armtimes.com: ՀՀ կառավարությունն այսօրվա նիստում հավանություն տվեց «Մարդու վերարտադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծին:

Հարցը զեկուցող ՀՀ առողջապահության նախարարի պաշտոնակատար Անահիտ Ավանեսյանն ասաց, որ հաշվի առնելով վերջին 3 տասնամյակների ընթացքում արձանագրված ծնելիության եւ ժողովրդագրական ցուցանիշների վատթարացումը եւ պարզ վերարտադրողականության գործակցի ոչ բարենպաստ ցուցանիշները փոփոխություններ են նախաձեռնել վերարտադրողական առողջության մասին օրենքում:

«Պիտի նշեմ, որ այս փոփոխությունը բավական երկար ժամանակ է քննարկվել: Մենք ստացել ենք բազում խնդրանքներ, միջնորդություններ, որ անձինք, ովքեր որոշում են կայացրել երեխա ունենալու՝ անհարկի իրավունքի սահմանափակումների պատճառով զրկված են երեխա ունենալու բերկրանքից»,- նշեց Ավանեսյանը:

Նրա խոսքով՝ այս օրենքի փոփոխությունների արդյունքում տարանջատել են օժանդակ տեխնոլոգիաների մեջ ներառված ծառայությունների խմբերն ու այսուհետեւ նաեւ մարզային բժշկական կենտրոնները հնարավորություն կունենան որոշակի ծառայություններ մատուցելու:

«Պիտի ասեմ, որ նախկինում այն ամբողջական մի համալիր ծառայություն էր դիտարկվում՝ լիցենզավորման սարքավորումների, մասնագետների բավական բարձր պահանջներ էին դրված, այնինչ այդ ծառայությունների խմբում կան որոշակի ուղղություններ, որտեղ նման բարդ պահանջների կարիք չկա: Քանի որ բուժման ընթացքը բավական երկար է տեւում շատ կարեւոր է, որ մարզի բնակիչը ստիպված չլինի ամեն անգամ Երեւան գալ»,- նշեց նախարարի պաշտոնակատարը:

Ավանեսյանն ասաց, որ բացի այդ սահմանել են նման ծառայությունների շրջանակներում բոլոր շահառուների, դոնորների, փոխնակ մայրերի եւ ծառայությունների պարտադիր էլեկտրոնային միասնական համակարգի ձեւավորման պահանջ:

«Սա հնարավորություն կտա մի կողմից ավելի վերահսկելի դարձնել եւ օրենքով նախատեսված չափորոշիչներին համապատասխան ծառայություններ մատուցել քաղաքացիներին, իսկ մյուս կողմից նաեւ հսկել, որպեսզի 1 դոնորը հնարավորություն չունենա սահմանված քանակից ավելի դոնորություն անել տարբեր բժշկական կենտրոններում»,- ընդգծեց նա:

Նախարարի պաշտոնակատարը նշեց, որ ներդրել են նոր հնարավորություն՝ սաղմի դոնորության հնարավորություն. «Նոր տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս, որ մի քանի սաղմեր ստանան: Մարդիկ առաջին, երկրորդ անգամը հաջող ընթանալուց հետո երեխա են ունենում, բայց ունենում ենք նաեւ սաղմիկների ռեգիստր, որը կարծում ենք անընդունելի է թափոնացնելը, եթե դրա կարիքը կա եւ անպտուղ զույգեր կան, որոնք ուզում են այդ նվիրատվությունն ընդունել ու երեխա ունենալ»:

Ավանեսյանի խոսքով՝ հանել են արգելափակումները նաեւ կանանց համար, որոնք ցանկություն ունեն երեխա ունենալու:

Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ շատ կարեւոր, ինստիտուցիոնալ փոփոխություններ են տեղի ունենում. «Սա նույնպես մենք պետք է արձանագրենք, որ հընթացս պետք է լրամշակվի, որպեսզի ամենատարբեր խնդիրները, որոնք կարող են առաջանալ պրակտիկ կիրառման ընթացքում՝ սկսած էթիկականից, վերջացրած իրավականից՝ պատշաճ ձեւով լուծվեն եւ կարգավորվեն: Բայց ընդհանուր առմամբ ժողովրդագրական իմաստով այս փոփոխությունը շատ կարեւոր է եւ հույս ունենք, որ այն կբերի կոնկրետ արդյունքների»:

Փոխվարչապետի պաշտոնակատար Տիգրան Ավինյանն նշեց, որ այս օրենքի փոփոխությունն էականորեն բարելավում է այն միջավայրը, որում հիմա գործում են համապատասխան ծառայությունները. «Էականորեն ընդլայնվում է այն անձանց շրջանակը, ովքեր կարող են օգտվել տվյալ ծառայություններից: Նաեւ հնարավորություն է ստեղծվում ե՛ւ զույգերի համար ե՛ւ ամուսնության մեջ չգտնվող կանանց համար՝ նման որոշում ունենալու դեպքում տվյալ ծառայությունից օգտվելու: Մենք տիկին Ավանեսյանի հետ նախնական քննարկել ենք՝ հետագայում որոշակի պետական ծրագիր իրականացնել, որը ֆինանսական ասպեկտով հավելյալ կօժանդակի ու ծնելիության աճի նոր հնարավորություններ կստեղծի երկրի համար»:

Վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար Արսեն Թորոսյանի խոսքով՝ 2019 թվականից վերսկսել են օժանդակ տեխնոլոգիաներով պետական ծրագիրը, որի մեջ հիմնականում ներառված են՝ զինվորականները, նրանց ընտանիքի անդամները, սահմանամերձ գյուղերի բնակիչները եւ բավական լավ արդյունք ունեն՝ տարեկան մոտ 1 մլրդ դրամ բյուջեով:

«Վստահ եմ, որ ծրագրին հավելյալ բյուջետային միջոցներ տրամադրելու դեպքում եւ շահառուների շրջանակը մեծացնելու դեպքում ծնելիության էական աճ կունենանք»,- ասաց Թորոսյանը:

Արձագանքելով Անահիտ Ավանեսյանն ասաց, որ անգամ կորոնավիրուսի պայմաններում, երբ պլանային շատ ծառայություններ հետաձգված էին, ի շնորհիվ այս ծրագրի արդեն 80 բալիկ ունեն. «Ասեմ, որ ունենք նաեւ բավական դիմումներ, որոնք ներառված չեն այս շահառուների խմբում: Մենք պլանավորում ենք առաջին 6 ամիսների արդյունքները ամփոփել եւ առաջարկություն ներկայացնել, թե հետագայում ինչպես կարող ենք ընդլայնել ծրագիրը»: