կաննաբինոիդների կանոնավոր կամ պարբերական գործածման արդյունքում կախվածության համախտանիշի արագ ձևավորմանը զուգահեռ, զարգանում են նաև քրոնիկական ընթացքով հոգեախտաբանական խանգարումներ՝ մտածողության, ընկալման, հիշողության, ինտելեկտի կայուն և հաճախ անդառնալի խնդիրներով: Տարեցտարի ավելանում է թմրամիջոցների, հոգեմետ (հոգեներգործուն) նյութերի, դրանց պատրաստուկների, խիստ ներգործող կամ թունավոր նյութերի օրինական շրջանառության դեմ ուղղված հանցագործություններ կատարելու համար քրեական հետապնդման ենթարկված անչափահասների թիվը: 2018-2023թթ. 36 անչափահասի գործ է ուղարկվել դատարան՝ քրեական պատասխանատվության ենթարկելու համար: Դատարանի առջև կանգնած անչափահասներն ավելի շատ եղել են Երևանից, Արարատի և Արմավիրի մարզերից: 2018-2023թթ. 15 անչափահաս ենթարկվել է նաև վարչական պատասխանատվության՝  թմրանյութ օգտագործելու համար: Նշված ժամանակահատվածում միայն 2020թ. վարչական պատասխանատվության ենթարկված անձ չկա, իսկ ամենաշատ պատասխանատվության ենթարկվել են 2023թ.-ին՝ 5 անչափահաս: Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի համաձայն՝ առանց բժշկի նշանակման թմրամիջոցներ կամ հոգեմետ (հոգեներգործուն) նյութեր գործածելն առաջացնում է տուգանքի նշանակում` նվազագույն աշխատավարձի հարյուրապատիկից երկուհարյուրապատիկի չափով (100-200 հազ. դրամ): Իսկ նույն արարքը մեկ տարվա ընթացքում կրկին կատարելու դեպքում՝ նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից չորսհարյուրապատիկի չափով տուգանք (200-400 հազ. դրամ): Շարունակությունը՝ սկզբնաղբյուր կայքում
16:53 - 16 ապրիլի, 2024
Աննա Վարդապետյանն ընդունել է ԱՄՆ պետական դեպարտամենտի և ԱՄՆ արդարադատության դեպարտամենտի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց

Աննա Վարդապետյանն ընդունել է ԱՄՆ պետական դեպարտամենտի և ԱՄՆ արդարադատության դեպարտամենտի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց

Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանն այսօր ընդունել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների պետական դեպարտամենտի, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների արդարադատության դեպարտամենտի և ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանության ներկայացուցիչներին: Հանդիպմանը մասնակցել են ԱՄՆ պետական դեպարտամենտի իրավական խորհրդատվության գրասենյակի իրավախորհրդատու Մոնիկա Ջեյքոբսոնը, ԱՄՆ արդարադատության դեպարտամենտի Միջազգային կապերի գրասենյակի փոխտնօրեն, Ջեյսոն Քարտերը, ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Պարույր Հովհաննիսյանը, ԱՄՆ արդարադատության դեպարտամենտի Միջազգային կապերի գրասենյակի դատախազներ Զարին Իքբալը և Անն Փինգսը, ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանության թմրամիջոցների դեմ պայքարի և իրավապահ համագործակցության ծրագրի (INL) տնօրեն Ալեքսիս Հաֆթվանը, այլք: Գլխավոր դատախազը ողջունել է ԱՄՆ գործընկերներին, կարևորել ՀՀ գլխավոր դատախազության և ԱՄՆ արդարադատության դեպարտամենտի միջև առկա փոխգործակցության բարձր մակարդակը: Աննա Վարդապետյանն ԱՄՆ գործընկերներին է ներկայացրել օրեր անց՝ ապրիլի 26-27-ին, Եվրոպայի խորհրդի աջակցությամբ Երևանում կայանալիք՝ «Միջազգային համագործակցության արդյունավետության ամրապնդումը՝ անդրազգային կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարում» թեմայով բարձրաստիճան խորհրդաժողովի մանրամասները, որին մասնակցելու են եվրոպական երկրների 9 պատվիրակություններ, միջազգային կազմակերպությունների՝ Եվրաջասթի և Եվրոպայի խորհրդի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձինք: Հանդիպման ընթացքում, ի թիվս այլ հարցերի, անդրադարձ է կատարվել կոռուպցիոն հանցագործությունների քննության և ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման ոլորտներում ԱՄՆ գործընկերների հետ իրավական փոխօգնության խորացմանը, ընդգծվել, որ նման քննարկումները նպաստում են երկու երկրների իրավապահ մարմինների միջև արդյունավետ համագործակցության ամրապնդմանն ու զարգացմանը: Հանդիպման ընթացքում կողմերը քննարկել են երկուստեք հետաքրքրություն ներկայացնող այլ հարցեր:  
15:42 - 15 ապրիլի, 2024
Փոխգնդապետ Հովիկ Գաբրիելյանի վերաբերյալ գործը դատարանում է․ սկսվել է ապացույցների հետազոտումը

Փոխգնդապետ Հովիկ Գաբրիելյանի վերաբերյալ գործը դատարանում է․ սկսվել է ապացույցների հետազոտումը

Հակակոռուպցիոն դատարանում օրերս սկսվեց 44-օրյա պատերազմի ժամանակ ՀՀ ՊՆ N զորամասի հրամանատար, փոխգնդապետ Հովիկ Գաբրիելյանի վերաբերյալ քրեական գործով ապացույցների հետազոտումը։ Գաբրիելյանն այդ պաշտոնին է եղել 2019 թ. փետրվարի 4-ից մինչ 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ը, պատերազմի մեկնարկի՝ սեպտեմբերի 27-ի դրությամբ «Կովկաս 2020» զորավարժություններին մասնակցելու նպատակով գտնվել է Ռուսաստանում։ Այնտեղից վերադարձել է սեպտեմբերի 30-ին եւ 1-ին բանակային կորպուսի հրամանատար, գեներալ–մայոր Ժիրայր Պողոսյանի՝ 2020 թ. հուլիսի 9-ի թիվ 07 գրավոր եւ 2020թ. հոկտեմբերի 1-ի բանավոր հրամանների հիման վրա՝ ընդգրկվել է մարտական գործողություններում։ Այժմ Գաբրիելյանը մեղադրվում է ռազմական դրության պայմաններում պաշտոնեական դիրքը չարաշահելու մեջ, որի հետեւանքով նրան վստահված բնագիծն անցել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, եւ արձանագրվել են անձնակազմի եւ տեխնիկայի կորուստներ։ Մասնավորապես, 22 զինծառայող զոհվել է, 3-ը համարվում է անհետ կորած, իսկ պետությանը պատճառվել է ավելի քան 33 միլիոն ՀՀ դրամի նյութական վնաս։ Հովիկ Գաբրիելյանը կալանավորված է եւ առաջադրված մեղադրանքը չի ընդունում։ Նյութում կարդացեք՝ Ինչում է մեղադրվում փոխգնդապետը  Ինչ ապացույցներ հրապարակեց հանրային մեղադրողը Ինչ միջնորդություն ներկայացրեց պաշտպանը զոհված զինծառայողների մահվան վկայականների առնչությամբ Ինչում է մեղադրվում փոխգնդապետը Համաձայն մեղադրական եզրակացության՝ փոխգնդապետ Հովիկ Գաբրիելյանը, կոչման եւ պաշտոնի բերումով հանդիսանալով գումարտակի բոլոր զինծառայողների ուղղակի պետը, ռազմական դրության պայմաններում հակառակորդի հետ անմիջական մարտի չբռնվելու եւ պաշտպանական բնագիծը թողնելու անձնական այլ շահագրգռվածությամբ չարաշահել է իր պաշտոնեական դիրքը՝ իր իշխանական, ծառայողական լիազորությունները եւ դրանցով պայմանավորված ազդեցությունն օգտագործել է ի վնաս պետական ու ծառայողական շահերի։ Մասնավորապես, վերադաս հրամանատարությանն իրականությանը չհամապատասխանող զեկույցներ է ներկայացրել, ինչից հետո ստանալով զբաղեցրած բնագիծը չթողնելու եւ պաշտպանությունը շարունակելու՝ ռադիոկապի միջոցով տրված հրաման, առանց ավագ պետի թույլտվության եւ տվյալ պարագայում առանց հիմնավոր անհրաժեշտության նահանջի հրաման է տվել ենթակա ստորաբաժանմանն ու դիտավորությամբ թողել զբաղեցրած պաշտպանական բնագիծը, ինչն անզգուշությամբ առաջացրել է ռազմական գույքի, տեխնիկայի ոչնչացում եւ այլ ծանր հետեւանքներ:  Դատավոր Վարդգես Սարգսյանը Այսպես. 2020թ. սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի Հանրապետության ռազմաքաղաքական ղեկավարության կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծած եւ վարած ագրեսիվ պատերազմի ընթացքում, համաձայն ՀՀ ՊՆ 1-ին բանակային կորպուսի (այսուհետև՝ նաեւ ԲԿ) պաշտպանական օպերացիայի պլանի օպերատիվ մասում նշված դրույթների, բանակային կորպուսն ունեցել է խնդիր՝ անցնել պաշտպանության Ջաբրիայիլի (նույնն է, ինչ Ջրական, Մեխակավան) շրջանի նախորոշված հատվածում՝ Շուքյուրբեյլի–Ջաբրայիլ ուղղությամբ («Հորովլու-նիշ 602.1՝ հարավ 200 մետր - երկաթբետոնե կամուրջ» բնագիծ)։ Ըստ մեղադրանքի՝ 2020թ. հոկտեմբերի 4-ի երեկոյան Գաբրիելյանը ռադիոկապով զեկույց է ներկայացրել 1-ին բանակային կորպուսի հրամանատար Ժիրայր Պողոսյանին՝ հայտնելով, որ իբրեւ իր գումարտակի աջ եւ ձախ հատվածները բաց են եւ հակառակորդի զրահատեխնիկան թեւանցել է իրեն, ուստի շրջապատման վտանգի պայմաններում թույլտվություն է խնդրել նահանջել։ Ժիրայր Պողոսյանից, սակայն,  ստացել է պաշտպանական բնագծում մնալու հրաման։ Նույն օրը՝ ժամը 22։00-ի սահմաններում, Գաբրիելյանը ռադիոկապով խոսել է նաեւ նույն ԲԿ–ի շտաբի պետ Գեղամ Գաբրիելյանի հետ՝ հայտնելով սննդի եւ զինամթերքի պաշարների սպառման մասին։ Նկատի ունենալով, որ Գաբրիելյանի ենթակա ստորաբաժանումն ունեցել է զինամթերքի բավարար եւ անհրաժեշտ պաշարներ տրված մարտական խնդիրն իրականացնելու համար՝ Գեղամ Գաբրիելյանը հրաման է տվել շարունակել հանձնարարված մարտական խնդրի կատարումը՝ տեղեկացնելով, որ հաջորդ օրը՝ առավոտյան, կիրականացվի լրացուցիչ սննդի եւ զինամթերքի պաշարների մատակարարումը։ Հովիկ Գաբրիելյանը, սակայն, ըստ մեղադրանքի, խախտել է ներքին ծառայության, օպերացիաների նախապատրաստման եւ վարման հրահանգի, մարտական կանոնադրության մի շարք պահանջներ, հանձնարարված բնագծի պաշտպանությունն իրականացնելու փոխարեն հոկտեմբերի 5-ին՝ ժամը 01:00-ի սահմաններում, հրաժարվել է կատարել հակառակորդին դիմակայելու, նրան դիմադրություն ցույց տալու եւ վերջինիս առաջխաղացումն այդ ուղղությամբ կասեցնելու նպատակով իր ստացած հրամանները եւ առանց վերադաս հրամանատարների գիտության եւ համապատասխան թույլտվության՝ պաշտպանության անցած ենթակա անձնակազմին հրամայել է թողնել զբաղեցրած բնագիծը եւ նահանջել Հադրութ քաղաքի ուղղությամբ՝ այդ մասին չտեղեկացնելով իրենից աջ կողմում պաշտպանություն իրականացնող հատուկ նշանակության բրիգադի հրամանատար, գնդպետ Վահագն Ասատրյանին եւ առանձին զրահատանկային գումարտակի հրամանատար, փոխգնդապետ Համլետ Լեւոնյանին։ Համաձայն մեղադրական եզրակացության՝ Հովիկ Գաբրիելյանի գործողությունների հետեւանքով հակառակորդը 2020 թ․ հոկտեմբերի 5-ին՝ ժամը 12:00-ի սահմաններում օգտվել է վերոնշյալ բնագծում շուրջ 2-3 կմ անպաշտպան թողնված հատվածից, անարգել հաղթահարել է այն, «Բանաձուրի խաչմերուկ» տեղանքով անցել դրանից աջ պաշտպանության անցած յուրային անձնակազմի թիկունք, ինչի պայմաններում անակնկալի եկած եւ անպաշտպան մնացած հիշյալ ստորաբաժանումների անձնակազմը փաստացի հայտնվել է շրջապատման մեջ, սկսել է հակառակորդի հետ հարկադրված մարտ վարել, որի ժամանակ էլ արձանագրվել են վերոնշյալ կորուստները։ Ինչ ապացույցներ հրապարակեց հանրային մեղադրողը Դատական նիստի ընթացքում հանրային մեղադրող Գրիգոր Մղդեսյանը հրապարակեց քրեական գործում առկա գրավոր ապացույցները՝ փաստաթղթերի զննում կատարելու, արտավարութային փաստաթղթեր ճանաչելու եւ լազերային սկավառակ զննելու մասին արձանագրություններ։ Ձախից՝ տուժողի իրավահաջորդ Հրաչիկ Բաղդասարյանը, հանրային մեղադրող Գրիգոր Մղդեսյանը Զննված փաստաթղթերը ստացված էին ՀՀ քննչական կոմիտեի գաղտնի գործավարությունից եւ առգրավված Ազգային ժողովի գաղտնի գործավարությունից։ Դրանք վերաբերում էին զորամասերը մարտական պատրաստականության «Լրիվ» աստիճանի բերելու, գումարտակի անձնակազմը ոչ լրիվ կազմով՝ 223 հոգով մարտական գործողությունների շրջան ուղարկելու եւ մի շարք այլ հրամանների։ Դրանց թվում էր նաեւ հակառակորդի գնահատման վերաբերյալ եզրակացությունը, որում մանրամասն նկարագրված էր, թե որտեղ եւ ինչ տեսակի հարձակման դեպքում ինչ գործողություններ է պետք ձեռնարկել։ Ապացույցների հրապարակումից հետո Հովիկ Գաբրիելյանի պաշտպան Վրեժ Խաչիկյանը կարծիք հայտնեց, որ դրանք ընդամենը փաստում են, որ եղել են մի շարք հրամաններ, որոնցով սահմանված է եղել գործողությունների որոշակի պլան իրադարձությունների հավանական զարգացումների դեպքում, որ եթե այսպես լիներ, պետք է այսպես արվեր․ «Մեզ համար շատ կարեւոր է, որ դատարանը [գնահատի]՝ ինչպես որ պլանավորված է եղել, այդպես ընթացե՞լ է, եւ այդ ընթացքում Հովիկ Գաբրիելյանի վրա դրված պարտականությունը չի կատարվե՞լ, թե՞ այլ իրավիճակ է ստեղծվել, հետեւաբար այդ իրավիճակում ինչպիսի՞ն պետք է լիներ Հովիկ Գաբրիելյանի կողմից ձեռնարկվող գործողությունները՝ որպես հրամանատարի»,– ասաց նա։ Հրապարակված արտավարութային փաստաթղթերը դարձյալ մարտական հրամաններ էին, դրանցից բխող կարգադրություններ եւ գրություններ, իսկ լազերային սկավառակում մարտական գործողություններից մի տեսանյութ էր։ Այն իր բջջային հեռախոսով նկարահանել եւ հետագայում Քննչական կոմիտեին էր տրամադրել հիշյալ փոխգնդապետ, գործով վկա Համլետ Լեւոնյանը, որի անձնակազմը ենթադրյալ հանցանքի հետեւանքով մնացել էր շրջապատման մեջ։ Տեխնիկական միջոցների բացակայության պատճառով տեսանյութը կհետազոտվի հաջորդ նիստում։ Պաշտպան Վրեժ Խաչիկյանը հայտարարեց, որ տեսանյութը պաշտպանական կողմին չի տրամադրվել եւ իրենց համար պարզ էլ չէ, թե այն որ օրվա որ ժամին է վերաբերում։ Արձագանքելով հանրային մեղադրող Գրիգոր Մղդեսյանն ասաց, որ վկան իր ցուցմունքով հստակ հայտնել է դա, բայց քանի որ ինքը ցուցմունք հրապարակելու իրավասություն այս պահին չունի, այդ հարցերի պատասխանները կտրվեն ավելի ուշ։ Ինչ միջնորդություն ներկայացրեց պաշտպանը Պաշտպան Վրեժ Խաչիկյանը միջնորդեց հետազոտման ենթակա ապացույցներում ներառել զոհված զինծառայողների մահվան վկայանները։ Նա հրապարակեց դրանցում տեղ գտած որոշակի տվյալներ՝ ուշադրություն հրավիրելով այն հանգամանքին, որ Հովիկ Գաբրիելյանի մեղադրանքում նկարագրված արարքը տեղի է ունեցել հոկտեմբերի 5-ի գիշերը, մինչդեռ գործով տուժող ճանաչված զինծառայողներից որոշների մահը, ըստ այդ վկայականների, արձանագրվել է դրանից շուտ կամ ուշ․ «Հետագայում նաեւ վկաների ցուցմունքներով պետք է պարզվեն՝ ինչպե՞ս եղավ, որ կոնկրետ մեղադրանքի դրվագը տեղի է ունեցել ամսի 5-ի գիշերը՝ ժ 2-ից հետո, սական մահը գրանցվել է հոկտեմբերի 4-ի ժամը 00։00-ին․․․ Ես ինքս դժբախտաբար մասնակցել եմ Արցախյան պատերազմներին, այդ թվում՝ 44–օրյա, ինչո՞ւ դժբախտաբար, որովհետեւ պատերազմ չպետք է լիներ, եւ որպես կամավոր, որպես պահեստազորային սպա մասնակցելով, ունենալով իմ ջոկատը՝ երբ մարտը դադարում էր, Աստված չանի, անմիջապես զեկուցվում էր վիրավորների եւ զոհվածների վերաբերյալ, որպեսզի վիրավորները դուրս բերվեն, իսկ զոհվածները ուղարկվեն համապատասխան վայր։ Իմ մասնակցության ժամանակ չի եղել, սակայն հետագայում կճշտենք՝ արդյո՞ք եղել է իրավիճակ, երբ մի ամբողջ օր մարտ ընթանա, եւ հնարավորություն չլինի զոհերին կամ վիրավորներին դուրս բերելու»,– ասաց պաշտպանը։ Ձախից՝ մեղադրյալ Հովիկ Գաբրիելյանը, պաշտպան Վրեժ Խաչիկյանը Զոհված զինծառայող Վաղարշակ Բաղդասարյանի հայրը՝ Հրաչիկ Բաղդասարյանը, այս առնչությամբ նշեց, որ իրենք հրամանատարությունից տեղեկացել են, որ իրենց որդին զոհվել է հոկտեմբերի 4-ի լույս 5-ի գիշերը, սակայն երբ ստացել են մահվան վկայականը, գրված է եղել հոկտեմբերի 4․ «Ինձ թվում է՝ տվյալները առանց հրամանատարության կազմել են, շատ բաներ մեզնից էին տեղեկանում»,– ասաց նա։ Վրեժ Խաչիկյանը հայտնեց նաեւ, որ քրեական գործում առկա չէ որեւէ տեսակի տեղեկություն անհետ կորած 3 զինծառայողների՝ Ռոբերտ Գեղամի Ղազարյանի, Նարեկ Լիպարիտի Թովմասյանի եւ Գեւորգ Անտոնյանի մարտական ուղու, խնդրի, ստորաբաժանման վերաբերյալ։ Առկա չեն նաեւ զոհված 3 զինծառայողների՝ Նարեկ Կարենի Հովհաննիսյանի, Տիգրան Խաչատուրի Բարսեղյանի եւ Աղասի Արտավազդի Աղաբաբյանի մահվան վկայականները։ Նախագահող դատավոր Վարդգես Սարգսյանն առաջարկեց հետագայում համապատասխան միջնորդություն ներկայացնել, որպեսզի դրա հիման վրա դիմեն Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման գործակալություն եւ ստանան բացակայող վկայականները։ Հրապարակելով առկա մյուս տեղեկությունները՝ պաշտպանը ուշադրություն հրավիրեց նաեւ այն հանգամանքների վրա, որ որոշ դեպքերում նշված չէ զինծառայողների զոհվելու հստակ վայրը, որոշ դեպքերում հնարավոր չի եղել որոշել մահվան պատճառը եւ այլն։ Այսինքն՝ ըստ նրա՝ գործի քննության ընթացքում պետք է պարզվի իր պաշտպանյալին մեղսագրված արարքի եւ որոշ զինծառայողների զոհվելու միջեւ եղած ենթադրյալ կապը։  Հրապարակված տեղեկությունները՝ ստորեւ․ Վաղարշակ Հրաչիկի Բաղդասարյան– զոհվել է 04․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ Մեխակավան, պատճառը որոշել հնարավոր չէ Հակոբ Ասատուրի  Գեւորգյան– զոհվել է 04․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ ԼՂՀ, պատճառը՝ մարմնի չդասակարգված վնասվածքներ Արման Մխիթարի Զքոյան– ծնված՝ 1992թ․, զոհվել է 05․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ Արցախ, պատճառը՝ որովայնի հրազենային, տրավմատիկ եւ հեմոռագիկ շոկ Մարատ Վլադիկի Խաչատրյան– ծնված՝ 1979 թ․, զոհվել է՝ 05․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ Արցախ, պատճառը՝ կրծքավանդակի հրազենային, բեկորային վիրավորում  Արամ Արթուրի Պողոսյան–ծնված՝ 1997, զոհվել է՝ 05․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ Արցախի Հանրապետություն, պատճառը՝ ներգանգային վնասվածք Պողոսյան Գոռ Արթուրի– ծնված՝ 04․08․2000 թ․, 05․10․2020 ժ 00։00, վայրը՝ ԼՂՀ մարտական դիրքեր, պատճառը՝ ուրիշ ձեւերի պայթյուններից եւ բեկորներից առաջացած վնասումներ Դավիթ Կարենի Խաչատրյան–ծնված՝ 2001 թ․, 04․10․2020 ժ 00։00, վայրը՝ Արցախ, Մեխակավան, պատճառը՝ տրավմատիկ եւ հեմոռագիկ շոկ Վահան Վարդանի Մելքոնյան– ծնված՝ 2001 թ․, զոհվել է՝ 05․10․2020 ժ 00։00, վայրը՝ Արցախ, Ջրական, պատճառը որոշել հնարավոր չէ Մանուկյան Գոռ Կարենի– ծնված՝ 15․03․2001 թ․, զոհվել է 05․10․2020 ժ 00։00, ԼՂՀ մարտական դիրքեր, պատճառը՝ ուրիշ ձեւերի պայթյուններից եւ բեկորներից առաջացած վնասումներ Հովսեփ Կարպիսի Պետրոսյան– ծնված՝ 10․10․2000, զոհվել է 04․10․2020 ժ 00։00, Արցախ,  պատճառը՝ կաթվածի եւ այլ տեսակներ Յուրա Արտյոմի Զաքարյան–ծնված՝ 22․07․2000, զոհվել է 06․10․2020 ժ․ 00։00, Արցախ, Ջրականի զորամասի մոտակայքում, պատճառը՝ գլխի արյունազեղում Սերժիկ Արտակի Մարգարյան– ծնված՝ 31․10․2000, զոհվել է 05․10․2020, վայրը՝ ԼՂՀ, պատճառը՝ առաջացած վնասումներ ուրիշ ձեւերի պայթյուններից եւ բեկորներից Սուրեն Բագրատի Համբարձումյան– ծնված՝ 01․01․1992, զոհվել է 05․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ Արցախ, պատճառը՝ կրծքավանդակի հրազենային, բեկորային վիրավորում Սերգեյ Ալիկի Սահակյան– ծնված՝ 23․08․2000, զոհված՝ 06․10․2020, վայրը՝ Արցախ, ըստ հարազատի ցուցմունքի՝ Ջրականի զորամասի մոտակայք Հենզել Սաշիկի Բադասյան– ծնված՝ 09․06․1981, զոհված՝ 05․10․2020 ժ․ 00։00, վայրը՝ Արցախ, Մեխակավան, պատճառը որոշել հնարավոր չէ Արմեն Գրիգորիի Հայրապետյան– ծնված՝ 30․08․1987, զոհվել է  05․10․2020 ժ 00։00, վայրը՝ Արցախի Հանրապետություն, պատճառը՝ գլխուղեղի վնասվածք Վահե Լեւիկի Ղարիբյան– ծնված՝ 18․06․1988, զոհվել է 05․10․2020 ժ 18։00, վայրը՝ Արցախ, պատճառը՝ արյան սուր կորուստ Արտյոմ Տիգրանի Մկրտչյան– ծնված՝ 19․02․2001, զոհվել է 07․10․2020 ժ 00։00, վայրը՝ Արցախ, Ջրական, պատճառը որոշել հնարավոր չէ Դավիթ Սեւակի Գրիգորյան– ծնված՝ 09․07․1994, զոհվել է 10․10․2020 ժ 00։00, վայրը՝ Արցախ, պատճառը՝ անորոշ։   Հեղինակ՝ Միլենա Խաչիկյան
11:30 - 14 ապրիլի, 2024
Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման լիազորության շրջանակում պետությանը վերադարձված գույքն ամրացվեց Պետգույքի կառավարման կոմիտեին

Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման լիազորության շրջանակում պետությանը վերադարձված գույքն ամրացվեց Պետգույքի կառավարման կոմիտեին

Կառավարության այսօրվա որոշմամբ՝ Պետական գույքի կառավարման կոմիտեին ամրացվեց Դատախազության՝ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման լիազորության շրջանակում կնքված հաշտության համաձայնությամբ պետությանը վերադարձված՝ 2 միլիարդ 18 միլիոն 400 հազար դրամ շուկայական արժեքով Ավան վարչական շրջանի Աճառյան փողոցում գտնվող՝ 16.013 քմ մակերեսով հողամասը։ Հիշեցնենք, որ հաշտության համաձայնությունը հաստատվել էր Հակակոռուպցիոն դատարանի՝ 2024 թվականի փետրվարի 27-ի վճռով: «Գույքի նկատմամբ արդեն իսկ գրանցվել է Հայաստանի Հանրապետության սեփականության իրավունքը։ Հավելենք, որ վերջին վեց ամիսների ընթացքում՝ 2023 թվականի 4-րդ եռամսյակում և 2024 թվականի առաջին եռամսյակում, Դատախազության երկու բացառիկ լիազորությունների՝ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման և պետական շահերի պաշտպանության շրջանակում, պետությանն է վերադարձվել շուրջ 10 միլիարդ դրամի գույք: Նշված ժամանակահատվածում օրինական ուժի մեջ մտած վճռով կամ դրանից հետո ընդունված Կառավարության որոշմամբ, միայն ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման գործառույթի շրջանակում, ՀՀ սեփականությանն է փոխանցվել 7 անշարժ և 1 շարժական գույք՝ ընդհանուր շուրջ 4 միլիարդ 118 միլիոն դրամ արժեքով, ՀՀ սեփականությանն է փոխանցվում նաև շուրջ 609 միլիոն դրամ»,- ասված է ՀՀ գլխավոր դատախազության տարածած հաղորդագրության մեջ:
15:16 - 12 ապրիլի, 2024
«Միասին» շարժումը դատախազություն է դիմելու ՀՀ վարչապետի խախտումների վերաբերյալ
 |arm.sputniknews.ru|

«Միասին» շարժումը դատախազություն է դիմելու ՀՀ վարչապետի խախտումների վերաբերյալ |arm.sputniknews.ru|

arm.sputniknews.ru: v class="article__block" data-type="text">  «Միասին» շարժումը դիմելու է դատախազություն՝ ՀՀ վարչապետի և նրա թիմի կողմից իշխանության մեջ գտնվելու ընթացքում թույլ տրված խախտումների վերաբերյալ: Այս մասին ՀՀ վարչապետի հրաժարականի պահանջով հանրահավաքի ժամանակ հայտարարեց «Միասին» շարժման համակարգող, Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության առաջնորդ Արամ Սարգսյանը։   «Միասին» շարժումն արդեն 2-րդ օրն է` Ազգային ժողովի շենքի դիմաց հանրահավաք է անցկացնում ու պահանջում է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը։ Նրանք ԱԺ-ի մոտ են, քանի որ ապրիլի 9-ին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման հարցով հրատապ նիստն էր ընթանում, իսկ այսօր արդեն քննարկվում էր կառավարության կատարողականը։ Սարգսյանը նշեց, որ համապատասխան փաստաթղթի վրա աշխատանքները կսկսեն վաղվանից։
18:53 - 10 ապրիլի, 2024
Արցախի կալանավորների եւ դատապարտյալների գործերը Հայաստանին փոխանցելու առնչությամբ օրենքի նախագիծ է մշակվել

Արցախի կալանավորների եւ դատապարտյալների գործերը Հայաստանին փոխանցելու առնչությամբ օրենքի նախագիծ է մշակվել

Արցախի կալանավորների եւ դատապարտյալների վերաբերյալ քրեական վարույթները եւ պատժի կրումները Հայաստանի իրավասությանը փոխանցելու իրավական խնդիրների եւ դրանց հնարավոր լուծումների առնչությամբ օրենքի նախագիծ է մշակվել։ Այս մասին «Ինֆոքոմի» գրավոր հարցմանն ի պատասխան՝ տեղեկացրել են ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմից։ Հիշեցնենք՝ բռնի տեղահանման ընթացքում ազատ են արձակվել եւ Հայաստան տեղափոխվել Արցախի մի շարք կալանավորներ, այդ թվում՝ պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող եւ մեղավոր ճանաչված անձինք։ Պետական դավաճանության մեջ մեղավոր ճանաչված եւ ազատ արձակված դատապարտյալը Արզիկ Հարությունյանն է՝ Հայաստանում Արցախի ներկայացուցչության իրավաբանական բաժնի նախկին պետը։ Ըստ պաշտոնական հաղորդագրության՝ 44-օրյա պատերազմից մի քանի ամիս անց Կիեւում եւ Թբիլիսիում նա հանդիպել է օտարերկրյա գործակալների հետ, գումարի, օծանելիքի, պայուսակի եւ Iphone 11 մոդելի հեռախոսի դիմաց նրանց փոխանցել առաջադրանքով հավաքած տեղեկություններ՝ Հայաստանում եւ Արցախում տիրող իրավիճակի, առանձին դեպքերի եւ գործընթացների վերաբերյալ։ Հարությունյանի վերաբերյալ մեղադրական դատավճիռը, սակայն, բռնի տեղահանման օրերին դեռեւս օրինական ուժի մեջ չէր մտել․ դրա դեմ բողոքի վերաբերյալ որոշումը Վերաքննիչ դատարանը այդպես էլ չի հասցրել հրապարակել։ Մինչ բուն որոշման հրապարակումը դատարանը քննել է նրա խափանման միջոց կալանավորումը փոփոխելու միջնորդությունը եւ բավարարել այն։ Թե Հայաստան տեղափոխվելուց հետո Հարությունյանի նկատմամբ իրավական ինչ գործընթաց է սկսվել կամ առհասարակ սկսվել է թե ոչ՝ քրեական գործի քննության տարբեր փուլերում նրա պաշտպանությունն իրականացրած երեք փաստաբաններից ոչ ոք տեղյակ չէր։ Մեր զրույցում նրանք նշեցին, որ Հայաստանում Հարությունյանի հետ չեն առնչվել, նրան իրավաբանական օգնություն այլեւս չեն ցուցաբերել։ ՀՀ-ում իրականացվում են միջգերատեսչական քննարկումներ Արզիկ Հարությունյանի եւ մյուսների՝ Հայաստանում ազատության մեջ գտնվելու հանգամանքը տարբեր արձագանքներ է ստացել։ Իրավաբանների մի մասն այն կարծիքին է, որ նրանց վերաբերյալ քրեական վարույթները Հայաստանում շարունակելու իրավական հնարավորություն չկա։ Պատճառն այն է, որ քրեական գործերի քննությունը իրականացվում է ենթադրյալ հանցանքի կատարման վայրում՝ այդ վայրի օրենսդրությանը համաձայն, իսկ դատական ակտերը կայացվում են պետության անունից, հետեւաբար եթե չկա պետությունը, չկա եւ այդ պետության ողջ իրավակարգը։ Մասնագետների մյուս մասը փնտրում է այդ լուծումները ՀՀ քրեական օրենսգրքի սահմաններում, որը որոշակի կարգավորումներ նախատեսում է հանցանքը Հայաստանի տարածքից դուրս կատարած լինելու դեպքերի համար։  Քրեական օրենսգիրք (2022 թ․), ՀՕ-199-Ն Այժմ խնդրի մի կողմում հիշյալ անձանց անմեղության կանխավարկածն է, արդար դատաքննության իրավունքն ու կրկին անգամ դատվելու անթույլատրելիության սկզբունքը, մյուս կողմում՝ հասարակական եւ պետական անվտանգությունը, տուժողների իրավունքների պաշտպանությունն ու պատժի անխուսափելիության սկզբունքը։ Մարդու իրավունքների պաշտպանին ուղղված գրավոր հարցմամբ խնդրել էինք հայտնել, թե ՄԻՊ-ը թեմային առնչվող ինչ խնդիրներ է տեսել, պետական որ մարմիններին է դիմել, եւ առհասարակ, ինչ դիրքորոշում ունի Արցախի տարածքում կատարված ենթադրյալ հանցանքների վերաբերյալ քրեական վարույթները ՀՀ-ում շարունակելու վերաբերյալ։ Ի պատասխան՝ ՄԻՊ-ից տեղեկացրել են, որ քննարկվող հարցի զգայունությունը եւ դրան համակարգային լուծում տալու անհրաժեշտությունը հաշվի առնելով՝ 2023 թ․ հոկտեմբերի 12-ին, դեկտեմբերի 29-ին եւ 2024 թ․ մարտի 1-ին համապատասխան գրություններ են հասցեագրել ՀՀ իրավասու պետական մարմիններին․ «2023 թ․ հոկտեմբերի 24-ին եւ 2024 թ․ հունվարի 29-ին ստացված գրություններով պարզաբանումներ են ներկայացվել առ այն, որ ԼՂ-ից ՀՀ տեղափոխված ազատությունից զրկված անձինք պահվում են ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում՝ հիմք ընդունելով ԼՂ ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշումները եւ դատավճիռները»,- ասված է պատասխանում։  Խոսքը, ըստ ամենայնի, 2020-2022 թթ ընթացքում ՀՀ տեղափոխված անձանց մասին է, քանի որ ըստ Քրեակատարողական ծառայությունից ավելի վաղ ստացված տեղեկության՝ 2023թ. սեպտեմբերին Արցախից ՀՀ քրեակատարողական հիմնարկներ կալանավորված կամ դատապարտված անձինք չեն տեղափոխվել․ «Միաժամանակ հայտնվել է, որ ԼՂ-ում դատապարտված եւ ՀՀ ԱՆ ՔԿՀ-ներում պահվող անձանց կարգավիճակի, նրանց վերաբերյալ կայացված դատավճիռների (որոշումների) իրավական ուժի, դրանց հարկադիր կատարման, ԼՂ քննչական մարմիններում նախաքննության փուլում գտնվող վարույթների ընթացքի ապահովման, ինչպես նաեւ ԼՂ դատարաններում քննության ընթացքում եղած գործերը ՀՀ դատարանների իրավասությանը փոխանցելու վերաբերյալ խնդիրների լուծման ուղիները որոշակիացնելու նպատակով իրականացվել են միջգերատեսչական քննարկումներ, մշակվել է համապատասխան օրենքի նախագիծ»,- հայտնել են ՄԻՊ աշխատակազմից։ Պետական դավաճանության անավարտ գործերը Մինչ պատասխանատու կառույցները քննարկում են, մենք փորձել ենք հասկանալ, թե զուգահեռ ինչ գործընթացներ են տեղի ունենում հանրային հետաքրքրություն ներկայացնող մյուս գործերով։ Պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող անձանցից մեկը Արցախի հանրային ռադիոյի նախկին ղեկավար Սեյրան Կարապետյանն է։ Նրա պաշտպանները հրաժարվեցին մեկնաբանություն տալ՝ նշելով, որ չունեն իրենց նախկին պաշտպանյալի համաձայնությունը։ Նրան առաջադրված մեղադրանքի վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկություններ առկա չեն։ Պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող մյուս անձը Սամվել Բալայանն է՝ Արցախի հեռուստառադիոընկերության խորհրդի  նախկին նախագահը։ Բալայանի պաշտպան Ռաֆայել Մարտիրոսյանը մեր զրույցում հայտնեց, որ Բալայանը ներկայումս Հյաաստանում է․ սեպտեմբերի 19-ից հետո Արցախում ստեղծված իրավիճակով պայմանավորված նրա խափանման միջոցը փոխվել է, եւ նա ազատ է արձակվել։ Հարցին՝ Բալայանի նկատմամբ Հայաստանում իրավական որեւէ գործընթաց սկսվե՞լ է, Մարտիրոսյանը պատասխանեց, որ տեղյակ չէ՝ փաստաթղթավորված որեւէ գործողություն եղել է թե ոչ, բայց հաշվի առնելով Ներքին գործերի նախարար Վահե Ղազարյանի՝ Ազգային ժողովում հայտարարությունը՝ ենթադրում է, որ որոշակի հսկողություն կլինի․ «Բոլոր դեպքերում, քանի դեռ չկա դատարանի որոշում՝ նրա արդարացման մասին, հասկանալի է, որ պետության համար օպերատիվ հետաքրքրություն ներկայացնող անձ է, բայց միանշանակ է, որ պաշտպանական կողմի դիրքորոշումն ուղղված է այն բանին, որ մեղսագրվող արարքը անհիմն է, եւ վստահաբար կարող եմ ասել, որ եթե [գործը] մտներ դատարան, [Բալայանը] կարդարացվեր»,- նշեց պաշտպանը։ Ռաֆայել Մարտիրոսյանի համոզմամբ՝ Արցախում տեղի ունեցած դեպքի առթիվ Հայաստանի տարածքում քրեական վարույթ չի կարող նախաձեռնվել։ Հիմնավորումները, ըստ Մարտիրոսյանի, պետք է փնտրել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 12-րդ հոդվածի սահմաններում․ «Պետք է դիտարկման առարկա դարձնենք ՔՕ 12-րդ հոդվածը, որը բաղկացած է 4 մասերից։ Առաջին 3 մասերը նշում են, թե ՀՀ տարածքից դուրս երբ կարող է նախաձեռնվել քրեական գործ, իսկ վերջին մասը ամբողջացնում է, որ առաջին 3 մասերում հիմքերի առկայության դեպքում վարույթ կարող է նախաձեռնվել, եթե դա ուղղված է ՀՀ շահերի դեմ կամ ՀՀ քաղաքացիների»,- ասաց նա։   Հարցին՝ այս համատեքստում արդյո՞ք այդ շահերը չեն նույնանում, Մարտիրոսյանը պատասխանեց՝ որքան էլ նույնանան, դա քրեադատավարական օրենսդրության հստակ պահանջ է։ Մարտիրոսյանն ընդգծեց՝ 44-օրյա պատերազմից հետո էլ, երբ մի շարք գործերով  Արցախի դատական մարմինների կալանավորման որոշումները ի կատար են ածվել Հայաստանի տարածքում, պաշտպանները բողոքներ են հասցեագրել Գլխավոր դատախազությանը։ Բացատրությունը, ըստ Մարտիրոսյանի, եղել է այն, որ կալանավորման այդ որոշումները վերաբերում են հատուկ սուբյեկտների․ նրանք նախկինում զինվորական կամ սպա են եղել, Դատախազությունում կամ քննչական մարմիններում աշխատել։ Ռաֆայել Մարտիրոսյանի խոսքով՝ թեեւ փաստաբանները այդ բացատրությունը եւս չեն ընդունել, բայց այս դեպքում անգամ այդ հատուկ սուբյեկտի կարգավիճակը չկա․ Սամվել Բալայանը գործել է որպես շարքային քաղաքացի։ Խոսելով վերջինիս գործողությունների մասին՝ պաշտպանը մանրամասնեց, որ Բալայանը, որպես լրագրող, իր մասնագիտական գործունեության շրջանակում հաղորդել է այնպիսի տեղեկություններ, որոնք բաց դաշտում առկա են եւ պետական գաղտնիք չեն համարվում։ Ազատ արձակվելուց հետո նրա նկատմամբ այլ խափանման միջոց ընտրվել է թե ոչ՝ պաշտպանը չգիտեր։ Նրա խոսքով՝ առիթ էլ չի եղել, որ հետաքրքրվեն՝ Հայաստանից ելքի արգելքը գործո՞ւմ է թե՞ ոչ, քանի որ Սամվել Բալայանը Հայաստանը լքելու մտադրություն չունի։ Պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող մյուս անձը Արցախում ականազերծմամբ զբաղվող The Halo Trust կազմակերպության, Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի տեղի գրասենյակի նախկին աշխատակից Արման Իսրայելյանն է։ Նրա պաշտպան Ռաֆայել Ջհանգիրյանը մեր զրույցում ասաց, որ իր պաշտպանյալի կալանավորումը փոխվել է դատախազի որոշմամբ։ Որոշումը, սակայն, պաշտպանը չի ստացել եւ չգիտի՝ նոր խափանման միջոց ընտրվել է, թե ոչ։ Հայաստան տեղափոխվելուց հետո Ջհանգիրյանն այլեւս իրավաբանական օգնություն չի ցուցաբերել Իսրայելյանին, բայց իր տեղեկություններով՝ իրավական գործընթաց չի սկսվել։ Դրա հնարավորությունը, ըստ պաշտպանի, չկա էլ․ «Հանցագործությունը, որի մեջ մեղադրվում էր նա, ուղղված էր Արցախի Հանրապետության դեմ, Հայաստանի Հանրապետությունը չի հանդիսանում ԱՀ իրավահաջորդը, այս տեսանկյունից՝ ՀՀ-ի դեմ որեւէ հանցանքի կատարման մեջ Արման Իսրայելյանը ոչ մեղադրվում էր, ոչ էլ հիմա է մեղադրվում։ Եթե անձը մեղադրվել է ԱՀ դեմ կատարված հանցանքի համար, դա չի կարող նույնացվել ՀՀ-ի դեմ կատարված հանցանքի հետ, [գործընթաց] չի իրականացվում՝ երեւի հենց այդ հանգամանքը հաշվի առնելով»,- ասաց է Ջհանգիրյանը։ Վերջինս նույնպես նշեց, որ իրավական հիմնավորումները փնտրում է Քրեական օրենսգրքի 12-րդ հոդվածի համատեքստում․ «Հարցը նրանում է՝ ինչպե՞ս եք դիտարկում՝ ՀՀ քաղաքացու կողմից ՀՀ տարածքից դուրս կատարված արա՞րք, թե՞ օտարերկրյա քաղաքացու կամ քաղաքացիություն չունեցողի․․․ ԱՀ քաղաքացիները, որոնք ստացել են ՀՀ անձնագիր, հանդիսանում են ՀՀ քաղաքացի․․․․, բայց ՀՀ-ն այս պահի դրությամբ գերատեսչական ակտի մակարդակով չի ճանաչում նրանց քաղաքացիությունը, այս տեսանկյունից նրանց պետք  է դիտարկել քաղաքացիություն չունեցող անձ»,- կարծիք հայտնեց փաստաբանը։ Քրեական օրենսգրքի հիշյալ հոդվածը, ի թիվս այլնի, սահմանում է, որ արարքը ՀՀ տարածքից դուրս կատարած եւ ՀՀ տարածքում գտնվող օտարերկրյա քաղաքացիների եւ ՀՀ-ում մշտապես չբնակվող, քաղաքացիություն չունեցող անձանց քրեական պատասխանատվության հարցը լուծվում է ՀՀ քրեական օրենսգրքով, եթե նրանց կողմից կատարված արարքը ՀՀ միջազգային պայմանագրերով նախատեսված հանցանք է, եւ եթե նրանք այդ արարքի համար քրեական պատասխանատվության չեն ենթարկվել՝ անկախ հանցանքը կատարելու վայրի պետության տարածքում այն հանցանք համարվելուց: Այսինքն՝ անգամ քաղաքացիություն չունեցող անձանց համար որոշակի կարգավորումներ նախատեսված են։ Ռաֆայել Ջհանգիրյանը, սակայն, նշեց՝ իրեն ծանոթ չէ միջազգային պայմանագիր, որով, օրինակ, պետական դավաճանությունը, սահմանված հանցանք է․ «Հաջորդ հարցը պիտի լինի՝ արդյո՞ք կա ՀՀ-ի դեմ կատարված հանցանքի վերաբերյալ հիմնավոր կասկած։ Պատկերացրեք՝ Ֆրանսիայում ՀՀ քաղաքացին պետական դավաճանություն է կատարել։ Այդ անձը ժամանել է ՀՀ, ՀՀ ՔՕ-ն հանցանք է համարում ՀՀ պետական շահերի դեմ հանցավոր արարք կատարելը, հիմա ֆրանսիայի դեմ կատարվածը ՀՀ ՔՕ-ով պատժելի չէ»։ Դիտարկմանը, որ Հայաստան-Ֆրանսիա եւ Հայաստան-Արցախ շահերը համեմատելի չեն, քանի որ առնվազն մինչեւ վերջին ժամանակներս Հայաստանն ու Արցախը մեկ միասնական քաղաքականություն վարել, Ջհանգիրյանն արձագանքեց՝ ասելով․ «Եթե մենք հետեւենք քաղաքական հայտարարություններին, ապա առնվազն 2020 թ․ հետո այդպես չի եղել»։ Հարցին՝ իսկ եթե ենթադրյալ հանցանքը, ամեն դեպքում, վնաս է պատճառել նաեւ ՀՀ-ին, փաստաբանը պատասխանում է․ «Այդ դեպքում կարող ենք քննարկել, բայց Ձեր ասածը ռազմական հանցագործության հետ կապ չունի, տվյալ դեպքում խոսքը Արցախի Հանրապետության դեմ ուղղված հանցանքի մասին է»։ Ըստ պաշտպանի՝ արարքը, որ վերագրվում է Իսրայելյանին, շատերի հետ կարող է պատահել․ «Մարդը համացանցով ներկայանում է եվրոպական որեւէ երկրի հասարակական կազմակերպության աշխատակից, առաջարկում է քո երկրի վերաբերյալ ոչ գաղտնի համարվող տեղեկություններ ռեֆերատի տեսքով ներկայացնել, այնպիսի տեղեկություններ, որոնք ԶԼՄ-ներով ազատ շրջանառության մեջ են, նաեւ ներկայացնում է, որ Կովկասում իրականացնում է ժողովրդագրական, սոցիալական որոշակի հետազոտություններ։ Արման Իսրայելյանը չէր էլ կարող իմանալ, որ Ադրբեջանի հատուկ ծառայության աշխատակիցների հետ է շփվում, եւ երկրորդ, դա չի էլ պարզվել, դա ենթադրվում է, քանի որ համացանցի հասանելիության մոնիթորինգ է իրականացվել եւ պարզվել, որ այդ բաժանորդը, ում հետ շփվում էր, ադրբեջանական IP-ով էր միանում, չնայած նրա ֆեյսբուքյան էջում ամբողջությամբ Հոլանդիայի ինչ-որ քաղաքի նկարներ էին, տեղադրված էին ավելի շատ պրոհայկական էջեր սկսած 2020 թ-ից, ընդ որում, գիտեք, որ ծրագրերի միջոցով հնարավոր է փոխել IP հասցեն»,- ասաց փաստաբանը։ Հանրության մոտ առկա մտահոգությունների փարատումը, ըստ փաստաբանի, հատուկ ծառայությունների աշխատանքի տիրույթում է․ «Հիմա ՀՀ-ն որեւէ կերպ չի ճանաչում Արցախը կամ Արցախի որեւէ կառույց եւ ստորաբաժանում, եւ իր համար առկա վտանգները դիտարկում է իր պրիզմայով։ Այսինքն՝ եթե նախկինում այդ պրիզման ընդհանուր էր, կար միասնական հայրենիք՝ երկու պետության տեսքով, հիմա այդ պրիզման փոխվել է, եւ ես կարող եմ դատողություն անել գործող պրիզմայի շրջանակում։ Եթե Հայաստանի համար կա վտանգ, ապա այդ վտանգի չեզոքացման համար ուղղակի հատուկ ծառայությունների աշխատանք է պետք։ Եթե դրա արդյունքում կհայտնաբերվի պետության դեմ որեւէ հակաիրավական արարք, դրան պետք է տրվի համապատասխան իրավական գնահատական»,- ասաց փաստաբանը; Այժմ Իսրայելյանը Հայաստանում է թե ոչ՝ Ջհանգիրյանը տեղյակ չէ, ասաց՝ Հայաստանի տարածքում նրա հետ շփում այլեւս չի ունեցել։ Իրավապահների ոչ միատեսակ արձագանքը Օրենսդրական հստակ մեխանիզմների բացակայության պայմաններում իրավապահ մարմինները գործնականում ոչ միատեսակ են խնդրին արձագանքում։ Փաստաբան Ռաֆայել Մարտիրոսյանը որպես օրինակ 2023 թ․ սեպտեմբերի 19-ից առաջ Արցախում տեղի ունեցած մի ենթադրյալ սպանության դեպք է նշում, որի առթիվ օրերս Հայաստանում քրեական վարույթ է նախաձեռնվել՝ անկախ Արցախում հարուցված եւ քննված գործից։ Ռաֆայել Մարտիրոսյանը Նախաձեռնված վարույթի շրջանակում Մարտիրոսյանի պաշտպանյալին Հայաստանում եւս մեղադրանք է ներկայացվել, Երեւանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանի որոշմամբ նրա նկատմամբ խափանման միջոց է ընտրվել կալանքը։ Հիշեցնենք՝ Քննչական կոմիտեն մեր գրավոր հարցմանն ի պատասխան հայտնել էր, որ Արցախում կատարված առանձնապես ծանր հանցագործությունների` սպանությունների վերաբերյալ ստացել է 5 պատշաճ հաղորդում, դրանց կապակցությամբ նախաձեռնվել են քրեական վարույթներ, ներկայացվել են մեղադրանքներ։ Կոմիտեն, սակայն, չէր նշել, որ խոսքը նաեւ նախկինում հարուցված եւ քննված դեպքերի մասին է։ Դատական նիստի ընթացքում Մարտիրոսյանը ներկայացրել է իր առարկություններն այն մասին, որ Հայաստանն իրավասու չէ իր տարածքից դուրս կատարված դեպքի առթիվ նոր քննություն իրականացնել։ Դատարանը, սակայն, իր որոշմամբ այս հարցին չի անդրադարձել։ Պաշտպանը վերաքննիչ բողոք է ներկայացրել։ Լիահույս է, որ երբ հարցը հասնի Վճռաբեկ դատարան, վերջինս հստակ դիրքորոշում կարտահայտի, հակառակ դեպքում ներպետական ատյանները սպառելուց հետո պատրաստ են դիմել նաեւ Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարան։ Հակառակ այս օրինակին՝ առկա է նաեւ դեպք, երբ իրավապահ մարմինները մեկ այլ հիմքով մերժել են հաղորդման հիման վրա վարույթ նախաձեռնել եւ մերժման որոշման մեջ, ի թիվս այլնի, հարկ են համարել արձանագրել, որ ՀՀ քրեադատավարական օրենսգիրքը հնարավորություն չի տալիս նույն անձի վերաբերյալ այլ տարածքում կատարված ենթադրյալ հանցագործության դեպքով նոր քրեական վարույթ նախաձեռնել։ Փաստաբան Վադիմ Հայրապետյանը մեր զրույցում մանրամասնում է՝ ենթադրյալ խարդախության դեպքի առթիվ Արցախում քրեական գործ էր հարուցվել դեռ 2022 թ․-ին, հետագայում գործը կասեցվել էր, քանի որ անձը, ում գործողությունների արդյունքում, ըստ Հայրապետյանի, իր պաշտպանյալը տուժել է, գտնվում էր Հայաստանի տարածքում, իսկ շրջափակման ընթացքում նրան Արցախ ներկայացնելու հնարավորություն չկար․ «Քանի որ տեղահանումից հետո անձը գործի ողջ նյութերը ուներ, իր հետ բերել էր ՀՀ, 2023 թ․ դեկտեմբերին դիմում է հասցեագրել Գլխավոր դատախազին, այդ ամենի մասին հիշատակելով եւ ըստ էության, հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացրել, որը ուղարկվել է Քննչական կոմիտե՝ սահմանված կարգով ընթացքավորելու համար։ Տարեվերջին արդեն ստացվել է արձանագրություն քննիչի կողմից, որ քրեական վարույթ չի նախաձեռնվել երկու հիմքով։ Քննիչը գտել է, որ քրեադատավարական կառուցակարգի կիրառման անհրաժեշտություն չկա, որ իրավահարաբերությունը քաղաքացիական է, միեւնույն ժամանակ հիշատակել է Արցախում հարուցված գործի մասին»,- ասում է նա։ Տուժող կողմը այդ որոշումը բողոքարկել է հսկող դատախազին, բողոքը նույն պատճառաբանությամբ մերժվել է․ «Բողոքը քննարկելիս անհրաժեշտ է արձանագրել, որ տվյալ անձի վերաբերյալ Արցախում հարուցվել է քրեական գործ ԱՀ ՔՕ 184-Ի 3-րդ մասի 1-ին կետով․․․ ՀՀ քրեադատավարական օրենսգիրքը հնարավորություն չի տալիս նույն անձի վերաբերյալ այլ տարածքում կատարված ենթադրյալ հանցագործության դեպքով նախաձեռնել քրեական վարույթ այն պայմաններում, որ այդ նույն դեպքով արդեն իսկ առկա է հարուցված քրեական գործ, որը հայտնի է քննիչին»,– ասված է դատախազի որոշման մեջ։  Այս որոշումը փաստաբանը բողոքարկել է դատական կարգով։ Ըստ Վադիմ Հայրապետյանի՝ պետությունների միջեւ միջպետական պայմանագրերը կարող են կարգավորել քրեադատավարական օրենսդրությունում մեկ այլ պետության դատական ակտը ճանաչելու հարցերը, սակայն տվյալ դեպքում այդպիսի պայմանագիր չկա, ուստի խնդրին պետք է լուծում տալ օրենսդրական փոփոխությունների միջոցով․ «Օրենսդրական հստակ կանոնակարգում է անհրաժեշտ այն կիսատ մնացած գործերի մասով՝ սկսած միջին ծանրությունից մինչեւ առանձնապես ծանր հանցագործություններ, հիմա վարույթները չկան, բայց միեւնույն ժամանակ անձը մնում է անպատիժ՝ զուտ այն հիմքից ելնելով, որ համապատասխան կառուցակարգերը չկան»։ Ինչպես միջազգային, այնպես էլ ներպետական նորմերով ամրագրված է, որ արարքի հանցավորությունը սահմանող, պատիժը խստացնող կամ հանցանք կատարած անձի վիճակն այլ կերպ վատթարացնող օրենսդրությունը հետադարձ ուժ չունի: Հարցին՝ տվյալ դեպքում օրենսդրական այդպիսի փոփոխությանը հետադարձ ուժ տալը անձի վիճակը վատթարացնող չի համարվի՞, փաստաբանը պատասխանում է․ «Արցախը, ըստ երեւույթին, չկա, դատարանի կամ քննչական մարմինների գործունեությունը անհնարին է դարձել, եթե օրենսդրական փոփոխություն լինի զրոյից կամ նույն կետից [շարունակելու], անձի վիճակը ինչպե՞ս է վատթարանում․․․ Օրենսդրությունը նույնն է, չի վատթարացնում, մեկ է՝ սեպտեմբերյան դեպքերը չլինեին, պետք է այդ վարույթները տրամաբանական ավարտին հասնեին, անձինք պետք է կամ արդարացվեին կամ դատապարտվեին»,- նշում է Վադիմ Հայրապետյանը՝ հավելելով, որ Եվրոպական դատարան դիմելու մասին դեռեւս վաղ է խոսել․ իրենք լիահույս են, որ Հայաստանի իրավաբանները կկարողանան ելք գտնել, եւ դատական ատյաններում խնդիրը կլուծվի։ «Քրեական գործերով Արցախում կայացված որոշումները պետք է հաշվի առնվեն». միջազգային քրեական իրավունքի մասնագետ Նյուրնբերգի համալսարանի դոցենտ, Հայ-գերմանական իրավաբանների միության նախագահ, միջազգային քրեական իրավունքի մասնագետ Գուրգեն Պետրոսյանը թեմայի վերաբերյալ մեր հարցերին ի պատասխան ասում է, որ առաջին հերթին անհրաժեշտ է հասկանալ՝ Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ կա՞ միջկառավարական կամ միջպետական որեւէ համաձայնագիր, որը կարգավորում է ամբաստանյալների եւ դատապարտյալների, ինչպես նաեւ քրեական գործերով համագործակցության վերաբերյալ գործընթացները։  Եթե առկա է այդպիսի համաձայնագիր, ապա այն պետք է կիրառվի, իսկ եթե ոչ, հաջորդիվ անհրաժեշտ է հասկանալ, թե ՀՀ դատական համակարգը մինչ օրս ինչպիսի մոտեցում է ունեցել ԱՀ դատական ատյանների կողմից ընդունված որոշումների վերաբերյալ․ «Եթե ՀՀ դատական մարմինների կողմից ԱՀ դատական որոշումները ճանաչվել են, ապա նույն ձեւով կարող են նաեւ քրեական գործերով որոշումները ճանաչվել»,- կարծում է Պետրոսյանն ու ընդգծում, որ  սա վերաբերում է նաեւ քաղաքացիական գործերին։ Գուրգեն Պետրոսյանը Մասնագետը հիշեցնում է՝ դեռեւս 2015թ.-ին ՄԻԵԴ-ը ճանաչել էր, որ ՀՀ-ն ԱՀ-ի նկատմամբ ունի արդյունավետ վերահսկողություն, որը, այնուամենայնիվ, տեւել է մինչեւ 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ը, այդ օրվանից ի վեր ռուսական ռազմական կոնտինգենտի տեղակայմամբ վերահսկողությունը, որպես այդպիսին, դադարել է, եւ իրավիճակը  փոխվել է․ «Այստեղ անհրաժեշտ է հասկանալ, թե իրավական ինչ նշանակություն ունի  Արցախի լուծարման ակտը, որը ուժի մեջ է մտել 2024թ ի հունվարի 1-ից։ Եթե պետությունը, որպես այդպիսին, այլեւս չի գործում, լուծարվել է, ըստ Սահմանադրությամբ սահմանված կարգի, ապա իր կողմից ընդունված դատական ակտերը նույնպես դառնում են առոչինչ։ Սակայն հարկավոր է հաշվի առնել այն հանգամանքը, որ Արդարադատության միջազգային դատարանը իր՝ 2023 թ․ նոյեմբերի օրդերի մեջ պարտավորեցրել է Ադրբեջանին պահպանել գրանցման, ինքնության եւ մասնավոր սեփականության փաստաթղթերը եւ գրառումները, ինչպես նաեւ պատշաճ կերպով հաշվի առնել այդ փաստաթղթերն ու գրառումները իր վարչական եւ օրենսդրական պրակտիկայում։ Այստեղ, իհարկե, խոսք չկա քրեական գործերի վերաբերյալ, սակայն այս օրինակով, մասնավորապես, «ինքնության» եզրույթի շրջանակներում, կարելի է եզրահանգել, որ ԱՀ՝ նախկինում կայացված դատական որոշումները, այդ թվում՝ նաեւ քրեական գործերով որոշումները  նույնպես պետք է հաշվի առնվեն»,- ասում է Գուրգեն Պետրոսյանը։ Ըստ Պետրոսյանի՝ չնայած այս օրդերով պարտավորությունը դրված է Ադրբեջանի վրա, դա այլ կողմին չի ազատում ԱՀ-ի՝ նախկինում ընդունած որոշումները հաշվի առնելուց․ «Ըստ այդմ, ԱՀ կողմից ընդունված որոշումները շարունակում են գոյություն ունենալ, սակայն դրանց հարկադիր կատարումը մնում է այլ պետությանը»,- նշում է նա։ Ըստ այդմ, Գուրգեն Պետրոսյանի խոսքով՝ պետք է ամբաստանյալներին առանձնացնել դատապարտյալներից․ ի տարբերություն դատապարտյալների` ամբաստանյալների վերաբերյալ քրեական գործերով առաջացող իրավական խնդիրների շուրջ այդքան դժվարություններ չեն առաջանում։  Հիմք ընդունելով նրանց նկատմամբ նախկինում կատարված քննությունները՝ Հայաստանում քրեական վարույթներ պետք է իրականացվեն Քրեական օրենսգրքի վերոնշյալ՝ 12-րդ հոդվածի շրջանակներում․ «Առաջին հայացքից այստեղ խնդիր է առաջանում պետական դավաճանության վերաբերյալ, սակայն հաշվի առնելով, որ նախկինում Արցախի նկատմամբ պետական դավաճանությունը դիտարկվել է նաեւ Հայաստանի նկատմամբ պետական դավաճանություն, ապա խնդիրը, որպես այդպիսին, լուծված է․ պետական դավաճանության գործերը նույնպես կարող են քննվել ՀՀ կողմից»,- կարծում է Գուրգեն Պետրոսյանն ու ընդգծում՝ Արցախի քաղաքացիները, թեեւ ունեն ՀՀ անձնագիր, ՀՀ քաղաքացի չեն, ինչը նույնպես հաստատվել է ՄԻԵԴ-ի կողմից։ Այժմ, համաձայն ՀՀ-ի տրամադրած կարգավիճակի, նրանք հանդիսանում են փախստական։ Ինչ վերաբերում է Արցախում դատապարտված անձանց վերաբերյալ վերջնական ուժի մեջ մտած դատավճիռներին, դրանք, ըստ Պետրոսյանի, նույնպես շարունակում են ուժի մեջ մնալ, սակայն դրանց հարկադիր կիրառումը ընկնում է այլ պետության վրա․ «Հաշվի առնելով կրկնակի դատվածության արգելքը՝ այդ նույն անձինք չեն կարող երկրորդ անգամ նույն արարքի համար դատապարտվել։ Ուստի պետք է հասկանալ, թե ՀՀ-ն ինչպիսի իրավական հիմքի վրա պետք է ապահովի պատժի կիրառումը։ Ընդհանուր օրենսդրական ուսումնասիրությունը թույլ է տալիս եզրահանգել, որ այստեղ առկա է օրենսդրական բաց․ այս իրավական բացերի քաոսը եւ նախկինում չհաշվարկված իրավական ակտերի գեներացումն են հանգեցրել այստեսակ բարդությունների։ Այս բացը կարող էր լրացվել միայն այն անձանց վերաբերյալ, որոնք ՀՀ տարածքում են հայտնվել իրենց պատիժը կրելու ընթացքում եւ իրենց արտահանձման բացառության պարագայում պատիժը պետք է շարունակեն կրել ՀՀ տարածքում»,- եզրափակում է Գուրգեն Պետրոսյանը։ Պատկան մարմինները չեն շտապում հստակ տեղեկություններ հայտնել Թեմայի վերաբերյալ գրավոր հարցում ենք ուղարկել նաեւ Գլխավոր դատախազությանը՝ խնդրելով հայտնել, թե ՔՕ 12-րդ հոդվածի համատեքստում ինչ լուծում է ընտրվել Արցախի քրեական վարույթների հետագա ընթացքի վերաբերյալ, դրա շրջանակում ինչ որոշում է կայացվել 2020-2022 թթ ընթացքում՝ մինչ Լաչինի միջանցքի ապօրինի շրջափակումը, Արցախից Հայաստանի քրեակատարողական հիմնարկներ տեղափոխված կալանավորների եւ դատապարտյալների վարույթների վերաբերյալ, եւ արդյոք այդ վարույթներով քննությունը եւ պատժի կրումները ներկայումս շարունակում են։ Գլխավոր դատախազությունը, սակայն, մերժել է տեղեկության տրամադրումը՝ պատճառաբանությամբ, որ այն հանդիսանում է սահմանափակ տարածման ծառայողական տեղեկություն։ Դա, որպես տեղեկության տրամադրումը մերժելու հիմք,  «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքում մեկ տարի առաջ է ավելացվել, եւ մեդիափորձագետները քննադատել են այն՝ լղոզված եւ ընդգրկուն տերմին համարելով եւ ենթադրելով, որ պետական կառույցները հայեցողական մոտեցմամբ մերժելու են տեղեկությունների տրամադրումը։ Գրավոր հարցմամբ դիմել ենք նաեւ Արդարադատության նախարարությանը, սակայն վերջինս նույնպես բովանդակային պատասխաններ չի տվել՝ հայտնելով միայն, որ նշված խնդիրների լուծման ուղիները որոշակիացնելու նպատակով ներկայում միջգերատեսչական քննարկումներ են իրականացվում, ինչի արդյունքների վերաբերյալ հանրությանը լրացուցիչ տեղեկություն կհաղորդվի: Առկա օրենսդրական կարգավորումների պայմաններում Հայաստանի իրավասությունների, օրենսդրական հնարավոր լուծումների վերաբերյալ փորձել ենք զրուցել նաեւ իշխող խմբակցության պատգամավոր, Ազգային ժողովի Պետաիրավական հարցերով մշտական հանձնաժոովի նախագահ Վլադիմիր Վարդանյանի հետ, սակայն դա օրեր շարունակ չի հաջողվել, անգամ՝ նախապես պայմանավորված ժամի, երբ Վարդանյանը ասել է, որ զբաղված է, եւ խնդրել է զանգահարել ավելի ուշ։ Որոշել ենք դիմել գրավոր հարցմամբ, ինչին ի պատասխան՝ Վարդանյանը նշել է, որ պահանջվող պատասխանը «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքի 3-րդ հոդվածի իմաստով տեղեկություն (այն է՝ անձի, առարկայի, փաստի, հանգամանքի, իրադարձության, եղելության, երևույթի վերաբերյալ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստացված եւ ձևավորված տվյալներ) չէ, քանի որ այդ հարցերով, ըստ էության, ակնկալվում է ՀՀ Սահմանադրության, ՀՀ քրեական օրենսգրքի եւ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի համապատասխան դրույթների պարզաբանում: Դրա իրավասությունը, ըստ Վարդանյանի, ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի (օրինականության սկզբունքը), 106-րդ հոդվածի 1-ին մասի (Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովները) եւ «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 42-րդ հոդվածի (Նորմատիվ իրավական ակտի պաշտոնական պարզաբանումը և պարզաբանման իրավասու մարմինները) համաձայն ինչպես Հանձնաժողովը, այնպես էլ Հանձնաժողովի նախագահը չունեն:  Հարկ է նշել, սակայն, որ օրենսդիր մարմինը եւ պատգամավորներն ընտրվում են ոչ միայն օրենքով սահմանված տեղեկություններ լրագրողներին հայտնելու, այլ նաեւ հանրության համար կարեւոր, բայց ոչ միանշանակ իրավիճակները մեկնաբանելու, ինչպես նաեւ հնարավոր լուծումներ առաջարկելու համար։ Դա, իհարկե, քաղաքական կամք է պահանջում, որն այս դեպքում պատգամավորը չի դրսեւորել։  Վարդանյանը մասամբ պատասխանել է միայն հարցին՝ արդյո՞ք «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության կամ Պետաիրավական հանձնաժողովի ներսում քննարկվել է կամ նախատեսվում է քննարկել օրենսդրական փոփոխություններով եւ/կամ նոր կառուցակարգերի ներդրմամբ եւ/կամ միջազգային գործընկերների հետ համագործակցությամբ խնդրին իրավական լուծում տալու տարբերակը։ Ըստ պատասխանի՝ նշված բովանդակությամբ խնդրին իրավական լուծում տալու տարբերակ Հանձաժողովում չի քննարկվել: Կուսակցության ներսում քննարկումների մասին պատգամավորը ոչինչ չի նշել։ Այսպիսով, Արցախից բռնի տեղահանման օրերին ազատ են արձակվել եւ Հայաստան տեղափոխվել պետական դավաճանության մեջ մեղադրվող 3 եւ դատապարտված 1 անձ։ Թե Հայաստանում իրավական ինչ գործընթաց է նրանց նկատմամբ ընթանում, առայժմ հստակ չէ․ փաստաբանները նշում են, որ տեղյակ չեն, պատկան մարմինները չեն շտապում լիարժեք տեղեկություններ տրամադրել։ Միայն Ներքին գործերի նախարար Վահե Ղազարյանն է Ազգային ժողովում հայտնել, որ Արցախից Հայաստան է տեղափոխվել մոտ 11 կալանավոր, եւ իրենք բոլորի տվյալներն ունեն։ Ըստ նախարարի՝ այդ անձանց մի մասով զբաղվում է Ոստիկանությունը, մյուս մասով՝ Ազգային անվտանգության ծառայությունը։    Միլենա Խաչիկյան
18:12 - 09 ապրիլի, 2024